Europees Octrooibureau handhaaft patent op paprikaresistentie

Het EOB hield donderdag een online hoorzitting over het controversiële patent en deed meteen uitspraak in de bezwaarprocedure over het wel of niet in stand houden van het eigendomsrecht voor Syngenta. In een reactie noemt Maaike Raaijmakers, projectleider veredeling bij Bionext, de uitspraak verbijsterend en het bewijs dat de hele discussie rond het patenteren van planteigenschappen vooral een juridisch gevecht is geworden.

Bionext was in 2014 een van de 34 Europese organisaties die in beroep gingen tegen het verleende octrooi aan Syngenta. De resistentie van wittevlieg in rode paprika's werd daarmee het gezicht van de campagne tegen plantoctrooien. Deze campagne had succes, want in 2020 bepaalde het EOB onder grote maatschappelijke en politieke druk definitief dat producten van klassieke veredeling niet patenteerbaar zijn. Dit geldt alleen voor octrooien die na 1 juli 2017 zijn aangevraagd.

Eigenschap uit wilde pepersoort

Het betreffende patent (EP 2140023) is geldig in 38 landen en stelt Syngenta in staat om exclusieve rechten te verkrijgen op de resistentie tegen wittevlieg in rode paprika's. Raaijmakers benadrukt nog maar eens dat het hier gaat om een natuurlijke eigenschap die afkomstig is uit een wilde pepersoort op Jamaica. 'Syngenta heeft gedurende de vertraagde bezwaarprocedure gewoon van dit recht gebruik kunnen maken en met deze uitspraak loopt dat door tot in 2027 als het patent afloopt.'

Het feit dat het bezwaar van de maatschappelijke organisaties is afgewezen, laat zien dat het patent volgens het EOB voldoet aan de eisen van nieuwheid en inventiviteit. Beide argumenten zijn betwistbaar, stelt de projectleider veredeling van Bionext. 'De uitspraak is daarom ronduit teleurstellend. Wat Syngenta doet, hoort tot de standaardpraktijk voor veredelaars. Dit is niets nieuws. Daarom had het patent in de eerste plaats al nooit mogen worden verleend.'

Nadelig voor portemonnee telers

De beslissing van het EOB doet volgens Raaijmakers het ergste vrezen voor de ongeveer driehonderd andere patentaanvragen die voor 1 juli 2017 zijn gedaan en die ook betrekking hebben op natuurlijke eigenschappen in planten. 'Ook deze aanvragen zou het EOB alsnog kunnen goedkeuren. Het betekent dat kwekers niet vrij gebruik kunnen maken van het betreffende veredelingsmateriaal. Dat is nadelig voor de diversiteit aan rassen en uiteindelijk voor de portemonnee van de telers.'

De projectleider zegt dat Bionext zich met de internationale partners nog gaat beraden over vervolgstappen. Zij legt uit dat in beroep gaan tegen de uitspraak van donderdag weinig zin heeft, aangezien het patent van Syngenta binnen enkele jaren al afloopt. 'Maar het is wel echt cruciaal dat we ons blijven verzetten tegen alle patenten waarmee bedrijven zich stukjes natuur willen toe-eigenen.'