Reconstructie stikstofdossier: 'Het kabinet heeft een probleem, niet wij'

Het kabinet en de boerenorganisaties staan nog altijd lijnrecht tegenover elkaar in het stikstofdossier. Verkennende gesprekken moeten een opening bieden, vindt LTO Nederland. 'Het kabinet heeft een probleem, niet wij.' Een reconstructie van het dossier.

Reconstructie+stikstofdossier%3A+%27Het+kabinet+heeft+een+probleem%2C+niet+wij%27
© ANP

Sinds de Raad van State op 29 mei 2019 het Programma Aanpak Stikstof (PAS) afkeurde omdat het in strijd is met Europese Natuurwetgeving, zit het land klem. De toekomst van duizenden agrarisch ondernemers is onzeker geworden, talloze vergunningen kunnen niet meer worden verstrekt en de overheid zoekt naarstig naar oplossingen.

De afgelopen jaren heeft de impasse geregeld tot boerenprotesten geleid, maar de laatste maanden is het wantrouwen van de land- en tuinbouw tegen de overheid sterk toegenomen. De omgekeerde nationale driekleur is daarvoor het symbool geworden. Een reconstructie van de gebeurtenissen die het wantrouwen deden aanzwellen.


10 juni: De Kamerbrieven

Minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof en minister Henk Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit presenteren op deze dag hun plannen voor de stikstofaanpak. Staghouwer maakt plannen kenbaar om boeren perspectief te bieden. Van der Wal legt met emissiereductiedoelen de lat hoog in haar startnotitie over de stikstofaanpak. Ook zet ze de provincies onder druk om haast te maken met gebiedsplannen. Die moeten in de zomer van 2023 klaar zijn.


Met name de kaart van Nederland waarop de reductiedoelen per gebied zijn ingetekend, geeft onrust onder boeren. Rondom de Gelderse Vallei, De Peel en de Veluwe ligt de lat met 95 procent reductie van stikstofemissies in Natura 2000-gebieden het hoogst. In overige gebieden rondom Natura 2000 kan de doelstelling oplopen tot 70 procent. Voor andere delen van het land worden reductiepercentages van 12 tot 47 procent genoemd.

Dit komt hard binnen bij veel boeren en tuinders. LTO Nederland stelt dat de plannen leiden tot een kaalslag van het platteland. De organisatie benadrukt ook dat er breedgedragen, realistische voorstellen vanuit de sector zijn gedaan om tot stikstofvermindering te komen. LTO heeft een eigen plan met de titel Duurzaam Evenwicht dat is opgesteld met Bouwend Nederland, Natuurmonumenten, VNO-NCW, MKB Nederland en Natuur & Milieu.


22 en 23 juni: Het tegengeluid

Boeren en sympathisanten demonstreren sinds 10 juni bijna dagelijks tegen de stikstofaanpak van het kabinet. In het Gelderse Stroe vindt op 22 juni het grootste boerenprotest plaats. De kritiek op het stikstofbeleid verbindt alle deelnemende agrarische organisaties. Sinds de bijeenkomst in Stroe verharden de protesten en soms wordt daarbij de wet overtreden, al blijven er ook publieksvriendelijke acties.


Tekst gaat verder onder tweet.

De Tweede Kamer debatteert op 23 juni van 's ochtends tot na middernacht over de stikstofplannen van het kabinet. De Tweede Kamer is in vrijwel de hele breedte teleurgesteld in de bedrijfseconomische onderbouwing van de plannen die minister Staghouwer heeft aangeleverd. De Kamer vraagt de minister om voor Prinsjesdag met betere uitgewerkte toekomstperspectieven te komen. De stikstofaanpak van Van der Wal roept vooral vragen op.


29 juni: De gespreksleider

Oud-landbouwminister Cees Veerman pleit op 29 juni voor een crisiscomité om de impasse tussen kabinet en boeren te doorbreken. Een deel van de Tweede Kamer steunt dat idee en premier Mark Rutte gaat de mogelijkheden onderzoeken. LTO ziet in voormalig SGP-Kamerlid Elbert Dijkgraaf een geschikte bemiddelaarskandidaat. Anderen stellen Aalt Dijkhuizen of Louise Fresco voor.


