Investeringsbank emissiearme stal lijkt kansloos

Het is de Adviescommissie Uitvoeringsprogramma Ondersteunende Maatregelen Transitie Veehouderij die met dit voorstel komt. Deze commissie houdt in opdracht van het provinciebestuur de voortgang en effectiviteit van de ondersteunende maatregelen voor het nieuwe veehouderijbeleid tegen het licht. Deze week presenteerde de commissie een rapport met daarin voorstellen en adviezen.

Het meest opmerkelijke – en ook enige concrete – voorstel is een uitgestelde investeringsconstructie voor innovatieve stalsystemen. In plaats van nu te investeren in een end-of-pipeoplossing, bijvoorbeeld luchtwassers, storten veehouders een vergelijkbaar bedrag op een geblokkeerde rekening bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Op termijn, als er brongerichte nieuwe stalsystemen met een hoger milieueffect beschikbaar zijn, kan de boer het geld daarvoor gebruiken.

Opslag 15 procent

Het te storten bedrag bestaat uit het investeringsbedrag voor de end-of-pipeoplossing. Maar wel met een opslag van bijvoorbeeld 15 procent omdat de verwachting is dat de brongerichte systemen duurder zijn dan de luchtwassers.

Het geld mag na enkele jaren uitsluitend gebruikt worden voor investeringen in brongerichte nieuwe stalsystemen. Mochten veehouders uiteindelijk besluiten om niet in een nieuwe stalsysteem te investeren maar toch te kiezen voor een end-of-pipeoplossing, krijgen ze maar de helft van het gestorte bedrag terug.

Waardeloos idee

'Een waardeloos idee, wat ons betreft gaat het linea recta naar de prullenbak', reageert ZLTO-bestuurder Hendrik Hoeksema. 'Veruit de meeste boeren hebben dat geld niet en een bank gaat echt niet zomaar toestaan dat veehouders twee ton uit hun bedrijf trekken.

'En als je het financieel al op kunt brengen, moet je dus heel veel geld vastzetten voor een stalsysteem dat er nog helemaal niet is. Als boeren zich tegen die tijd bedenken, zijn ze de helft van dat bedrag kwijt. Denken ze nou echt dat boeren dit gaan doen?'

Bedenkingen provincie

De reacties van boeren op sociale media spreken boekdelen en ook het provinciebestuur springt als opdrachtgever niet bepaald een gat in de lucht. Landbouwgedeputeerde Annie-Marie Spierings uit in een brief aan Provinciale Staten haar bedenkingen. 'We twijfelen aan de mogelijkheden en wenselijkheid.'.

Het feit dat dit het enige concrete voorstel is van de onderzoekscommissie, vindt Hoeksema niet vreemd. 'Dat komt omdat ze met dezelfde problemen worstelen als de complete Brabantse veehouderijsector; met het handhaven van de gestelde deadlines in Brabant is er gewoon te weinig tijd beschikbaar.

'De commissie stelt zelf in haar rapport dat voor veel sectoren pas over twee tot vier jaar voldoende geschikte stalsystemen beschikbaar zijn. Dat zegt toch genoeg? Je kunt niet het onmogelijke vragen van boeren, het is er simpelweg niet.'

Wanhoopspoging

Om de druk erop te houden, komt de commissie volgens Hoeksema met het investeringsbankidee als een soort wanhoopspoging. 'Maar juist het gebrek aan financiering, dat mede door de provincie is gecreëerd door het investeringsritme van veehouderijen zes jaar naar voren te halen, is een belangrijke oorzaak dat innovaties nog niet op gang komen.'

'Neem nou gewoon meer tijd. Dan kunnen veehouders straks kiezen uit een aantal geschikte en beproefde stalsystemen waardoor ze in een keer goed kunnen investeren', stelt de ZLTO bestuurder. Ook presenteerde de commissie cijfers over de stand van zaken van de verschillende instrumenten die de provincie inzet om de veestapel te verspreiden (stalderen) en voor een beter dierenwelzijn.