Draagvlak gezocht: onder boeren of onder burgers?

Nieuws Politiek Peter Smit 23 sep 2022 om 14:14uur

Het kabinet zal al het mogelijke doen meer draagvlak te vinden voor het stikstofbeleid, zei de koning in de troonrede. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Kamer waren partijen er als de kippen bij om die opdracht naar het eigen kamp toe te trekken.

Draagvlak+gezocht%3A+onder+boeren+of+onder+burgers%3F

De zinsnede in de troonrede liet zien dat de omgekeerde vlaggen en brandende strobalen de schrijvers ervan niet waren ontgaan. Daardoor kon koning Willem-Alexander in zijn troonrede aandacht geven aan de mensen die hem tijdens de rijtoer naar de Koninklijke Schouwburg zwaaiend met blauw-wit-rood en blazend op fluitjes begeleidden.

• Lees ook: Energieregeling mkb wordt geen 'coronapakket'

Naast de zoektocht naar meer draagvlak werd in de troonrede expliciet vastgehouden aan het doel de stikstofuitstoot te halveren. Wat de koning wegliet, is ook van belang: het jaartal 2030 waarin het reductiedoel moet zijn behaald.

Pas na protesten overleg

De vraag is of dit een bewuste zet is in de zoektocht naar meer draagvlak. Het was onder meer Kamerlid Pieter Omtzigt opgevallen. Hij verwijt het kabinet draagvlak te zoeken nadat besluiten al zijn genomen. 'Pas na de protesten vindt er overleg plaats.'

De tekst gaat verder onder de video

CDA-fractievoorzitter Pieter Heerma herhaalde tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen het standpunt van zijn partij nog maar eens dat 2030 niet langer heilig is. Hij ziet inmiddels ook beweging bij coalitiegenoot ChristenUnie die een minister heeft zien vastlopen op het stikstofbeleid.

Historische vergissing

Heerma ziet in de zoektocht naar draagvlak ook aanleiding om de productschappen weer nieuw leven in te blazen. Hij noemt het afschaffen een 'historische vergissing'. Alle sectorpartijen zaten daar immers al aan tafel. Premier Mark Rutte ziet wel wat in het voorstel. Het kabinet gaat samen met de Sociaal Economische Raad (SER) onderzoeken of een moderne vorm weer valt op te tuigen.

Premier Mark Rutte in debat met de Tweede Kamer tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. © Dirk Hol

Bij Heerma en Omtzigt gaat het erom draagvlak onder de boeren te creëren. Kamerlid Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) ziet dat anders. De hele maatschappij moet in haar ogen doordrongen worden van het belang van een sanering van de veehouderij.

• Lees hier onze berichtgeving over Prinsjesdag en de Miljoenennota

Zoönose is het angstbeeld dat de dierenpartij daarbij tracht op te roepen, ondersteund met een rapport over een verband tussen longontsteking en de geitenhouderij en verwijzend naar de uitbraken van vogelgriep.

Europese standaarden

De PvdD betrekt ook het handelsverdrag Mercosur met Zuid-Amerikaanse landen bij de discussie over draagvlak. Het is nog onduidelijk hoe in het uiteindelijke verdrag wordt omgegaan met landbouwimporten die niet aan de Europese standaarden voldoen.

Om die reden wees de Tweede Kamer het verdrag al eens af. 'Je kunt boeren in transitie daar niet aan blootstellen. Anders zijn praatjes over kringlooplandbouw gratuit en goedkoop', aldus Ouwehand.

Kloof met politiek

Premier Rutte haalde in het licht van de protesten op Prinsjesdag de kloof tussen platteland en stad aan. Die bestaat helemaal niet, hield Caroline van der Plas (BBB) hem voor. Het gebrek aan draagvlak komt volgens haar door de kloof tussen platteland en politiek. Rutte liet blijken daar oog voor te hebben.

Volgens de premier moet na de transitie een vitaal platteland overblijven dat Nederland ook in de toekomst kan voeden. 'Maar dat ook een voorbeeld voor de rest van de wereld blijft, van een sterke agrarische sector met een enorm vermogen om zich iedere keer weer aan te passen.'