Wissel middelen af en maak gebruik van een BOS-systeem

Zo'n beslissingsondersteunend systeem (BOS) geeft volgens Ermers op een onderbouwde manier aan wanneer en waarmee de beheersing van ziektes de grootste kans van slagen heeft. De Cebeco-productmanager erkent dat de aardappelsector 'twee gruwelijke jaren' achter de rug heeft. 'We mogen ons nu niet weer laten verrassen.'

Om te beginnen even een terugblik: hoe heeft het de afgelopen jaren zo uit de hand kunnen lopen met phytophthora?

'Allereerst heeft dat te maken met de weersomstandigheden. Die waren – zeker in 2024 – behoorlijk gunstig voor de schimmel. Maar ook bij de beheersing van de ziekte hebben we steken laten vallen, vooral vanwege de opkomst van nieuwe phytophthorastammen. Die is landelijk gezien niet altijd met de juiste middelen en strategie aangepakt.'

Hoe zit dat precies?

'Daarvoor moeten we terug naar eind 2022. Toen kregen we vanuit Denemarken signalen dat de werkzame stof mandipropamid, die onder meer in Revus zit, een sterk verminderde werking had op de nieuwe phytophthorastam EU-43. Dat was voor ons aanleiding om in seizoen 2023 in het adviesschema de gangbare blokbespuiting met Revus te wijzigen naar andere producten en meer afwisseling in middelen.'

'Een groot deel van onze telers heeft daar tijdig naar gehandeld, maar er zijn landelijk ook een flink aantal telers op de oude voet – met blokbespuitingen – doorgegaan. Daardoor zijn niet alle phytophthorastammen afdoende bestreden.'

'Ook is er in 2023 veel te laat voldoende aandacht geweest voor de beheersing van phytophthora in de knol, waardoor er veel sporen in de grond zijn gekomen. De gevolgen hiervan zagen we in het voorjaar van 2024 terug. In combinatie met het natte weer heeft dat enorm veel infectiepieken opgeleverd. Gelukkig hebben we in augustus nog redelijk zonnig weer gehad, waardoor we net niet in de knel zijn gekomen met de beschikbaarheid van middelen.'

'Verder is de boodschap van de Taskforce – het afwisselen en combineren van middelen – het afgelopen seizoen gelukkig heel goed opgepakt. Hierdoor zijn we in mijn ogen aan een regelrechte ramp ontsnapt.'

Hoe is de uitgangssituatie rondom phytophthora dit jaar?

'De uitgangssituatie voor wat betreft knolphytophthora is sowieso beter dan het afgelopen jaar. Dus we starten in ieder geval wat minder onrustig. Zoals gezegd heeft het afwisselen en combineren van middelen het afgelopen seizoen goed gewerkt en is het nu zaak om dit vast te houden en nog verder te verfijnen.'

'Een belangrijk hulpmiddel daarbij is het kleurenschema, waarin elke actieve stofgroep een eigen kleur heeft. Door per bespuiting telkens middelen uit een andere groep of 'kleur' te gebruiken, wordt het risico op resistentiedoorbraak richting het middelenpakket aanzienlijk verkleind.'

'Net zo belangrijk vind ik het gebruik van een BOS-systeem. Daarmee krijg je niet alleen een onderbouwd advies voor de phytopththorabespuiting, maar word je ook op het allerbeste moment het veld ingestuurd om te spuiten. Telers die een BOS gebruiken sparen hiermee gemiddeld drie bespuitingen per jaar uit, waardoor dit systeem zich feitelijk al in één jaar terugverdient.'

'De kritiek dat BOS'en soms al na drie of vier dagen adviseren opnieuw te spuiten – wat qua tijd soms erg lastig kan zijn – begrijp ik goed. Maar je kunt het ook omdraaien: neem het BOS-advies ter harte en pas de logistiek daar zoveel mogelijk op aan. Daardoor spuit je niet alleen op het optimale moment, maar je spuit ook duurzamer met een minimum aan middelen. Ook dat laatste wordt in het kader van maatschappelijke discussies rondom gewasbescherming steeds belangrijker.'

Tot slot nog even over de middelen: hebben we er nog genoeg? En zijn deze sterk en divers genoeg om phytophthora onder de duim te houden?

'Op dit moment hebben we de beschikking over zes Frac-groepen met preventieve werkingsmechanismen en twee met curatieve werkingsmechanismen. Als we deze kunnen behouden – met de daarbij behorende middelen – dan moeten we phytophthora voorlopig goed onder controle kunnen houden. Zoals gezegd: het belangrijkste is diversiteit in werkingsmechanismen, want daarmee kunnen we ook de diversiteit van de schimmel goed te lijf blijven gaan.'

'Een belangrijk middel in dit kader is InFinito. Dit is vanwege de unieke werkzame groep, fluopicolide, onmisbaar in elk schema. Het werkt zowel preventief als curatief en de dosering is ook nog eens zeer flexibel. Dat maakt het tot een allround, multifunctioneel middel.'

'InFinito kan in het midden, maar ook op het eind van het schema worden ingezet, zowel in consumptieaardappelen als in pootgoed. Wat mij betreft zit InFinito ook komend seizoen in elk afwisselschema.'