Brussel aarzelt met aanpak kunstmestcrisis

Naar verwachting komt de Europese Commissie woensdag met deze mededeling. De bekendmaking zal een tegenvaller betekenen voor verscheidene EU-landen en boerenorganisaties.

Spanje en Frankrijk vragen de Europese Commissie om een Europees kunstmestbeleid. Daarmee ondersteunen deze landen de oproep van boerenorganisaties om wat te doen aan de hoge kunstmestprijzen.

Importheffingen

Europese landbouwkoepels vragen al geruime tijd om het afschaffen van de EU-importheffingen voor kunstmest die geïmporteerd wordt uit onder meer de Verenigde Staten. Dankzij veel lagere gasprijzen kunnen fabrikanten daar goedkoper produceren.

EU-landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski heeft daarover overleg gevoerd met Europese kunstmestfabrieken zoals Yara en Borealis. Die zijn tegen het schrappen van de importheffingen. Hun concurrentiepositie is al niet al te rooskleurig en de wereldkunstmestmarkt dreigt steeds meer in handen te vallen van concurrenten uit Azië en Rusland.

Ook in 2023

Het ziet ernaar uit dat Brussel gehoor geeft aan die Europese bedrijven en de importheffingen ook in 2023 handhaaft. Als de situatie verslechtert, dan kan dat later altijd alsnog worden aangepast.

Datzelfde geldt voor een Duits financieringsvoorstel. Daarin worden extra kunstmestimporten gefinancierd met een EU-brede kunstmestbelasting. Wel wil Brussel dat de EU-landen in hun energienoodplannen kunstmestfabrieken uitzonderen van eventuele kortingen of beperkingen van de gastoevoer.

20 procent minder

Uit een uitgelekte conceptversie van de bekendmaking blijkt verder dat de Europese Commissie vasthoudt aan de doelen in de boer-tot-bordstrategie. Daarbij moet over acht jaar de helft minder kunstmest worden gestrooid. Het totale gebruik van meststoffen - dus van organische mest en kunstmest samen - moet met 20 procent verminderen*. De Europese Commissie wil stimuleren dat meer 'natuurlijke meststoffen' worden gebruikt, maar waarschuwt wel dat daarbij rekening moet worden gehouden met lagere opbrengsten.

Het is nog niet duidelijk welke Eurocommissaris uitvoering gaat geven aan het kunstmestbeleid. Wojciechowski heeft zich er uitvoerig mee bezig gehouden, maar dat geldt ook voor Frans Timmermans (Klimaat), Virginijus Sinkevicius (Milieu) en Stella Kyriakides (Gezondheid).

* In een eerdere versie van dit artikel stond hier dat het kunstmestgebruik over acht jaar met 20 procent moet zijn afgenomen. Dat is onjuist.