FAO stuurt zaden de ruimte in op zoek naar supermutaties

De zaden van de landbouw- en biotechnologielaboratoria van de IAEA en FAO reizen naar het internationale ruimtestation ISS. Het doel is om via ruimtemutagenese nieuwe gewassen te ontwikkelen die zich kunnen aanpassen aan klimaatverandering op aarde. Het gaat om zaden van Arabidopsis, een plant die vaak wordt gebruikt in genetische experimenten vanwege zijn unieke eigenschappen, en Sorghum, een graan vol voedingsstoffen dat wordt gebruikt voor voedsel voor mensen, diervoeding en ethanol.

De zaden zullen ongeveer drie maanden binnen en buiten het internationale ruimtestation worden blootgesteld aan de omstandigheden die in de ruimte heersen. Denk aan microzwaartekracht, een complex mengsel van kosmische straling en extreem lage temperaturen.

Bij hun terugkeer zullen wetenschappers van het 'Joint FAO/IAEA Centre of Nuclear Techniques in Food and Agriculture' de zaden opkweken en screenen op bruikbare eigenschappen, om door de ruimte veroorzaakte mutaties van plantenzaden beter te begrijpen. Dit is ruimtemutagenese. Het doel is om nieuwe variëteiten te identificeren die zich kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden die verband houden met klimaatverandering.

Het is de eerste keer dat de IAEA en FAO genomische en biologische analyses uitvoeren van zaden die zijn blootgesteld aan ruimtemutagenese. In het internationale ruimtestation worden de zaden blootgesteld aan omstandigheden die niet kunnen worden nagebootst in een laboratorium op aarde.

Een doel van het experiment is ook om dergelijke zaden te vergelijken met de exemplaren die in laboratoriumomstandigheden aan straling zijn blootgesteld, om DNA- en groei-effecten te bestuderen.

Verbetering uit de ruimte

FAO-directeur-generaal QU Dongyu verwacht veel van het project. 'Miljoenen kleine boeren in de wereld hebben dringend behoefte aan veerkrachtige zaden van hoge kwaliteit die zijn aangepast aan de steeds moeilijker wordende groeiomstandigheden. Innovatieve wetenschap, zoals het in de ruimte kweken van verbeterde gewasvariëteiten, kan helpen de weg vrij te maken voor een betere toekomst met een betere productie, betere voeding, beter milieu en beter leven.'

Het experiment vindt plaats op het moment dat leiders elkaar ontmoeten op de VN-conferentie over klimaatverandering COP 27 in het Egyptische Sharm-el-Sheikh. Daar bespreken ze dringende milieu-uitdagingen, waaronder de aanzienlijke impact van de klimaatcrisis op de agrifoodproductiesystemen in de wereld.

Volgens een rapport over klimaatverandering en land van de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering van de VN neemt de stabiliteit van de voedselvoorziening in de wereld in de toekomst af. Dit heeft ernstige gevolgen voor de kwetsbaarste mensen. De nieuwe gewasvariëteiten uit de ruimte kunnen boeren helpen de productie en voedselkwaliteit op peil te houden.