Sleufsilo met automatisch afdeksysteem zorgt voor stabiel rantsoen en minder werk

De drie lagen gras, een laag mais op de ene helft en maiskolvensilage (mks) op de andere helft zijn goed zichtbaar in de 3 meter hoge kuil van 12 bij 50 meter op het erf van Gosselink. Aan de strakke kuil is niet af te zien dat er veel rekenwerk aan voorafging om de wintervoorraad voor hun 125 melkkoeien op deze manier aan te leggen.

'Een lasagnekuil leg je niet zomaar aan, weten we nu. In april volgend jaar moet de plaat leeg zijn omdat dan het seizoen weer begint en we de andere kuilen weer gaan inzetten', vertelt Peter Gosselink.

'De rekenmachine was onmisbaar om deze kuil aan te leggen. Hoeveel koeien hebben we, hoeveel vreten ze, wat is het drogestofgehalte van de verschillende sneden? Maar ook: wat is de ideale voersnelheid, hoeveel komt er van een hectare en wat doen we met de mais en mks? De loonwerker kon gelukkig de wagens wegen en daarna konden we aan het stoeien met de juiste adviseurs om ons heen. Het is een andere manier van denken en vooral veel vooraf nadenken over het inkuilmanagement', zet de ondernemer uiteen.

Naast gras ook mais en mks inkuilen in een lasagnekuil is niet gangbaar, maar de melkveehouder ziet er juist veel voordelen in. 'We hebben de mais en mks over één helft verdeeld, zodat we bij het uitkuilen makkelijk kunnen schakelen tussen de hoogproductieve en laagproductieve koeien', licht hij toe.

Met de kuil die is aangelegd, hebben de ondernemers gerekend met een voersnelheid van 2 meter per week om fris en smakelijk voer te houden. Ze voeren zeven maanden met deze kuil en met de berekende voersnelheid is de kuilplaat in april leeg.

Meer opslag nodig

Het feit dat investeren in meer opslag voor eigen ruwvoer nodig was gecombineerd met de wens om de koeien constant een stabiel rantsoen te kunnen bieden, resulteerde erin dat de melkveehouders zich gingen oriënteren op de investering in een grote lasagnekuil.

Evelien Gosselink: 'De koeien hadden in onze ogen te vaak te maken met schommelingen in het rantsoen. We hadden soms wel vijf kuilen openliggen. Een wisseling was altijd ergens in terug te zien. De productie, gezondheid, klauwen, vruchtbaarheid; het was altijd wel iets. We zijn ervan overtuigd dat een constanter rantsoen positief doorwerkt in productie en gezondheid. Ook de eiwitbenutting verbetert, verwachten we. We denken dat we minder losse componenten aan hoeven te voeren en nog lager uitkomen in krachtvoerkosten met de meelproducten die we nu voeren.'

Hoger ureumgetal

Nu de melkveehouders sinds een paar weken voeren uit de nieuwe kuil, zijn ze dik tevreden met het resultaat en hoe eenvoudig het in- en uitkuilen gaat. Wat opviel, is dat het ureumgetal al vrij snel steeg van 17 naar 23, maar de melkveehouders schakelden snel door meer gerst te voeren en het eiwitaandeel weg te laten.

Peter Gosselink: 'Het grootste verschil is dat het voeren nu veel sneller gaat. Ik hoef maar op één plek te zijn in plaats van meerdere kuilen langs te gaan. Dat scheelt veel tijd. Ook de lichamelijke arbeid is veel minder omdat ik geen zand meer van de kuilen hoef af te scheppen.'

Hun ervaring na één seizoen is dat ook de loonwerker sneller kan werken omdat ze met de wagens over de kuil kunnen rijden en door de breedte van de kuil twee trekkers tegelijk op kunnen.

Gekleurde strepen

Evelien Gosselink: 'De loonwerker gaf aan hier met plezier in te kuilen. Het werkt makkelijk, ze kunnen er aan twee kanten bij en er is voldoende ruimte. Wel vraagt het een andere manier van inkuilen. Dit moet namelijk vierkant en het vastrijden moet vlak. We hebben daarom gekleurde strepen op de binnenkant van de kuilplaten geschilderd. Op die manier kan de loonwerker beter zien of hij vlak inkuilt. Een 50 meter diepe kuil is namelijk een behoorlijk eind, van voor na achter. De strepen zijn dan een handig hulpmiddel.'

Bijkomend voordeel van deze kuil en het afdeksysteem is ook dat de ondernemers het gras sneller en dus korter gaan maaien, omdat het sneller in de kuil zit en de kuil eenvoudig open en weer afgedekt is. 'We zullen meer dan voorheen om de vier weken maaien. Dat komt de kwaliteit van het gras ten goede', zegt Evelien Gosselink.

Advies

De melkveehouders gingen vooraf kijken bij andere bedrijven met een soortgelijke kuil beton en vroegen Bosch Beton om advies. Cor Molenaar, accountmanager agrarisch bij Bosch Beton, schakelde vervolgens adviseur Alfons Kleve van Kleve Beton en Jan Sake Bos van Agridek in voor het afdeksysteem. 'Samen hebben we alles besproken en doorgerekend, Het werkte prettig om daarbij mensen met ervaring om ons heen te hebben', blikt Evelien Gosselink terug.

Molenaar is enthousiast over de keuze van de melkveehouders. 'Mijn ervaring is dat de keuze voor een lasagnekuil goed is voor de koeien. Een koe houdt van een stabiel rantsoen. Deze kuil sluit aan bij die behoefte. Het tussentijds afdekken is dan vrijwel direct een belangrijke vraag die aan de orde komt. Agridek heeft een systeem waarbij het afdekken hydraulisch kan en vanaf één plateau te bedienen is.'

Bosch Beton leverde de 3 meter hoge wanden en een verlengde hak van 80 centimeter waarover het portaalsysteem eenvoudig kan bewegen. De wanden zijn gemaakt van een hybride mengsel met minder cement. Hierdoor is het materiaal beter zuurbestendig.

Wandfolie

Peter en Evelien Gosselink kozen er toch voor om bij de mais wandfolie te gebruiken, maar dat doen ze volgend seizoen waarschijnlijk niet nog een keer. Peter Gosselink: 'Het was toch wel bewerkelijk om de folie te plaatsen en strak te krijgen. Het was het proberen waard, maar we hebben vertrouwen in de zuurbestendigheid van de wanden, ook met mais in de kuil.'

Op het afdekzeil liggen zeven slangen waarin 17 kubieke meter water kan worden gepompt voor het luchtdicht afsluiten van de kuil. Voor vorstperiodes is pekelwater opgeslagen in een gesloten en gecoate betonnen bak van 20 kubieke meter onder de grond.

Zuurbestendige kit

Tussen de wanden van de silo is een zuurbestendige kit aangebracht. Perssappen en regenwater worden gescheiden door een systeem met twee leidingen. In het Activiteitenbesluit milieubeheer is de eis opgenomen dat perssappen van kuilen niet in het oppervlaktewater terecht mogen komen. Bij het inkuilen staat de dop naar de put open. Als vervolgens de straatkolk gepasseerd is, gaat de dop om en wordt het regenwater naar de sloot afgevoerd.

Ondanks dat Peter en Evelien Gosselink over enkele maanden pas echt goed kunnen beoordelen welke effecten de lasagnekuil op de koeien heeft, genieten ze nu al van de arbeidsgemakken. 'Het is veel efficiënter en plezieriger werken zo.'