Meer groente verkopen? Geef klant duwtje

Hoe zorg je dat consumenten meer groente en fruit gaan eten? Die vraag houdt deskundigen al jaren bezig. Het Nationaal Actieplan Groenten & Fruit (NAGF) bekeek in een supermarkt het effect van nudges, duwtjes in de rug om meer groente en fruit te kopen. Ze hadden het gewenste effect. De bedenkers roepen op tot een vervolg.

Meer+groente+verkopen%3F+Geef+klant+duwtje
© Liset van der Laand

Om ziektes als diabetes en overgewicht te voorkomen, beveelt het Voedingscentrum aan om dagelijks 250 gram groente en twee stuks fruit te eten. In de praktijk haalt 94 procent van de Nederlanders dat niet en voorlichtingscampagnes hebben daar tot nu toe weinig effect op gehad.

Het NAGF, een samenwerkingsverband van overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, heeft geprobeerd om het gedrag van de consument op een andere manier te veranderen. In oktober en november 2018 is een Dirk-filiaal in Leidschenveen voor zes weken omgebouwd tot Ga voor Kleur Lab (GVKL).

De keuze is volgens coördinator Karin Bemelmans van NAGF op een supermarkt gevallen, omdat veel consumenten daar hun groente en fruit kopen. Bovendien hebben de Nederlandse supermarkten in november 2018 het Nationaal Preventieakkoord van staatssecretaris Blokhuis ondertekend.

Groentesector moet nudging in deals met afnemers betrekken

Karin Bemelmans, coördinator bij NAGF

Schijf van Vijf

In dat akkoord zeggen de supermarkten toe dat zij consumenten zullen stimuleren om te eten volgens de Schijf van Vijf. Dat zou moeten leiden tot een jaarlijkse toename in de omzet van groente en fruit.

In het GVKL moesten duwtjes in de rug, zogeheten nudges, consumenten verleiden om meer groenten en fruit te kopen. Voorbeelden zijn een vloersticker bedrukt met verschillende soorten groenten en fruit onder toegangspoortjes, borden met de meestgekochte groenten en fruit en fruitpakketjes bij de kassa.

Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit Utrecht, het Amsterdam Universitair Medisch Centrum en het Voedingscentrum hebben na de proefperiode het effect van de nudges bepaald.

Stimulans voor verkoop

Uit de op 18 juni 2019 gepresenteerde resultaten blijkt dat nudging helpt om de verkoop van verse groenten en fruit te stimuleren. Bij hun analyse hebben de onderzoekers deze in de zes weken van het GVKL naast die van een vergelijkbare supermarkt in dezelfde periode gelegd.

Daarnaast zijn de verkoopcijfers van beide supermarkten vergeleken met die in 2017. Zonder dat duidelijk is waarom, is in 2018 minder groente en fruit verkocht dan in 2017. Maar in de proefperiode in 2018 werd in het GVKL 6,6 procent minder groente en fruit verkocht tegen 14 procent minder in de andere supermarkt.

Groter effect voor groente

Het effect was groter voor groente dan voor fruit. Voor groente was de daling 6 procent in het GVKL tegen 14,8 procent in de referentiesupermarkt, voor fruit was dat respectievelijk 6,6 en 12,7 procent.

Zowel in de zes weken voor als na het experiment waren de verschillen tussen beide supermarkten veel kleiner. Ook bleek dat het effect tijdens het GVKL vooral te maken heeft met de combinatie van nudges en niet zozeer met een afzonderlijke nudge.

Het was daarnaast belangrijk om de nudges regelmatig te vernieuwen. Tenslotte is een aandachtspunt om deze niet te combineren met kortingsacties, omdat dan niet duidelijk is wat de oorzaak is van een hogere verkoop.

