Dierenbeschermers: niet vos, maar landbouw zorgt voor afname weidevogels

Nieuws Zuid-Holland Adrie van der Wel 16 mei 2023 om 14:39uur

Niet zozeer de vos, maar de intensieve landbouw zorgt voor een sterke afname van het aantal beschermde weidevogels. Dat stelde de advocaat van de dierenbeschermingsorganisaties Animal Rights en Fauna4Life dinsdag bij de Raad van State.

Pluimveehouderij - De vos is een opportunist in zijn voedselkeuze, een alleseter die bij gelegenheid ook onze lievelingsdieren op het menu heeft staan. Hij laat geen kans onbenut om een kip of eend mee te pikken wanneer de gelegenheid zich voordoet. Dit betekent nog niet dat alle vossen pluimveerovers zijn en voortdurend ons pluimvee belagen. Vaak is het zo dat een enkel dier het op de kippen gemunt heeft en daarbij onder bepaalde omstandigheden driest te werk gaat. De paniekreactie van het pluimvee op de aanwezigheid van de vos en het feit dat de vogels niet kunnen vluchten, zorgt ervoor dat de vos meer dieren doodt dan noodzakelijk omdat zijn jachtinstinct wordt aangewakkerd totdat de rust weerkeert. Dit fenomeen wordt ‘surplus killing’ genoemd. Vooral pluimveebedrijven waar de hennen buiten kunnen lopen hebben overlast en schade van de vos. In Nederland heeft de vos geen natuurlijke vijand. In beeld: Vos in het waterleiding en duingebied van Amsterdam, Nederland

Aanleiding voor de kritiek van de advocaat is de ontheffing die de provincie Zuid-Holland verleende aan de Faunabeheereenheid Zuid-Holland voor het verjagen of afschieten van vossen.

Voor de provincie en faunabeheereenheid staat vast dat de vos de grote schuldige is van de achteruitgang van de weidevogels. Bovenop de landelijke vrijstelling voor het vossenbeheer, verleende de provincie een extra ontheffing om het beheer nog effectiever te maken.

Onbeperkt en onnodig

Maar de dierenbeschermers voorzien een onbeperkte en vooral onnodige vossenjacht. Ze stapten daarom naar de Haagse rechtbank en haalden daar hun gelijk. De ontheffing werd vernietigd omdat de provincie onvoldoende had aangetoond dat de vossenjacht het verschil gaat maken. Het effect van vossenjacht op een verbetering van de weidevogelstand was niet inzichtelijk gemaakt, aldus de rechtbank.

'We kunnen het effect van vossenbeheer niet cijfermatig onderbouwen', erkende de woordvoerder van de provincie tijdens het hoger beroep bij de Raad van State. 'Maar de effecten zijn wel aannemelijk.' Zo zijn er veel signalen uit het veld en camerabeelden leveren ook bewijs dat de vos de belangrijkste dader is, vertelde een woordvoerder van BoerenNatuur.

• Lees ook: Vossenjacht in provincie Utrecht kan voorlopig weer doorgaan

De provinciewoordvoerder verwees naar een brandbrief van de Vogelbescherming en Sovon om de vos aan te pakken ter bescherming van de weidevogels. Maar volgens de advocaat van de dierenbeschermers is dit uit zijn verband gerukt.

Niet grootschalig doden

De Vogelbescherming en Sovon pleiten volgens de advocaat helemaal niet voor het grootschalig doden van de vos. Ze pleiten allereerst voor een gebiedsgerichte aanpak om de weidevogels een beschermd leefgebied te geven, zoals later maaien door de boeren en een hoger grondwaterpeil. Daarna komt pas de vraag of vossenbeheer dan nog nodig is, stellen de dierenbeschermers.

'We zijn juist volop bezig met het realiseren van betere omstandigheden voor de weidevogels', reageerde de provinciewoordvoerder. Zijn medestander van BoerenNatuur wees naar een weidevogelgebied in de provincie waar de vogelstand sterk daalde, omdat er geen vossenbeheer was. Hij stelde ook dat 1.100 boeren in de provincie druk bezig zijn met de leefomstandigheden van de vogels.

De Raad van State beoordeelt nu of de provincie de noodzaak van de vossenjacht voldoende heeft onderbouwd. De uitspraak volgt binnen enkele maanden.