Friese proef met omkeren bodemlagen tegen veenafbraak

De proef met het profielkeren speelt zich af op twee percelen van elk 0,5 hectare in Munnekeburen, op land van de maatschap Van Hilten. Een graafmachine scheidt hier de toplaag, het onderliggende veen en het zand daaronder zorgvuldig van elkaar. Ze worden daarna in een andere volgorde teruggeplaatst: eerst het veen, dan het zand en daarbovenop weer de toplaag.

Door deze ingreep komt het veen onder de grondwaterspiegel te liggen. De verwachting is dat het daardoor minder snel vergaat dan wanneer het is blootgesteld aan de lucht. Onderzoekers van het Louis Bolk Instituut gaan drie jaar lang na wat de effecten van het profielkeren zijn op deze veenoxidatie, de emissie van broeikasgassen en bodemdaling. Ze monitoren ook de staat van de bodem en de uitwerking op de waterhuishouding. Naast het proefveld ligt een controleveld waarin niet wordt ingegrepen.

Het stoppen van veenafbraak, bodemdaling en CO2-uitstoot is het hoofddoel van het Friese Veenweideprogramma 2021-2030. Andere doelen zijn een klimaatbestendige inrichting en behoud van een goed toekomstperspectief voor de landbouw. Op veel plaatsen in het veenweidegebied geldt het verhogen van sloot- en grondwaterpeilen als de aangewezen maatregel.

Dit is niet overal haalbaar. In stukken van de Groote Veenpolder loopt het grondwater bijvoorbeeld weg naar lagergelegen delen. Het gebied wordt daarom gebruikt als proeftuin voor het experimenteren met de bodemsamenstelling.