Het kabinet benoemt op 3 juli Johan Remkes als onafhankelijk gespreksleider voor de gesprekken tussen het kabinet, medeoverheden, de agrarische sector en andere belanghebbende organisaties. De benoeming zet kwaad bloed. Remkes was immers informateur van het huidige kabinet en hij was voorzitter van de commissie die het rapport 'Niet Alles Kan' schreef dat aan de basis van het stikstofbeleid stond.

LTO vindt een gesprek met Remkes niet zinvol omdat niet over de doelen en uitgangspunten van het beleid kan worden gesproken. Daarmee blijft het een dictaat, stelt LTO. De organisatie stelt vervolgens nog een aantal voorwaarden voor een gesprek.


15 juli: Kaart genuanceerd

Stikstofminister Christianne van der Wal en landbouwminister Henk Staghouwer schijven op 15 juli een brief aan de Tweede Kamer waarin zij onder meer aangeven dat aan de eerder genoemde landkaart met reductiedoelen geen conclusies kunnen worden verbonden over individuele boerenbedrijven.


In de Kamerbrief van vrijdag benadrukken de ministers dat het kaartje uitsluitend is bedoeld als hulpmiddel om de gebiedsprocessen vorm te geven. 'Het kaartje is expliciet niet een blauwdruk die provincies een-op-een moeten toepassen: provincies hebben de ruimte de stikstofreductie in deze gebieden vorm te geven', schrijven de bewindslieden.


28 juli: Toch weer praten

Wanneer Rutte zelf belt met LTO-voorzitter Sjaak van der Tak, kantelt de zaak. De minister-president doet de toezegging dat voor het kabinet alles bespreekbaar is, zonder taboes. 'Daarmee wordt voldaan aan de voorwaarden die we hebben gesteld', zegt LTO Noord-voorzitter Dirk Bruins. 'Dan vind ik dat je niet anders kunt dan een verkennend gesprek aangaan.'


Tekst gaat verder onder tweet.

Het besluit wordt LTO in eerste instantie niet in dank afgenomen door andere boerenorganisaties, die allemaal benadrukken niet met Rutte en Remkes in gesprek te willen. Op 3 augustus volgt een gesprek tussen LTO en de organisaties FDF, Agractie, NMV, POV, NVP, NAV en DDB. Daarbij worden de rijen gesloten, al gaat LTO als enige van deze acht partijen het gesprek aan. De andere groepen hebben te weinig vertrouwen in het kabinet.


'LTO gaat aan tafel, ook namens de andere organisaties, en vertegenwoordigt daarmee circa 90 procent van de boeren en tuinders. Ik heb het vertrouwen gekregen om dit te doen', zegt Van der Tak. Van een eventueel afbraakrisico wil hij niets weten. 'Het kabinet heeft een probleem, niet wij. Het vertrouwen van de boeren in de overheid is zo laag dat ze wel moeten bewegen.'


5 augustus: Verkennend gesprek

LTO schuift aan voor een eerste verkennende gesprek met Rutte, Van der Wal, Staghouwer, Remkes en minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat. Namens de landbouw schuiven ook andere partijen aan: Biohuis, Bionext, BoerenNatuur, Caring Farmers, Demeter, Federatie agro-ecologische boeren, Sectorraad Paarden, Transitie Coalitie Voedsel en Regie op Ruimte en de Vereniging Agrarische Landschap Achterhoek. De politici spreken later ook nog met milieuorganisaties en andere partijen.


• Bekijk wat er allemaal is verschenen over deze bijeenkomst op nieuweoogst.nl/stikstofoverleg

Van der Tak wil beleidsaanpassingen op het vlak van het tijdspad, de doelen en de middelen. Denk onder meer aan innovatie en het niet-verankeren van de methodiek van de kritische depositiewaarde in de wet. Ook benoemt hij de legalisatie van PAS-melders.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer