Prijs boerderijmelk onder druk door ruim aanbod

De aanvoer is vooral groot in de Verenigde Staten. 'Daar ligt de melkproductie 2 procent hoger dan vorig jaar. De verwachting is dat dit in de rest van het jaar zo blijft', vertelt Tom Booijink, zuivelmarktdeskundige bij RaboResearch. 'In Nieuw-Zeeland is het nieuwe melkseizoen begonnen en komt de productie goed uit de startblokken. Daar komt ook veel melk vandaan. De productie startte dit jaar wereldwijd slecht, maar is inmiddels flink bijgetrokken.'

Het is volgens Booijink daardoor niet verwonderlijk dat de prijzen onder druk staan. 'De vraag blijft redelijk op peil, alleen vanuit Algerije is deze een stuk lager. Dat land is een belangrijke importeur van met name mageremelkpoeders via de Onil-tenders. Daar kopen ze vaak in als de prijzen lager zijn, waarschijnlijk wachten ze dat nu af.'

Vorig jaar was de situatie in deze periode heel anders. Door het blauwtongvirus stond de productie onder druk. Booijink: 'In augustus en september waren de gevolgen op de Europese melkproductie behoorlijk. Je moet dan ook niet vreemd opkijken als de productie dit jaar in Europa een stuk hoger ligt in die maanden. Maar dat komt dan vooral door de uitzonderlijk lage productie van vorig jaar.'

Verwachtingen gekanteld

Volgens zuivelanalist Martin Valstar van ZuivelNL gingen de meeste mensen er voor de zomervakantie van uit dat de zuivelmarkt ook in de tweede helft van het jaar krap kon blijven. 'Maar gaandeweg kwam het nieuws naar buiten dat de melkaanvoer beter is dan verwacht. Daardoor zijn de marktverwachtingen gekanteld. Er is meer melk, meer vet, meer product, meer room, meer boter en meer kaas. Daardoor is er automatisch ook meer mageremelkpoeder.'

De notering voor verse boter van ZuivelNL verloor in twee weken tijd 50 euro, en ook deze week ging er weer flink wat vanaf. Valstar: 'Het is een vrije val en de bodem lijkt nog niet in zicht.'

Melkveehouders moeten er rekening mee houden dat de melkprijzen verder dalen. De prijzen voor boerderijmelk volgen doorgaans vertraagd de zuivelnoteringen. 'Het is voor melkveehouders te hopen dat zuivelbedrijven de melkprijzen overeind weten te houden', stelt Klaas Johan Osinga. Hij is zuivelmarktkenner en beleidsspecialist Internationaal bij LTO Nederland.

'De sector is gewend geraakt aan historisch hoge prijzen en daardoor wist zij de hoge kosten van onder meer mestafzet te ondervangen. Het jaar 2026 wordt nog spannender, door de verdere afbouw van de derogatie. Goede melkprijzen zijn meer dan welkom', vervolgt Osinga.

Importtarieven

De zuivelmarkt heeft verder last van de handelsoorlog die de Amerikaanse president Donald Trump dit jaar is gestart, en ook de lage dollarkoers is een probleem voor de Europese zuivelindustrie. De concurrentiepositie van Europese zuivel is daardoor verslechterd. De dollarkoers is inmiddels nog lager geworden. Dit betekent dat Europees product relatief duur is.

Bovendien hangen vanuit China ook nog altijd importtarieven boven de markt. Vorige week werd bekend dat voor Europees varkensvlees importtarieven gaan gelden van soms wel tientallen procenten. Booijink: 'Voor zuivel is dit nu uitgesteld.

De prioriteiten van China liggen in het vinden van een deal met de Verenigde Staten. In hoeverre Europese zuivelbedrijven ook te maken gaan krijgen met Chinese heffingen is mede daarvan afhankelijk. Een slechte of geen deal is mogelijk goed nieuws voor Europese zuivelbedrijven.'

Meer voorraadvorming

Volgens Valstar zorgt de hoge productie ervoor dat er ook steeds meer voorraadvorming is. Ierland is een belangrijke producent en de pakhuizen zitten daar behoorlijk vol. 'Er wordt bovendien goedkopere boter op de Europese markt aangeboden die afkomstig is uit de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland.'

Dat ziet ook Booijink. 'De Europese boterprijs liep flink uit de pas met boter uit andere delen van de wereld, met name de Verenigde Staten. Europese boter is altijd duurder, maar nu werd het verschil wel heel erg groot. Daar zien we nu een correctie op.'

In de internationale melkprijsvergelijking van ZuivelNL en European Dairy Farmers is de daling inmiddels ook te zien. De meest recente cijfers zijn van de maand juli. In juli daalde de berekende voorschotmelkprijs naar gemiddeld 50,12 per 100 kilo standaardmelk. Dat is 0,9 procent lager dan in een maand eerder, maar nog steeds 10 procent hoger dan in juli 2024.