Met fertigatie geef je de planten in ieder groeistadium wat ze nodig hebben

‘De extra kosten van fertigatie ten opzichte van druppelirrigatie zijn gering’, zegt Spriensma. ‘We mogen in Nederland vanwege het bruinrotrisico geen oppervlaktewater gebruiken voor beregening en irrigatie in pootgoed en miniknollen. Als we dus ondergronds water kunnen opslaan via een gesloten drainagesysteem en dit gebruiken, kunnen we een slag maken. In de miniknollenteelt liggen de kosten al hoog, dus daar kan je beter niet bezuinigen op de extra meststofkosten.’

Fertigatie kan in dure teelten bijdragen aan een beter saldo, verwacht de onderzoeker.

Overheul geeft uitleg over de technische kant van fertigatie. Belangrijk daarin is het optimaliseren van vocht en voeding voor de gewassen. ‘De basisbemesting doe je met een slow release korrelmeststof. Een derde van de voeding geef je mee met het water bij fertigatie. Binnen Agrifirm hebben we twee samengestelde fertigatiemeststoffen specifiek voor akkerbouwgewassen. Daarmee kan je het hele seizoen vooruit.’

Gewasbehoefte

Voor pootgoed en uien maakte Agrifirm een ‘behoeftecurve’. Daarin kan je aflezen wat de planten in ieder groeistadium nodig hebben. Hierop is de modellering voor de fertigatie gebaseerd. Data van het weer, de bodemkenmerken en de gewasontwikkeling bepalen de benodigde hoeveelheid water en meststoffen. Overheul: ‘In onderzoek in Lelystad met uien bleek het model een beter resultaat te geven dan de expertise van de proefveldbeheerder. Die verzuchtte dat de computer slimmer was dan hijzelf.’ In de aardappelteelt kunnen twee bodemmonsters en twee bladsteeltjesanalyses sturing van de fertigatie verbeteren. Alles draait om fijnafstemming van de teelt.

Overheul: ‘Struikelblok voor deze techniek is de beschikbaarheid van goed water. Daarom is die ondergrondse wateropslag zo handig. Je kan water opslaan in een ondergrondse zoetwaterbel.’ Dat water vang je in de winterperiode op van je gebouwen en uit de samengestelde drainage. ‘Volgens onderzoek van de TU-Delft moet het water minimaal 60 dagen in de bodem opgeslagen zijn om gegarandeerd bruinrotvrij te zijn’, vertelt Spriensma. ‘De drainage loopt in de winter. Bij peilgestuurde drainage kan je uitbreiden naar ondergrondse opslag.’ Twee maanden in de grond houden van het water is goed te doen, omdat de opvang in de winter plaatsvindt en de irrigatie in het voorjaar en zomerseizoen.

Specialisten

Bij Agrifirm stelden ze een groep specialisten samen die experts in fertigatie zijn geworden. Deze werkgroep bestaat uit negen mensen die affiniteit met bemesting en irrigatie hebben. ‘We willen het concept als geheel in de markt zetten. Fertigatie doe je er niet eventjes bij. We willen telers laten profiteren van onze kennis, zodat ze de beginnersfouten niet allemaal over hoeven te doen’, zegt Overheul.

De Agrifirm-man verwacht een duidelijke meerwaarde, als data handig gebruikt wordt in modellen. Dan houdt de techniek rekening met de stand van het gewas en de opbrengstverwachting en kan die zelfs rasafhankelijk de stikstofbehoefte meenemen in de berekeningen.

Efficiëntie

Het gewas gebruikt niet direct minder water, maar omdat de productiviteit hoger wordt, is de efficiëntie van de inzet van water en voeding per kilo product zuiniger. Spriensma verwacht dat er voordelen zitten aan de dosering op maat vlakbij de wortels van de plant. Het onderzoek loopt nog te kort om de conclusie te trekken dat er minder stikstof zal uitspoelen, maar theoretisch lijkt dat wel mogelijk.

Spriensma: ‘Een ander voordeel is dat bij deze methode van water geven het blad niet nat wordt en bepaalde schimmels minder kans krijgen ten opzichte van conventionele irrigatie.’ De driptapes in de grond zijn eenmalig te gebruiken en daarna via STORL te recyclen. Overheul: ‘Je geeft het door op de website en in ongeveer een week haalt een vrachtauto het op voor recycling.’

Agrifirm heeft kennis en kan de juiste materialen adviseren en leveren. Overheul vertelt dat er al een groep loonwerkers is die een perceel ‘draaiend’ kan afleveren. Ze rollen de slangen uit en sluiten alles aan. Het is belangrijk om de tapes op de juiste diepte te leggen. Dat voorkomt wildschade. Overheul: ‘De ontwikkeling van de mechanisatie gaat heel hard. Wij denken graag mee en delen de kennis over de aanleg, de juiste dikte van de tapes en de beste indeling van de percelen. Soms is er zelfs subsidie mogelijk vanwege de efficiëntie met water.’