Vijf vragen over stadslandbouw

Wat is de definitie van stadslandbouw?

In een verkenning van Wageningen University & Research (WUR) uit 2012 staat: 'Het voortbrengen, verwerken en vermarkten van voedsel en daaraan gerelateerde producten en diensten, daarbij gebruikmakend van stedelijke hulpbronnen en reststoffen.' De stad, als de plek waar de land- en tuinbouw plaatsvindt, blijkt een ruim begrip. Het kan volgens dezelfde publicatie ook 'stadsrand en ommeland' betekenen.

Wat is de rol van de stad?

Het gaat volgens WUR-onderzoeker Jan Willem van der Schans niet om de locatie die de gangbare landbouw onderscheidt van de stadslandbouw, maar om 'het integraal deel uitmaken van de stedelijke economie en haar sociale en ecologische systeem'. Volgens de wereldvoedselorganisatie FAO vindt 15 procent van de wereldvoedselproductie in stedelijk gebied plaats, bestemd voor 700 miljoen stadsbewoners.

Wat is wel en wat is geen stadslandbouw?

Het Westland, gelegen onder de rook van Den Haag, is volgens experts geen stadslandbouw, want het produceert ook voor de export. Verder heeft de stadslandbouw vele verschijningsvormen: van balkontuin tot professionele voedselverwerking aan de rand van de stad. De ontwikkelingen gaan snel: van kleine groepen zelfvoorzienende burgers tot hightechoplossingen voor verticale landbouw in grootstedelijke gebouwen. Veel nieuwe vormen van stadslandbouw ontstaan in de Verenigde Staten, het Midden-Oosten en Azië.

Is het een rendabele sector?

Zowel nationaal als internationaal zijn er tal van voorbeelden van faillissementen en van succesverhalen. Vooral de verticale landbouw is kapitaalintensief en vaak risicovol gefinancierd door durfkapitalisten. Veel stadsboerderijen zijn multifunctioneel en kunnen vaak de eigen broek ophouden door combinaties van voedselproductie met verkoop, zorg, recreatie en de inzet van gesubsidieerd of vrijwillig personeel.

Wat zijn de toekomstige uitdagingen van stadslandbouwers?

Een van de uitgangspunten – het beter benutten van de reststromen uit de stad – is in veel vormen van stadslandbouw een struikelblok. 'Zelfs voorlopers als RotterZwam, waar ze op koffieprut oesterzwammen kweken, houden veel organisch restmateriaal over na de productie', zegt Van der Schans. Ook een aquaponicssysteem, waarbij groente- en visteelt worden gecombineerd, heeft input nodig in de vorm van bijvoorbeeld water, energie en visvoer.