'Goedkoop maiszaad kost altijd geld'

Belangrijkste reden om het gebruik van goedkope rassen te ontraden, is dat dankzij genetische vooruitgang er in Frankrijk met de rassen van de officiële rassenlijst jaarlijks zo'n 150 kilo meer droge stof van een hectare wordt geoogst. Goedkope rassen zijn vaak oude rassen of rassen gekweekt voor andere klimaatstreken.

In Nederland zijn de verschillen nog groter. 'De Nederlandse rassenlijst laat al decennia een jaarlijkse genetische groei van 200 kilo droge stof per hectare zien. Dat is ongeveer 1 procent per jaar', weet Jos Groten van Wageningen University & Research. 'Ook de VEM-waarde neemt nog steeds langzaam toe.'

Droge stof

Groten meldt dat de proefveldopbrengsten in Nederland met 21 tot 22 ton droge stof per hectare substantieel hoger liggen dan in Frankrijk waar 15 tot 17 ton de norm is.

Volgens de onderzoeker is het altijd aantrekkelijk om te kiezen voor een ras van de CSAR-rassenlijst. 'Het prijsverschil van 30 tot 40 euro per eenheid zaad maak je makkelijk goed met een betere op-brengst. En je hebt meer zekerheid.'

Niet onafhankelijk

Groten krijgt bijval uit de hoek van de veredelaars. 'Die goedkope rassen zijn hier vaak niet onafhankelijk en op meerdere locaties beproefd', stelt Kurt Goethals van Syngenta.

'Wie toch verder wil kijken dan de officiële rassenlijst, kan zich oriënteren op de meerjarige cijfers van postregistratieonderzoek van Delphy. Die biedt een basis om minder bekende rassen betrouwbaar te toetsen aan bekende standaarden.'

Voederwaardeopbrengst

Het zaaien van onbekende en/of goedkope hybriden waar geen betrouwbare cijfers van zijn, kan volgens Goethals 10 tot 15 procent voederwaardeopbrengst kosten. 'Dan praat je al gauw over honderden euro's per hectare.'

Jos Groot Koerkamp van Limagrain wijst nog op een ander aspect: 'Met de huidige en aanstaande wet- en regelgeving hebben veehouders de focus op veel melk van een hectare. Daar hoort een hoge voederwaardeopbrengst bij en dat lukt het best met de moderne rassen van de officiële lijst.'

Celwandverteerbaarheid

Ook de celwandverteerbaarheid wordt steeds belangrijker. 'Schothorstonderzoek liet zien dat een betere verteerbaarheid tot ongeveer een halve kilo melk per koe per dag kan opleveren.'

Jan Bakker van KWS Benelux denkt met de genetische vooruitgang van mais met name aan de focus op die onderdelen die voor de praktijk economisch tellen. In de opbrengst is dat de maiskorrel. 'Je kunt wel meerdere aandachtspunten selecteren, maar in het verleden is op elementen geselecteerd die achteraf niet relevant waren. Dat remt de vooruitgang in economische waarden', zegt Bakker.

Restplantverteerbaarheid

'De restplantverteerbaarheid volgens labanalyses heeft weinig genetische spreiding, is niet meetbaar en repeteerbaar en heeft voor hoogproductieve koeien geen enkele waarde. Ze kunnen er niets mee. De passagesnelheid in de pens is hier te snel om die celwanden te kunnen afbreken en te benutten.'

Waarom zou je er dan nog aandacht aan besteden, vraagt Bakker zich af. Het is alleen de korrelopbrengst die economisch telt, goed voor 95 procent van de totale voederwaarde van de plant. Deze waas van onwetendheid ligt aan de basis van een foute rassenkeuze en zelfs foute voederrantsoenering wat veehouders veel geld kost.

Schimmelziekten

Ook door op minder aandachtspunten te selecteren, is de plant volgens Bakker gezond te houden. 'Door bijvoorbeeld op stay-green te selecteren, blijft de plant langer gezond en komen fusarium en andere schimmelziekten veel minder voor.' Wel ziet hij een duidelijke vooruitgang, van 1 tot 1,5 procent korrelopbrengst per jaar.

'Momenteel zit je met 11 tot 12 ton droge stof in de korrel. Daarbij heb je enkele toppers die 10 procent meeropbrengst hebben. Dat soort producten maken je als veredelaar groot. Ze zijn onderscheidend. Met wat gewonere rassen moet je vooral op prijs concurreren. 10 procent meer korrelopbrengst is 1.000 tot 1.200 kilo meer, wat neerkomt op 200 tot 300 euro per hectare', vertelt Bakker.

Waardevolle eigenschappen

Goethals wil exotische rassen niet per definitie diskwalificeren. Er zijn immers variëteiten die de rassenlijst net niet halen of nooit zijn aangemeld, maar wel waardevolle eigenschappen hebben.

'Het belangrijkst is dat veehouders hun keuze baseren op betrouwbare cijfers', stelt Goethals. 'De CSAR-rassenlijst en het Delphy-onderzoek zijn hiervoor de belangrijkste bronnen. Met sommige andere cijfers wordt wel nog eens gegoocheld.'