Wekelijks wisselende fruitpakketten in met groente en fruit bedrukte manden moeten stimuleren tot impulsaankoop.
Wekelijks wisselende fruitpakketten in met groente en fruit bedrukte manden moeten stimuleren tot impulsaankoop. © Liset van der Laan

Enthousiast

Senior unit manager Arie van Doesburg van Detailresult Groep, waaronder de Dirk-supermarkten vallen, is enthousiast over de resultaten. 'Greenco, dat snackgroenten aan ons levert, had ons over de opzet van het GVKL verteld en dat sprak ons meteen aan.'

De manager vertelt dat de medewerkers op de winkelvloer gemotiveerd waren om mee te doen, maar dat het wel veel tijd en energie heeft gekost. Om de werkwijze met nudges voort te zetten, is in zijn ogen budget nodig. Dat is nu niet beschikbaar.

Meer lef tonen

Volgens Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU, zitten in supermarkten hogere marges op groente en fruit dan op andere producten, terwijl kwekers er relatief weinig voor betaald krijgen. 'De supermarkten moeten een zetje krijgen en een nieuw businessmodel ontwikkelen, waarbij zij gebruik maken van die marges.'

NAGF-coördinator Bemelmans vindt anderzijds dat de groentesector zelf ook meer lef zou moeten tonen. Dat kan door in onderhandelingen met afnemers nudging als onderdeel van de deal mee te nemen en daarvoor ook de materialen aan te leveren.

Experiment breder trekken

Het NAGF is blij met de resultaten, maar beseft dat deze berusten op een experiment van zes weken in één supermarkt. Om meer inzicht te krijgen en meer invloed te krijgen op de verkoop van groente en fruit, zouden meer supermarkten nudges in moeten zetten. En daar ook nieuwe concepten mee kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld online.

De financiering van het NAGF loopt tot oktober 2020, maar Bemelmans hoopt dat ook daarna nog budget beschikbaar komt. 'Het is belangrijk dat er een samenwerkingsverband blijft bestaan dat kijkt hoe supermarkten en de groente- en fruittelers en -handelaren het Nationaal Preventieakkoord in de praktijk uitwerken.'

Het onderzoeksrapport over het GVKL is te vinden op www.nagf.nl, net als een samenvatting die ook in het Engels en Duits is vertaald.

Groente als gymschoen of monster bevordert consumptie
De campagne met nudges die het Nationaal Actieplan Groenten & Fruit samen met marketingbureau Food Cabinet heeft ontwikkeld is uniek in de wereld. Het probleem dat consumenten te weinig groenten eten is dat niet. Dat speelt ook in de ons omringende landen. Daar hebben ze hun eigen aanpak ontwikkeld. In België en Duitsland blijkt bijvoorbeeld 97 procent van de millennials te weinig groente te eten, met name als ze op zichzelf gaan wonen. Daarom zijn het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing en de Bundesvereinigung der Erzeugerorganisationen für Obst und Gemüse in 2018 de onlinecampagne 'vegetables are the new sneakers' gestart. Jongeren krijgen te zien dat het bereiden van groenten niet uren hoeft te duren, maar dat ze vers, handig en kant-en-klaar in de supermarkt verkrijgbaar zijn. In het Verenigd Koninkrijk eet 80 procent van de volwassenen en 95 procent van de tieners onvoldoende groente. Na de succesvolle campagne 'peas please' startte de Food Foundation in januari 2019 met 'eat them to defeat them', om kinderen van 7 tot 11 jaar over te halen om meer groente te eten. In een filmpje is een ware invasie van groenten te zien. Kinderen zijn de helden die de volwassenen bevrijden van de boosaardige groenten door ze op te eten. De organisatie hoopt dat kinderen daardoor hun weerzin tegen onbekende smaken zullen overwinnen. Aan de campagne hebben verschillende prominenten, waaronder keukenchefs als Jamie Oliver, zich verbonden. Ook zijn er stickers die kinderen op groente in de supermarkt kunnen plakken. Food Foundation hoopt op een duidelijke gedragsverandering en zal in september de resultaten publiceren.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    16° / 3°
    10 %
  • Zaterdag
    16° / 2°
    10 %
  • Zondag
    14° / 8°
    60 %
Meer weer