Stapeling beloningen steeds meer speerpunt

Er is waarschijnlijk niemand te vinden die tegen herstel van biodiversiteit is. De vraag is alleen: wie gaat dat betalen? Als het aan partijen als Rabobank, het Wereld Natuur Fonds en Duurzame Zuivelketen ligt, is het een optelsom. Een stapeling van beloningen.

Stapeling+beloningen+steeds+meer+speerpunt
© Huisman Media

Het is misschien wel het grootste landbouwdilemma van deze tijd. Er liggen grote opgaven op het gebied van biodiversiteit, natuur en bodemvruchtbaarheid en om de uitstoot van broeikasgassen en stikstof te verlagen. Tegelijkertijd staat het verdienmodel van veel boeren stevig onder druk. Hoe gaat dat werken?

'Het verbeteren van het verdienmodel voor boeren is inderdaad heel belangrijk', stelt Ronald Hiel. Hij is directeur van stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Het is een gezamenlijk initiatief van 19 partijen uit de landbouw, natuurorganisaties en kennisinstellingen. Inmiddels zijn in twee jaar tijd meer dan honderd organisaties als partner aangesloten en lopen er tal van projecten om biodiversiteit te herstellen.


Bebouwde omgeving

Hiel: 'Het deltaplan is ontstaan vanuit de gedachte dat je beter de handen ineen kunt slaan dan dat je tegenover elkaar blijft staan. Het is breder dan de agrarische sector. We bespraken pas in een webinar ook de mogelijkheid om bijvoorbeeld industrieterreinen te vergroenen.'

Boeren zijn naast voedselproducent ook een nutsvoorziening

Ronald Hiel, directeur stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel

De organisatie wil het samen met boeren doen. 'Dat is wat ik altijd benadruk', zegt Hiel. 'Vandaar dat we deze maand de brochure 'Successen en uitdagingen van natuurinclusief ondernemen' hebben uitgegeven. Hierin delen tien boeren hun ervaringen met natuurinclusieve landbouw. Het is belangrijk dat boeren uitleggen waar ze tegenaan lopen. Ik denk dat we het moment mee hebben. Dit is de tijd om ervoor te zorgen dat we stappen gaan zetten om zowel de biodiversiteit als het verdienmodel van de boer te verbeteren.'


Biodiversiteitsmonitor

Een van de initiatieven die door de organisatie van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel wordt ondersteund is de biodiversiteitsmonitor, een initiatief van het Wereld Natuur Fonds (WWF), Rabobank en Duurzame Zuivelketen. Die is nu klaar voor de melkveehouderij. Voor de akkerbouw wordt de monitor nog ontwikkeld en zal in 2022 beschikbaar komen. Het is een meetinstrument dat laat zien hoeveel een boer doet voor biodiversiteit. Het belangrijkste doel is om boeren te gaan belonen voor hun biodiversiteitsinspanningen.

Zo kunnen melkveehouders bij Rabobank in aanmerking komen voor een rentekorting op leningen. Daarnaast is het de basis om te berekenen of melkveehouders in aanmerking kunnen komen voor een plus op de melkprijs. Dat gebeurt nu voor 'On the way to PlanetProof' (Royal FrieslandCampina) en het 'Beter voor Koe, Natuur en Boer'-programma (Royal A-Ware).


Het is belangrijk dat ook andere partijen aansluiten, zoals waterschappen en provincies, stelt Hiel. 'Als dit soort partijen ook gaan belonen wordt het pas echt een stapeling. Zowel vanuit de markt als de overheid zijn beloningen nodig. Boeren zijn naast voedselproducent ook een nutsvoorziening. Voor het algemeen belang. Ze zorgen voor groen-blauwe diensten. Daar moet geen subsidie tegenover staan, maar gewoon een beloning.'

Portefeuillehouder Natuur, Klimaat & Energie Edwin Michiels van LTO Nederland is het daar van harte mee eens. Hij zit in het bestuur van Deltaplan Biodiversiteitsherstel. 'Het mooie is dat dit met de sector wordt gedaan. Ook mooi is dat Rabobank nu de eerste is die rentekortingen gaat geven. Als dan ook de markt, waterschappen en de provincies mee gaan doen, kan het rendabel worden.'


Indicatoren

Michiels heeft ook zorgen. 'In de biodiversiteitsmonitor zitten zogenoemde kritieke prestatie-indicatoren (KPI's) waarop de score gebaseerd is. De overheid is ook bezig om KPI's te ontwikkelen, maar die verschillen waarschijnlijk van de KPI's in de monitor. Dan wordt het dus appels met peren vergelijken. Stem dat met elkaar af. Zorg dat er hele duidelijke KPI's zijn en zekerheid voor de lange termijn.'

Boeren hebben volgens de LTO’er meer nodig dan alleen een vergoeding van de kosten voor het werken aan biodiversiteit. 'Er is reservecapaciteit nodig, extra geld dat je opzij kunt leggen om op termijn te kunnen investeren in nieuwe zaken die gaan spelen rondom biodiversiteit, natuur, klimaat. Subsidies bieden daarin onvoldoende en zijn te onzeker. Boeren hebben minstens tien jaar vastigheid nodig.'

Uiteindelijk is van belang dat meer consumenten bereid zijn om ook duurzame producten te kopen. Voor het keurmerk On the way to PlanetProof zijn er meer melkveehouders die voldoen aan de criteria dan de marktvraag kan bijbenen. Michiels: 'Het is heel belangrijk dat de retail dit weet te verwaarden. Anders gaat het niet vliegen.'


Successen en uitdagingen natuurinclusief ondernemen

Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel en het Wereld Natuur Fonds hebben deze maand samen de brochure ‘Successen en uitdagingen van natuurinclusief ondernemen’ uitgegeven. Tien boeren delen hun ervaringen met natuurinclusieve landbouw. Ze vertellen over hun beweegredenen, zoektocht en dilemma’s. Volgens de partijen zijn deze boeren trots op behaalde resultaten op het gebied van bodemgezondheid en de toename van het aantal weidevogels. Maar er zijn ook problemen. Zo is de publieke en private beloning voor hun manier van ondernemen nog onvoldoende, zowel qua hoogte als qua duur. De boeren ervaren dat ze te afhankelijk zijn van kortlopende subsidies die regelmatig veranderen.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer