Wet verbiedt 'hamsteren' in Franse supers

De wet (Loi Alimentation) houdt onder meer in dat er een verplichte minimale marge van 10 procent bovenop de inkoopprijs moet zijn. Bij aanbiedingen en acties mag de korting maximaal 34 procent bedragen. Dat betekent dat 'drie stuks voor de prijs van twee' wel is toegestaan, maar 'twee voor de prijs van één' niet. De 'hamsteracties' zoals Albert Heijn die in Nederland voert, zijn in Frankrijk niet meer mogelijk. Ook komt er een grens aan het productvolume dat via een promotieactie mag worden verkocht.

Aankondiging op Rungis

De Franse president Emmanuel Macron kondigde in 2017 al aan met een wet te komen om het inkomen van boeren en tuinders te verbeteren. Hij deed dit op Europa's grootste versmarkt Rungis bij Parijs, in het bijzijn van boerenvertegenwoordigers en bestuurders van supermarktketens. De president probeert daarmee de inkomenspositie van boeren en tuinders in de keten te verbeteren, een vraagstuk waarmee de agrarische sector - zoals in veel landen - worstelt.

De nieuwe wet moet de de prijsdruk in de voedselketen verminderen en garanderen dat boeren en tuinders minstens de kostprijs voor hun producten ontvangen. Die kostprijs moet leidend zijn in de prijsketen, vindt Macron. Hij vindt dat boeren niet afhankelijk moeten zijn van subsidies en wil dat ze betaald krijgen voor het verrichte werk.

Minimale marges

De werking van de wet is gericht op een andere verdeling van de marges door een einde te maken aan 'kruissubsidie'. De grote supermarkten beconcurreren elkaar op prijs met veel verkochte producten van A-merken zoals Coca-Cola en Nutella. Deze prijzenslag gaat ten koste van de marge op deze producten. Dit compenseren ze met een grotere marge op versproducten.

De hoop van de Franse politici is dat de retailketens de versproducten beter gaan betalen nu ze hogere marges maken op de 'hardlopers'. 'Maar dat effect is niet gegarandeerd', stellen de Franse boerenorganisaties FNSEA en Jeunes Agriculteurs (JA). De organisaties zijn dan ook sceptisch over de beoogde effecten. In een reactie stellen zij dat ten onrechte de indruk wordt gewekt dat de retailketens die populaire producten met minimale marges verkopen.

Medewerking ketenpartijen

FNSEA en JA denken dat de nieuwe wet alleen effect heeft als de ketenpartijen mee willen werken. 'Het enige dat distributeurs moeten accepteren, is dat ze een beetje meer betalen aan de leveranciers van het overgrote deel van de producten, zonder de consumentenprijzen te verhogen ter compensatie van het herstel van hun marge op de vlaggenschipproducten', zo melden ze.

Of boeren en tuinders beter betaald krijgen, is na twee weken nog niet duidelijk. Wel staat vast dat de prijzen van diverse populaire producten tot bijna 10 procent duurder zijn geworden. Uit onderzoek van de krant Le Parisien bleek een gemiddelde stijging van 6,3 procent. In dit onderzoek zat geen groente, fruit of vlees, wel zuivelproducten van grote producenten als Danone en Président.

50 cent per maand

De Franse minister van Landbouw, Didier Guillaume, betwist deze verhoging en stelt dat de verhoging 4 procent van de producten treft. Daarmee zou de consument per maand 50 cent duurder uit zijn. Volgens Guillaume de prijs die nodig is om de landbouw in Frankrijk in de benen te houden en niet afhankelijk te worden van import.

De wet is in elk geval voor twee jaar van kracht. Dan volgt een evaluatie en moet duidelijk zijn of de wet heeft geresulteerd in een beter marktevenwicht. Wie al eerder een indicatie wil hebben, kan de ontwikkeling aan de hand van de melkprijzen volgen via vergelijkingssite milkprices.nl.