Natuurrijk Limburg kijkt terug op succesvolle roadshows

Agrariërs kunnen een belangrijke rol spelen in het beheer van natuur en landschap. Dat realiseert de overheid zich terdege. Daarom is er de subsidieregeling Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb).

Agrarische collectieven zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het ANLb. In Limburg is deze taak ondergebracht bij coöperatie Natuurrijk Limburg dat zeven jaar in de huidige vorm bestaat.

Betere leefomgeving creëren

'Natuurrijk Limburg begeleidt agrariërs bij het nemen van maatregelen om landschapselementen in stand te houden en de biodiversiteit te stimuleren. Denk aan uitgesteld maaien en het beheer van vogelakkers, kruidenrijke graslanden en struweelhagen. Met dergelijke maatregelen creëren we een betere leefomgeving voor kwetsbare diersoorten', zegt voorzitter Thijs Rompelberg van de coöperatie.

'In Limburg gaat het bijvoorbeeld om de wilde hamster, de grauwe klauwier, de eikelmuis en de patrijs. Met ons beheer proberen we niet alleen om deze dieren te behouden, maar ook om hun populatie te vergroten', legt Rompelberg uit.

Beheerovereenkomsten

Natuurrijk Limburg sluit beheerovereenkomsten af met haar leden, meestal voor een periode van zes jaar. 'We kennen verschillende beheerpakketten met allemaal hun eigen maatregelen en een daaraan gekoppelde ANLb-vergoeding. Deze vergoeding vormt een compensatie voor de onderhouds- en beheerwerkzaamheden die boeren uitvoeren en voor de opbrengstderving die zij lijden', licht de voorzitter toe.

Rompelberg benadrukt dat Natuurrijk Limburg geen agrarische gronden wil omvormen tot natuur. 'Ons streven is om voedselproductie, biodiversiteit en landschapselementen te combineren.'

Grootste collectief

De coöperatie telt ruim 1.200 leden en is daarmee het grootste agrarisch collectief op het gebied van agrarisch natuur- en landschapsbeheer in Nederland. 'Jaarlijks wordt ruim 5 miljoen euro aan ANLb-gelden uitgekeerd aan onze leden', zegt de voorzitter.

Volgens Rompelberg vinden veel Limburgse boeren het belangrijk om bij te dragen aan het beheer van het landschap. 'Op momenten hebben we zelfs wachtlijsten en zijn er te weinig financiële middelen om alle ondernemers die aan de slag willen met agrarisch natuur- en landschapsbeheer te ondersteunen', weet hij.

'Desondanks kunnen agrariërs zich altijd aanmelden. We kijken dan per bedrijf wat er al dan niet mogelijk is. Misschien komen er in 2023 meer gelden beschikbaar vanuit het Nationaal Programma Landelijk Gebied, zodat we meer ondernemers kunnen ondersteunen.'

Veel winst te behalen

De inspanningen werpen hun vruchten af. De populaties kwetsbare diersoorten in Limburg – vooral de grauwe klauwier, de kamsalamander en de patrijs – laten een duidelijke groei zien. Maar er is nog veel winst te behalen, benadrukt de voorzitter van Natuurrijk Limburg.

'Nu valt slechts 2,5 tot 3 procent van het Limburgse landbouwareaal onder het ANLb. Als coöperatie willen we naar 10 procent. Dan kun je percelen namelijk met elkaar verbinden of een verbinding leggen met natuurpercelen. Zo ontstaat een robuuster ecosysteem voor de diverse soorten. Maar dat betekent wel dat extra geld nodig is.'

Hogere vergoeding

Rompelberg pleit ook voor een hogere vergoeding voor de verschillende beheerpakketten. 'De kosten van ondernemers zijn immers op alle vlakken gestegen. We vinden het belangrijk dat natuurinclusieve landbouw ook financieel gezien interessant is en blijft.'

Om meer bekendheid te genereren voor de activiteiten van Natuurrijk Limburg en de meerwaarde van agrarisch natuur- en landschapsbeheer onder de aandacht te brengen, hield de coöperatie de afgelopen periode roadshows door de provincie. Hierbij haakten onder meer gemeenten, natuur- en milieuorganisaties en een woningbouwcorporatie aan.

Positieve reacties

'De reacties waren positief. Stakeholders waren onder de indruk van het werk dat onze leden verzetten om ecologisch rijkere gebieden te creëren', zegt de voorzitter van de coöperatie.

Tijdens de roadshow die op 6 oktober plaatsvond, werd het bedrijf van Geert Rutten in Wijlre aangedaan. Hij runt samen met zijn ouders een zoogkoeienbedrijf met een kleinschalige akkerbouwtak. Agrarisch natuurbeheer is een belangrijke pijler onder het bedrijf.

'Mijn vader begon hier in 2004 mee', zegt Rutten. 'Deze manier van boeren past goed binnen onze bedrijfsvoering. Vleesvee kun je namelijk extensiever houden dan bijvoorbeeld melkvee.'

Rutten beheert 18 hectare grasland volgens speciale beheerrichtlijnen van Natuurrijk Limburg. Dit betekent dat hij diverse extra inspanningen doet. 'Onze koeien grazen op botanisch hooiland en we onderhouden knip- en scheerheggen en hoogstamfruitbomen op en langs onze percelen. Daarnaast leggen we nieuwe landschapselementen aan; denk aan een kikkerpoel.'

De jonge ondernemer is ervan overtuigd dat agrarisch natuurbeheer bijdraagt aan meer waardering vanuit burgers voor de agrarische sector. 'Daarbij zijn de inkomsten die we hiermee generen belangrijk', zegt hij.

'De meeste consumenten die het vlees kopen – bijvoorbeeld in onze eigen Landwinkel – weten waar onze runderen grazen en hoe mooi de weilanden erbij liggen. Dat waarderen ze. Kortom: agrarisch natuurbeheer biedt winst op meerdere vlakken.'