Sleutel in stikstofaanpak ligt bij provincies

Niet politiek Den Haag, maar de provinciebesturen hebben de sleutel in handen van de vraag of en hoe de komende jaren de stikstofbelasting op natuurgebieden wordt verminderd. Minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof komt vrijdag namens het kabinet met reductiedoelstellingen en een onderbouwing daarvan. De uitvoering ervan ligt in handen van de regio's.

Sleutel+in+stikstofaanpak+ligt+bij+provincies
© Twan Wiermans

Die doelstellingen zullen niet mals zijn, zo veel is wel bekend. In de afgelopen jaren lieten provinciebestuurders al doorschemeren dat op basis van de huidige modellen de kritische depositiewaarden in veel gevallen niet haalbaar zullen zijn of dat de prijs dan wel erg hoog wordt.


'Al kopen we alle boeren uit, dan nog halen we onze natuurdoelen niet', klonk het weinig bemoedigend uit de provincies waar de stikstofdruk het hoogst is. Alleen dat al, voorspelt niet veel goeds. Het zien als een onmogelijke opgave, zo ver willen de provincies nog niet gaan. Wel schatten ze in dat de maatschappelijke kosten juist in de regio's met veel kwetsbare natuur erg hoog zullen worden. Woorden als 'kaalslag', 'leefbaarheid' en 'afbraakbeleid' klonken al regelmatig.


Omdat ieder stikstofgevoelig natuurgebied weer anders is, wordt gekozen voor een maatwerkoplossing per gebied. In de regio's rond die natuurgebieden zullen via gebiedsprocessen pasklare oplossingen moeten worden bedacht. Cruciaal is dus hoe de provincies de komende dagen reageren op de voorstellen van Van der Wal. Zien zij het zitten of gooien ze al bij voorbaat de handdoek in de ring? In dat laatste geval zal het kabinet zelf uiteindelijk de knopen moeten doorhakken.


Deksels dilemma

De provincies staan voor een deksels dilemma: het Haagse beleid onverkort uitvoeren leidt hoogstwaarschijnlijk tot veel weerstand, zo niet opstand in de eigen achtertuin. De eerder genoemde gebiedsprocessen zullen op zijn minst uiterst moeizaam verlopen en veel tijd vergen of zelfs een voortijdige dood sterven.

Pikant detail: volgend jaar zijn provinciale verkiezingen. Al ontkennen provinciebestuurders dat dit meespeelt, het is lastig campagne voeren in de regio's als rond die tijd daar ook zeer pijnlijke besluiten moeten worden genomen. Andere mogelijkheid is de rug recht houden en de opdracht direct terug geven, waardoor Den Haag vrij spel krijgt. Al zal dat laatste waarschijnlijk niet gebeuren.


De provincies zijn eerstverantwoordelijke voor de uitvoering van het natuurbeleid. Daarnaast hebben ze ook andere maatschappelijke belangen af te wegen. Niet alleen natuurherstel, maar bijvoorbeeld ook een fikse woningbouwopgave en regionale economische groei mogelijk maken, dwingen hen tot het zoeken naar oplossingen.

Belangrijk is hoeveel speelruimte de provincies krijgen van het kabinet om zelf aan de knoppen te draaien: hier wat meer reduceren, elders wat minder? Of andere keuzes maken, zoals de pijn ook bij andere economische sectoren neerleggen. De belasting wordt daardoor wat meer gelijkmatig verdeeld.


'Het moet geen Haags dictaat worden', zegt de Drentse gedeputeerde Henk Jumelet (CDA) deze week in een interview met Nieuwe Oogst daarover. Hij vindt daarbij dat niet te veel alleen naar de landbouw moet worden gekeken, maar dat ook andere economische sectoren moeten worden aangesproken.


Generieke maatregelen

Jumelets collega in Gelderland waarschuwde een week eerder voor te hooggespannen verwachtingen van de gebiedsgerichte aanpak. Volgens Peter Drenth (CDA) blijven ook generieke maatregelen nodig, niet alleen rond de natuurgebieden maar overal in het land. Dat zou volgens hem zeker de helft van het probleem kunnen oplossen. 'Met de gebiedsgerichte aanpak kun je daar nog een slag bovenop maken.'

Ook Overijssels gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher (SGP) relativeert de hooggespannen verwachtingen van een gebiedsproces als snelle oplossing. Een succesvolle gebiedsgerichte aanpak is een proces van langere adem, in de meeste gevallen al gauw zo'n zes tot zeven jaar, is zijn ervaring. 'Je kunt het alleen goed doen als je er de tijd voor neemt.'

De drie gedeputeerden hebben één ding gemeen: ze maken zich zorgen over het platteland. 'We hebben het over mensen, de leefbaarheid en de toekomst van het platteland. Met name die zorg om de leefbaarheid bindt ons om de juiste beslissingen te nemen', verzekert Jumelet.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer