Extra organische stof loont op termijn

Het effect van extra organischestofaanvoer is niet van het ene op het andere jaar te zien. Maar uit onderzoek op proefbedrijf Vredepeel blijkt dat de opbrengst met 20 procent stijgt, als bewust de aanvoer van organische stof naar een hoog niveau wordt getild.

Het demonstratieproject kan na vijf jaar nog niet dergelijke opbrengstverhogende effecten laten zien in de maisteelt, maar effect is er wel. De mais groeit regelmatiger en is eerder oogstrijp. Ook vermindert de uitspoeling en is er minder gewasbescherming nodig, vertelt projectleider John Verhoeven van Wageningen Plant Research.

Lager bemestingsniveau

Bij een lager bemestingsniveau blijven de opbrengsten op peil. Niets extra's doen bij continuteelt betekent opbrengstdaling op termijn. En op termijn stijgt de opbrengst, als structureel extra organische stof wordt aangevoerd.

Wel is het de vraag of de meeropbrengsten opwegen tegen de kosten van extra aanvoer van organische stof in de eerste jaren. Per hectare worden de meerkosten van extra organischestofaanvoer op bijna 200 euro ingeschat, afhankelijk van de soort organische stof.

Enquête

Uit een enquête onder vijftig veehouders blijkt dat de boeren zich dankzij het demonstratieproject bewuster zijn van de nut en de noodzaak van extra organischestofaanvoer. Onderzaai van gras onder mais neemt toe in populariteit.

Afbraak van organische stof kan worden beperkt door minder intensieve grondbewerking. Naast niet-kerende grondbewerking werd strokenteelt gedemonstreerd. Mais zaaien in stroken met de strokenfrees in één werkgang in bestaand grasland gaf wisselende resultaten.

Aandachtspunten

Aandachtspunten bij strokenzaai zijn een goede plaatsing van de bemesting, zorgen voor waterafvoer door grondbewerking met een woeltand en tijdige en volledige vernietiging van de graszode. Alleen op minder draagkrachtige gronden biedt mais zaaien in stroken perspectief.

Extra aanvoer van organische stof is wellicht het meest effectief door gebruik te maken van vaste mest, bepaalde compostsoorten, of natuurgras of sloot- en bermmaaisel. De groenbemester is het populairst. Mits op tijd doodgespoten en ondergewerkt kan een groenbemester nuttig werk doen. Gebeurt dit niet, dan kan er stikstofverlies optreden als de bemesting niet wordt aangepast.

Vocht onttrekken

Ook kan een te zwaar gewas vocht aan de grond onttrekken die de mais later in het groeiseizoen daardoor tekortkomt. Dezelfde risico's kleven aan maisteelt in rotatie met tijdelijk grasland. Blijvend grasland combineren met een tussenteelt snijmais wordt vanwege hoge stikstofverliezen afgeraden, ook al zijn de opbrengsten van snijmais bij het scheuren van blijvend grasland in het voorjaar het hoogst.

Al deze teeltmogelijkheden zijn de afgelopen jaren gedemonstreerd op proefbedrijf Marwijksoord en op negen aangesloten praktijkbedrijven in Drenthe. Hier werd ook ervaring opgedaan met ultravroege rassen.

Filosofie

Verhoeven: 'Dit kost niet alleen maar opbrengst. Er zit wel een filosofie achter. Het oogstrisico in het najaar is minder groot en de opvolgende teelt van grasgroenbemester levert meer organische stof op.'

Vorig jaar noteerden de praktijkbedrijven een opvallend groot effect van de zaaidatum. Hoe vroeger gezaaid, hoe hoger de opbrengst. Die varieerde van 14 ton droge stof onbemeste mais tot 20 ton droge stof, doorgaans bij een rundveedrijfmestgift van 50 kuub per hectare.

Geen meeropbrengst

In 2016 gaf ruitzaai op de satellietbedrijven die daarmee werkten geen meeropbrengst. Drijfmest in de rij gaf in tegenstelling tot eerdere jaren ook geen meeropbrengst vanwege structuurschade.

'Grondig boeren met mais' wordt mogelijk uitgebreid naar Noord-Brabant en het Friese veenweidegebied. In Drenthe wordt het project met twee jaar verlengd.

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst