Proefschrift: gebrek aan politieke daadkracht nekt gmo's

Het gebrek aan politieke besluitvorming is een onderschatte factor in de discussie over genetisch gemodificeerde organismen (gmo's). Betrokkenen blijven zich verschuilen achter een gebrek aan wetenschappelijke en maatschappelijke consensus. Ook wordt onduidelijke regelgeving strategisch gebruikt om de besluitvorming te frustreren.

Proefschrift%3A+gebrek+aan+politieke+daadkracht+nekt+gmo%27s
© Wageningen University en Research

Dat concludeert Ruth Mampuys van Erasmus School of Law in haar proefschrift. Zij stelt dat de discussie lang genoeg heeft geduurd en dat de politiek meer daadkracht moet tonen.

Wetenschap is inherent aan een zekere mate van onzekerheid, stelt Mampuys. 'Honderd procent veiligheid en nul procent risico bestaan niet. De beslissing of een technologie 'veilig genoeg' is. betreft daarom uiteindelijk een politiek besluit', zo stelt Mampuys. 'Een stemmingsronde met de lidstaten resulteert systematisch in 'geen mening' en de Europese Commissie is terughoudend om een besluit voor hen te nemen over een controversieel issue.'


Vergelijking met coronavaccin

Dat het ook anders kan, blijkt volgens Mampuys wel uit de vergelijking met coronavaccins. Waar de ontwikkeling van die vaccins (die ook gebaseerd zijn op genetisch modificeerde organismen) in een recordtempo verliep en de regelgeving voor milieuveiligheid zelfs werd versoepeld, kenmerkt de besluitvorming over genetisch gemodificeerde gewassen zich al decennialang door impasse.

De huidige situatie biedt 'een illusie' van een werkend systeem. Volgens de promovendus wordt de werkelijke discussie over deze gewassen niet gevoerd, maar is de Europese Commissie om strategische redenen terughoudend om stelling te nemen. 'Dat is te rechtvaardigen vanuit het perspectief van interne en externe verantwoording naar de lidstaten en niet-Europese landen, maar niet richting voor- en tegenstanders.'


'Besluitvorming alleen op veiligheid gericht'

De besluitvormingsprocedure biedt geen ruimte voor politieke discussie en lijkt ogenschijnlijk alleen op veiligheid gericht, vindt Mampuys. 'Het enige dat lidstaten kunnen doen om hun onvrede te uiten, is het frustreren van de besluitvorming. Bijvoorbeeld door zich te onthouden van stemming. Omdat alleen veiligheidsargumenten als legitiem worden beschouwd, loopt de discussie hierover systematisch uit de hand waarbij men het niet eens kan worden over de risico's.'

Voor haar onderzoek analyseerde Mampuys de voordelen en beperkingen van het gebruik van strategieën gericht op meer wetenschappelijk onderzoek, maatschappelijke consensus en betere regelgeving om de besluitvorming over gmo-gewassen te verbeteren. Voor haar studie bracht ze verschillende vakgebieden samen, waaronder sociologie, politieke wetenschappen, rechtsfilosofie en science & technology studies.


'Discussie valt in herhaling'

De discussie loopt al sinds eind jaren negentig en valt in herhaling, ziet de promovendus. Bijvoorbeeld omdat er weer naar meer onderzoek wordt gevraagd of omdat opnieuw de publieke opinie moet worden gepeild. En elke keer leiden deze aanvullende onderzoeken niet tot besluitvorming. Een teken voor Mampuys dat de discussie lang genoeg heeft geduurd. Met haar proefschrift brengt ze in kaart waarom er een impasse is in de besluitvorming over markttoelatingen van gmo-gewassen in Europa.

'Politieke besluitvorming heeft juist een specifieke rol in het nemen van besluiten ondanks wetenschappelijke onzekerheden en de aanwezigheid van fundamenteel verschillende standpunten. Bij andere controversiële onderwerpen, zoals het gebruik van bestrijdingsmiddelen of 5G, worden ook knopen doorgehakt. Hierbij lijken urgentie en politieke belangen doorslaggevende factoren, die bij gmo-gewassen vooralsnog ontbreken', vindt Mampuys.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 6°
    20 %
  • Maandag
    11° / 7°
    95 %
Meer weer