Zaadbedrijven zoeken naar biologische vogelwering

Problemen met vogels komen overal voor. 'Al hebben gebieden met bos in de buurt er wat eerder last van', zegt Paul van den Biggelaar, Seed2feed Manager Benelux van zaadfirma KWS. 'Maar kraaien en kauwen zijn niet streekgebonden.'

Commercial manager Jos Groot Koerkamp van Limagrain (LG) weet dat overal in het land problemen kunnen voorkomen. LG heeft dankzij de Maisservice van het bedrijf een beeld van de ergste probleemgebieden. Deze service vergoedt verorberd beschermd zaad. 'Ik heb het idee dat het probleem het ergst is in West-Brabant, de Betuwe en rondom Bolsward, een bijzonder lastig gebied. Daar zit een kolonie heel lastige vogels.'

Als er weinig alternatief voedsel is in het open landschap van Zuidwest-Friesland, vallen de roeken uit de koloniën pas gezaaide maisakkers aan. Het maakt de telers in het gebied soms wanhopig.

Aantrekkingskracht mais

Vogels vinden de mais het lekkerst in het kiemstadium tot het zesde blad. Daarna is de aantrekkingskracht voorbij en staat de plant te vast om boven te trekken. Een coating of behandeling van het maiszaad richt zich op meerdere bedreigingen. Een jonge plant kan worden aangetast door schimmels of insectenlarven, zoals de fritvlieg en de ritnaald, en aangevreten door vogels. Vogels zijn lastig voor veredelaars, want er bestaat niet zoiets als vogelwerende genetica.

Van den Biggelaar zegt dat een zaadbehandeling een stofje kan toevoegen dat in de plant wordt opgenomen en waar de vogels liever van afblijven. 'Verder behandelen we met een standaardmiddel tegen schimmels en Force tegen ritnaalden. Force is niet vogelwerend. Daar is dus wat anders voor nodig. Wij gebruiken Initio Bird Protect.' Het middel waar Van den Biggelaar het over heeft, bestaat uit een vogelwerende stof en een groeicoating met micronutriënten die de begingroei ondersteunen.

Biologische 'booster'

De Starcover van LG is volgens Groot Koerkamp ook zo'n 'booster'. 'Het is een biologisch middel met een bacterie die zorgt dat de plant voedingsstoffen beter uit de bodem haalt. Zo krijg je een vitalere plant.' Bij LG verwachten ze dat dit het spoor voor de toekomst wordt.

'Mesurol-achtige oplossingen komen niet meer terug. We moeten wel middelen vinden die nog beter beschermen dan wat nu over is. Mais is het grootste gewas in Nederland. Als veredelaars kunnen we niet iets verzinnen wat tegen vogels werkt', stelt Groot Koerkamp.

Het zit hem dus in stofjes tegen de vogels in combinatie met middelen die het kwetsbare deel van de groei zo kort mogelijk houden. Toch zal die periode van enkele weken altijd moeten worden overbrugd.

Focus op snellere groei

Opdrachtgever Erik Schieven van Farmsaat vertelt dat zij zich wel richten op die begingroei. 'Onze strategie met Corngard is gericht op een snellere groei en een plant die vaster staat en lastiger is voor de kraaien. Wanneer het middel Korit wegvalt, zullen we alleen met alternatieven kunnen komen die op een natuurlijke wijze worden geproduceerd. We zijn bezig met alternatieven die niet uit de gewasbeschermingsindustrie komen. Denk eerder aan biostimulanten.'

Sales- en Product Manager Wouter Wijnhout van Syngenta noemt net als de collega-zaadbedrijven Korit als voorlopig beste vervanger van Mesurol, waar het de vogelafweer betreft. Syngenta zoekt alternatieven. 'Momenteel gebruiken we als extra zaaizaadbehandeling Vibrance, voor extra wortels en bescherming tegen rhizoctonia. Dit geeft een sterkere start en conditie in de gehele maisteelt. We onderzoeken ook biologische middelen met geuren of smaken, maar reken niet op het absolute ei van Columbus.'

Basis moet goed zijn

Wijnhout zegt dat de teler alles aan de basis goed moet doen. 'Zaai diep genoeg en zorg dat er geen korrel zichtbaar is. Houd de structuur, bemesting en zuurgraad perfect voor betere wortels.'

De aanwezigheid van ritnaalden kan indirect vraat aan het zaad veroorzaken, zegt Wijnhout. De vogels zoeken de ritnaalden en vreten de zaadkorrels. 'Boeren kunnen preventief monitoren op ritnaalden door een aardappel in te graven, door te snijden en te kijken of ze er zitten.'

Mais is een van oorsprong tropisch gewas. Het valt onder de C4-planten, wat inhoudt dat het gewas bij lage temperaturen traag start en bij temperaturen boven de 20 graden enorm groeikrachtig is. Biologische boeren maken gebruik van dat gegeven door pas te zaaien als de grond warm is. Maar later zaaien betekent ook een opbrengstderving.

Zowel voor gangbaar als biologisch

Nieuwe zaadbehandelingen op natuurlijke basis kunnen bruikbaar worden voor zowel de gangbare als de biologische teler. Biologische behandelingen bieden mogelijk perspectief. Groot Koerkamp: 'Je kunt er zo wat aan doen, al blijft het moeilijk als je echt te maken hebt met hongerige vogels. Daar ligt voor ons als leverancier wel een uitdaging.'

Een vlotte begingroei is volgens veel vertegenwoordigers een oplossing. Van den Biggelaar: 'Maar alles gaat dat niet uitmaken voor de vogels. Het neemt niet weg dat een goede jeugdgroei altijd goed is. Met de biologische middelen doen wij al enkele jaren ervaring op. De bioboer kan ermee vooruit. Ik ben hoopvol voor alle boeren.'