Aanscherping maatregelen door vogelgriep Gelderse Vallei

Tot nu toe was er bij de besmettingen met vogelgriep geen sprake van directe contacten en besmettingen van bedrijf naar bedrijf. De twee besmette bedrijven in het Gelderse Lunteren op 19 april zijn van dezelfde eigenaar, dus daar was wel direct contact.

Of er tussen de andere besmette bedrijven sprake is van tussenbedrijfstransmissie, is nog niet zeker. Het traceringsonderzoek heeft hier geen compleet beeld opgeleverd. Er loopt nog aanvullend laboratoriumonderzoek naar de exacte genetische samenstelling van het virus (RNA-sequenties) waarmee dit mogelijk wel duidelijk wordt.

Vanwege de zes besmettingen in anderhalve week tijd in de Gelderse Vallei zijn enkele maatregelen aangescherpt. Sinds de tweede besmetting in korte tijd in Barneveld op 14 april en vanwege de hoge pluimveedichtheid in de Gelderse Vallei had Staghouwer al besloten om over te gaan tot preventief ruimen van bedrijven in de 1 kilometerzone.

Bezoekverbod hele erf en bedrijf

Verder is de bezoekregeling aangescherpt. Het was al verboden om bezoek toe te laten in de pluimveestallen in de 3 kilometerzone en de 10 kilometerzone. Dat mag alleen voor noodzakelijke bezoekers en met in- en uitdouchen. De deskundigengroep dierziekten adviseert om alle niet-noodzakelijke contacten en bezoeken op een pluimveebedrijf en in de bedrijfsgebouwen te vermijden. Het bezoekverbod geldt nu daarom voor het erf en alle andere gebouwen die worden gebruikt voor de normale bedrijfsvoering, zoals voorportalen, ruimtes waar eieren worden verzameld en opgeslagen of opslagruimtes voor materialen, strooisel of voer. Eieren mogen wel worden opgehaald.

Het bezoekverbod geldt niet alleen in de 3 kilometerzone en 10 kilometerzone, maar ook in de regio's 7 en 10.

De landbouwminister roept pluimveehouders op om zich maximaal in te spannen om verspreiding van het virus te voorkomen en alle hygiëneregels en adviezen na te volgen.

Stof terugdringen bij ruimen

Enige tijd geleden zijn er signalen geweest dat bij de ruimingen door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) veel stof vrijkomt wat mogelijk leidt tot spreiding van virus naar omliggende bedrijven. De NVWA besteedt daarom aandacht aan het terugdringen van stofvorming bij de ruiming, bijvoorbeeld door het met water besproeien van de karkassen tijdens het laden en waar mogelijk laden van karkassen in de stallen.

Analyses door onderzoekers tot nu toe hebben geen aanwijzing opgeleverd dat door of tijdens de ruimingen het virus is verspreid naar buurtbedrijven. De NVWA werkt verder aan verbeteringen van het proces van ruiming.

Situatie vogelgriep Europa

In een Kamerbrief geeft de minister nog een overzicht van de stand van zaken in Europa. In veel landen in Europa zijn vogelgriepbesmettingen vastgesteld bij pluimveelocaties en bij wilde vogels. Vooral in Frankrijk zijn er veel uitbraken gerapporteerd, ruim 1.100, veel bij gehouden eenden in het zuidwesten van Frankrijk en in de Loirestreek. In Italië zijn 317 bedrijven getroffen door vogelgriep. Hongarije, Polen en Duitsland hebben meer dan 100 besmette bedrijven gemeld. Nederland volgt met 53 besmette locaties.

Bij de vergadering van de Landbouw- en Visserijraad op 7 april is vaccinatie door het Frans voorzitterschap geagendeerd. Europese lidstaten staan steeds meer open voor preventieve vaccinatie als aanvullende maatregel. Veel lidstaten benadrukken wel dat de belangrijkste maatregel om vogelgriep tegen te gaan, een goede bedrijfshygiëne is. Ook benadrukken lidstaten dat het van belang is om oog te hebben voor de mogelijke gevolgen van vaccinatie voor de handel met derde landen.

Vaccinatie kan volgens Staghouwer een veelbelovende aanvullende maatregel zijn. Wel moet het zeker zijn dat vaccins verspreiding van het virus tegengaan. Subklinische verspreiding van het virus, waardoor spreiding ongemerkt kan verlopen, is een onwenselijke situatie.

Vaccinatieproef

In Nederland start naar verwachting in juli een proef om de effectiviteit van enkele recente vaccins te bepalen onder gecontroleerde omstandigheden. Hierbij wordt vooral gekeken naar het vermogen van vaccins om spreiding van het hoogpathogene veldvirus in een gevaccineerd koppel tegen te gaan.

De mogelijkheden om vaccins te onderzoeken onder veldomstandigheden worden ook verkend. Dat gebeurt in samenwerking met onderzoekers en sectoren. Daarnaast lopen er onderzoeken met vaccinatie in Frankrijk en Hongarije.

De Europese Commissie werkt met de lidstaten aan het opstellen van een verordening waarin voorwaarden voor vaccinatie en monitoring worden opgenomen. Deze verordening wordt op korte termijn voor publieke consultatie openbaar gemaakt. Voor het versnellen van de processen die nodig zijn om over te gaan tot preventief vaccineren ziet Staghouwer geen ruimte.