Bufferstroken en vanggewassen op zand- en löss pas in 2024

De derogatiebeschikking bevat een verplichting tot de aanleg van bufferstroken per 1 januari 2023, geeft Adema aan. 'Verplichte bufferstroken maken tevens onderdeel uit van het per 1 januari 2023 in te voeren Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De voorwaarden voor bufferstroken wijken op een aantal punten af van de huidige regelgeving over bufferstroken, nu teeltvrije zones genaamd, in het Activiteitenbesluit milieubeheer.'

De verplichting van bufferstroken uit de derogatiebeschikking gaat bovendien verder dan wat is opgenomen in het actieprogramma. 'De derogatiebeschikking is daarmee leidend geworden in de uitvoering van de verplichting tot de aanleg van bufferstroken.'

Aanpassing Activiteitenbesluit milieubeheer

De benodigde aanpassing van het Activiteitenbesluit milieubeheer is een wijziging van een algemene maatregel van bestuur, weet Adema. 'Die kent een aantal procedurestappen waaronder een voorhang en nahang. Het daarbij behorende tijdpad duurt gewoonlijk ongeveer tien maanden. Dit betekent dat naar verwachting rondom de zomer van 2023 de regelgeving kan worden gepubliceerd.'

Invoering van de bufferstrokenregelgeving in de zomer van 2023 zou volgens hem echter betekenen dat dit halverwege veel groeiseizoenen plaatsvindt. 'Omdat ik rekening wil houden met de landbouwpraktijk zal de verplichting tot de aanleg van bufferstroken daarom vanaf 1 januari 2024 daadwerkelijk van kracht worden.'

Bovendien heeft deze regelgeving een relatie met de mestplaatsingsruimte en de handhaving van de gebruiksnormen, waarvoor een kalenderjaarsystematiek geldt. 'Dat betekent wel dat boeren het komende jaar, bij de inzaai van wintergewassen voor 1 januari 2024, al rekening dienen te houden met het feit dat er op 1 januari 2024 een bufferstrook aanwezig moet zijn op het perceel.'

Vanggewassen

De agrarische bedrijfspraktijk is ook leidend om niet komend jaar, maar ook pas per 1 januari 2024 het tijdig inzaaien van een vanggewas op zand- en lössgrond verplicht te stellen. Die maatregel is eveneens opgenomen in het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn. Adema was in een motie van Pieter Grinwis van de ChristenUnie opgeroepen tot uitstel.

'Die maatregel betreft een aanvulling op de al bestaande plicht op deze grondsoorten voor het inzaaien van een vanggewas na de teelt van mais. Een voor 1 oktober ingezaaid vanggewas is een effectieve maatregel om de uitspoeling van nutriënten naar het grondwater te verminderen.'

In lijn met de motie Grinwis wil de landbouwminister het plan om het zaaien van vanggewassen te stimuleren verder uitwerken. 'Daarbij zal ik bekijken hoe ik verder ga met de conceptlijsten met vanggewassen en winterteelten, waarbij ik de inzendingen op de internetconsultatie van deze lijsten betrek. De uitkomst hiervan zal per 1 januari 2024 in werking treden. Dat betekent dat de maatregel in 2023 nog niet van kracht zal zijn.'

Tijdig inzaaien

Vanwege de waterkwaliteit doet Adema wel een dringend beroep op de sector, om daar waar het kan, zoveel mogelijk tijdig vanggewassen in te zaaien. 'De waterkwaliteit is zeker in de zand- en lössgebieden nog niet op orde. Verbetering van de waterkwaliteit blijft daar ook van groot belang.'

De exacte maatregel zal de minister tijdig communiceren, stelt hij. 'Bedrijven zijn tijdig op de hoogte over de invulling van de maatregelen en hiermee tijdig rekening kunnen houden bij het maken van de bouwplannen en het inzaaien voor 2024.'