Vraatschade door vogels in mais lastig te bestrijden

Vraatschade door vogels komt vooral in bepaalde gebieden voor, is de ervaring van adviseur akkerbouw bij AgruniekRijnvallei Raymond Heuvels. 'Ik zie het in de Achterhoek en de Betuwe. Daar zijn broedplaatsen van vogels als kraaien, roeken en ganzen. In die buurt hebben boeren dus ook meer last van vraatschade. Dat was altijd al zo. Het is niet dat het probleem dit jaar opeens ernstiger is.'

Wel heeft het verbod op Mesurol, een ontsmettingsmiddel dat maiszaden tegen vogelvraat beschermt, gevolgen. Al zijn er wel alternatieven op de markt. 'Mesurol is schadelijk voor mens en milieu. Wij behandelen de maiszaden met Korit. Dat heeft een goede werking. Maar dan nog is vraatschade in de buurt van broedplaatsen niet helemaal te voorkomen. De kans bestaat dat dit middel over een paar jaar ook verboden wordt. Dan is verjagen eigenlijk de enige optie.'

Geluiden

Dat kan met verschillende materialen. Joost Lommen, adviseur bij CLM Onderzoek en Advies, deed er praktijkproeven mee in Noord-Brabant. 'Dat ging om een apparaat dat op gezette tijden specifieke geluiden maakte om vogels te verschrikken en een soort reflectiekaartjes die vogels zouden afschrikken.'

Er zijn alweer nieuwe technologieën. 'Er is een apparaat dat geluiden van specifieke vogelsoorten kan detecteren. Als er dan een vogel overvliegt of landt, komt het apparaat in actie door een angstkreet van diezelfde vogelsoort te produceren of bijvoorbeeld een vogelverschrikker op te blazen of een knalapparaat in te schakelen. Het apparaat is te combineren met allerlei afweertechnieken', zegt Lommen.

Gewenning

'Net als het apparaat dat alleen reageert op specifieke geluiden, gaat dit gewenning bij vogels tegen. Dit is nodig, want kraaiachtigen leren snel. Het apparaat is vrij nieuw op de markt. Het kan nog geen kraaien herkennen, wel roeken, ganzen en spreeuwen.'

Een andere techniek is werken met laserlicht. 'Daarvan heb je een soort zaklampen. Je richt de lichtstraal op de vogel en deze wordt daardoor afgeschrikt en vliegt weg. Er is ook een automatische variant, die geprogrammeerd kan worden om vogels op bepaalde plekken te verjagen met laserlicht.' Dit heeft effect op kraaiachtigen, bleek uit een veldproef die Lommen deed bij een fruitteler.

Droog en warm weer

Wat de vogelvraatschade vorig jaar heeft verergerd, is het droge en warme weer. 'Het was een lastig groeiseizoen', aldus Heuvels. 'Bij goede omstandigheden komen maisplanten vijf tot zes dagen na het zaaien boven de grond. Na twee tot drie weken zijn ze rond het zesde bladstadium. De plant is dan zo'n 30 centimeter groot en de kans dat vogels dan nog schade kunnen aanrichten, is veel kleiner.'

Door droogte ontkiemen en groeien de maisplantjes langzamer, waardoor vogels langer de kans hebben om ze aan te vreten. 'Vogels vinden het witte kiempje dat uit het zaadje komt hartstikke lekker. Ze zoeken het gewoon op in de grond en pikken het kapot. Het is dus zaak om te zorgen dat het gewas goed groeit en ontkiemt. Dan is de kans op schade kleiner.'

Vochtige grond

Daarvoor is goede, vochtige grond nodig. 'Wat helpt in een droog voorjaar, is beregenen. Dan groeit het plantje makkelijker. Het is een forse investering, maar als je anders ruwvoer moet aankopen, kan het makkelijk uit. Ik heb in mijn gebied echt een stuk meer haspels gezien dan voorheen', vervolgt Lommen.

Wat ook kan helpen, is rekening houden met de bodemtemperatuur bij het zaaien. 'Bij zaai na de kou komt het zaad sneller op en is er dus minder schade. Maar laten we vooral hopen dat komend voorjaar het groeizaam weer is met mooi vochtige grond. Dan schieten de maisplantjes de grond', besluit Heuvels.