Nuttige insecten helpen tegen trips in uien

Het gebruik van pyrethroïden zouden uientelers eigenlijk in hun hele bouwplan zoveel mogelijk achterwege moeten laten, stelt Bierma. 'Pyrethroïden hebben maar een matige werking op trips en zijn bovendien breed werkend. Daardoor ruimen deze middelen veel nuttige insecten op, en dat is nadelig voor de beheersing van trips.'

Bierma was deze week uitgenodigd door Landbouwbeurs Noord- en Centraal-Nederland (LNCN) om tijdens de themadag Uien in Dronten iets te vertellen over de geïntegreerde bestrijding van trips. Dit probleeminsect heeft de voorgaande twee seizoenen veel schade veroorzaakt op uienpercelen in Nederland.

Flevoland

Afgelopen jaar was de druk van trips met name in het zuidwesten vrij hoog. In 2016 was dat het geval in Flevoland. 'We weten inmiddels dat populaties zich in droge jaren snel kunnen opbouwen', vertelt Bierma. 'Als al vroeg in het seizoen aantastingen te vinden zijn en de omstandigheden voor vermeerdering gunstig zijn, dan kan de schade behoorlijk oplopen.'

De zuigschade in het loof zorgt voor verlies aan productiecapaciteit van een uiengewas en kan een substantiële opbrengstderving tot gevolg hebben. 'Verder blijkt in de praktijk op percelen met een zware aantasting dat het meestal moeilijk is om de bespuiting voor kiemremming succesvol uit te voeren.'

Systeemaanpak

Cebeco Agrochemie is in samenwerking met gewasbeschermingsfabrikant Bayer CropScience en het Belgische bedrijf IPM-Impact bezig met de ontwikkeling van een geïntegreerde bestrijdingssysteem om de problemen met trips in uien beheersbaar te houden.

'We spreken daarbij niet meer over een bestrijdingsstrategie, maar eerder over een soort systeemaanpak', aldus Bierma. 'Trips zijn in principe altijd aanwezig op uienpercelen en nooit voor 100 procent te bestrijden. Uientelers moeten het probleem binnen de perken zien te houden.'

Groenblijvende waardplanten

Trips overwinteren veelal als larven of volwassen insecten op groenblijvende waardplanten. Als ze in het voorjaar weer actief worden, leggen de trips hun eitjes in de bodem. Van daaruit ontstaan de eerste vluchten in het groeiseizoen.

'Het weer heeft veel invloed op de ontwikkeling van populaties. Na strenge winters en een nat voorjaar is de druk van trips aan het begin van het seizoen vaak een stuk lager. Opvallend aan de problemen met trips in uien is wel het grote verschil tussen regio's en ook tussen telers binnen een regio.'

Middelenkeuze

Bierma stelt dat de middelenkeuze van de telers een grote invloed heeft en het juiste moment van ingrijpen. Naast de pyrethroïden hebben Nederlandse uientelers de middelen Flipper, Movento en Tracer tot hun beschikking.

'Daarvan zijn Movento en Tracer het meest effectief', vertelt Bierma. 'Flipper heeft een contactwerking en is iets minder sterk. Maar dit middel spaart vrijwel alle nuttige insecten en is met de juiste hulpstoffen toch goed te gebruiken voor de afwisseling.' Bespuitingen tegen trips hebben vaak het beste resultaat als ze 's avonds of 's nachts worden uitgevoerd op een groeizaam gewas.

Bierma benadrukt het belang van de selectiviteit van de middelen. 'Er zijn diverse nuttige insecten als roofmijten, roofwantsen, loopkevers en bijvoorbeeld gaasvliegen die veel trips kunnen opruimen. Onze systeemaanpak draait voor een belangrijk deel om deze natuurlijke bestrijding. Met behulp van bodemanalyses krijgen we een indruk van de aanwezigheid van roofvijanden op percelen. In deze analyses is heel goed terug te vinden of wel of geen pyrethroïden zijn gebruikt.'

Eén insect

Voor trips in uien bestaat geen schadedrempel. Bierma stelt dat de vondst van één insect genoeg is om in te grijpen. 'Dat vraagt om een goede gewascontrole van de uientelers zelf. Ook zijn we bezig met het ontwikkelen van systemen om de tripsvluchten in een seizoen beter te voorspellen. Uientelers kunnen met name vroeg in het seizoen tripsvluchten heel goed onderbreken door op het juiste moment hun uiengewas te beregenen.'

Een belangrijke groenblijvende waardplant voor trips is in elk geval het gewas luzerne. Bierma adviseert uientelers om in de buurt van percelen met luzerne vroeg te starten met de controle op trips. 'We bekijken in onderzoek nu ook wat de invloed is van groenbemesters die lang groen blijven in de winterperiode op de populaties van trips.'

Verder is inmiddels ook vastgesteld dat akkerranden geen positief effect hebben op de aanwezigheid van natuurlijke roofvijanden in uienpercelen. 'We zien dat nuttige insecten in de akkerrand achterblijven en dat trips zich juist vanuit de bloemenranden verspreiden over de uienpercelen.'

Open vragen

Bierma erkende aan het eind van zijn inleiding voor de uientelers in Dronten dat er nog veel niet bekend is over de beheersing van trips. 'Wij gaan verder met het bij elkaar brengen van kennis en kunde over dit probleeminsect. Komend jaar hopen we meer antwoorden te vinden op de vele open vragen die er nog zijn. Daarmee hopen we telers meer handvatten te geven voor een goede beheersing van trips.'