Nieuwbouw varkensbedrijf Ten Have medio mei klaar voor eerste werpronde

'Toen wij ons een jaar of tien geleden oriënteerden op de Dartelstal, zagen wij deze stallen in Oostenrijk.' Die maakten veel indruk. Annechien ten Have noemt de nostalgische aanblik en het binnenklimaat dat aangenaam is voor dier en mens.

De vrijloopkraamopfokhokken zijn gemaakt van kruislings verlijmde planken – CLT-hout – die geluid absorberen. 'In een traditionele stal draagt het geluid van een kuchende zeug door het hele gebouw. In deze stal gebeurt dat niet en is het opvallend stil', aldus Ten Have.

Tijd en ruimte om eerst nog een proefstal te bouwen was er niet. 'Op een brand ben je niet voorbereid. Eigenlijk moet je op stel en sprong bedenken hoe je verder wilt', zegt Ten Have. Dat daarbij de stap naar biologisch werd gemaakt, was voor de hand liggend. Het bedrijf is sinds augustus officieel gecertificeerd.

Ten Have: 'Wij hadden twee sterren van het Beter Leven-keurmerk, maar door de brand konden we een aantal jaren niet leveren. Dan zouden we weer van voor af aan moeten beginnen. Daar hebben we niet voor gekozen. Voor de toekomst vonden wij biologisch beter bij ons passen.'

Op het erf staan inmiddels de eerste rijen met elk twintig kraamhokken. 'Het was een hele puzzel en in eerste instantie wilden we de rijen dubbel uitvoeren, maar in deze opstelling ligt de overdekte uitloop op het zuiden.' In de uitloop komt ook stro. Dat wordt via de Stromatic automatisch in de hokken gedoseerd.

De vrijloopkraamopfokhokken zijn 14 vierkante meter groot. Het kraamhok is 2,50 bij 3,10 meter (7,75 vierkante meter) en de uitloop is 2,50 bij 2,50 meter (6,25 vierkante meter). Medio mei moeten de eerste SPF-zeugen daarin werpen. 'Bij varkens met buitenuitloop is het niet gebruikelijk, maar als je moet investeren in nieuwe zeugen is het mooier om te gaan voor dieren met een hoge gezondheidsstatus', beargumenteert Ten Have.

De stal is niet onderkelderd. In de uitloop bevindt zich een giergoot, vanwaar de urine naar een verzamelput gaat. Met een strakke routing wordt het mestgedrag gestuurd. 'Wil een zeug vreten, dan moet ze naar buiten. Daar krijgt ze ook ruwvoer en water. Daarna kan ze binnen weer rusten. De zeugen mesten voor 90 procent buiten. Daardoor is er binnen een aangenaam klimaat met weinig ammoniak', legt de ondernemer uit.

In het kraamhok hebben de biggen een biggenbox met led- en vloerverwarming. Dat laatste is voor het geval het toch te koud wordt. Voor na het spenen is er een aparte onderkruip. De familie Ten Have heeft nu een gesloten bedrijf met 330 zeugen. De varkens worden gevoerd met Spotmix.

Het stro dat wordt gebruikt komt van het eigen erf, maar de biologische mest mag niet in de vergister. Voor de brand kregen de varkens ook graan van eigen teelt. 'Al onze kringlopen die we door de jaren heen zorgvuldig hebben opgebouwd, zijn verstoord', merkt Ten Have op. Dat met de akkerbouwtak ook wordt overgestapt op biologisch, sluit zij niet uit. 'We bekijken rustig wat wel en niet kan.'