Kalf bij koe goed voor welzijn, maar meer onderzoek is nodig

In Nederland zijn pakweg twintig tot dertig bedrijven die het kalf bij de koe houden, in Duitsland zijn dat er zo'n 250, stelt Ariëtte van Knegsel, onderzoeker Gezondheid Melkvee bij Wageningen University & Research (WUR). 'En opvallend genoeg hebben die 250 ondernemers elk een eigen manier van werken.'

Terwijl het systeem in Nederland nog niet veel wordt toegepast, is er wel veel maatschappelijke druk op het scheiden van kalf en koe na de geboorte. Reden voor de Dierenbescherming en ZuivelNL om dit op te nemen in de 'Routekaart naar een dierwaardiger en toekomstbestendige melkveehouderij' voor 2040.

Dat jaartal komt niet alleen snel dichterbij, het onderwerp is ook heel complex. Zo is er maar weinig onderzoek naar het onderwerp verricht, weet Van Knegsel. Wel heeft Coen van Zyl van WUR onderzoek gedaan in samenwerking met mensen van de Universiteit van Uppsala en het Thünen Institute.

Langetermijngevolgen

In dat onderzoek werd gekeken naar de langetermijngevolgen van het kalf bij de koe houden. Ondanks dat de melkproductie in de melkrobot minder was, zijn de voordelen voor de kalveren duidelijk. Het contact ondersteunt natuurlijk gedrag, zoals zogen en maternale interactie. De kalveren vertoonden verder een significant betere groei en het blijkt dat kalveren die in een sociale omgeving zijn opgegroeid meer stressbestendig zijn.

Toch is er nog veel onduidelijk, waarschuwt Van Knegsel. 'Er is een gebrek aan data over de impact op de economie en het milieu. Het kalf leert bijvoorbeeld in de praktijk minder goed hoe ze met de mens moet omgaan. Maar ook is er nog niet veel duidelijk over bijvoorbeeld het effect op de uiergezondheid en de vruchtbaarheid.'

Daarnaast ziet WUR-onderzoeker dat er nog weinig bekend is over de combinatie met andere duurzaamheidsambities, waaronder weidegang. 'Het staat op de routekaart Dierwaardige veehouderij, maar het vraagt nog wel veel onderzoek.'

Eigen weidegang

Het kalf bij de koe houden kan wel tot arbeidsvreugde leiden, stelt Niels Schulte uit het Flevolandse Lelystad. Na afkalven houdt hij moeder en kalf vier tot vijf dagen samen voor de biestopname. Bij hem verblijven de koeien met hun kalveren, en die van andere koeien, in een groep met eigen weidegang. Daarbij lopen acht kalveren bij vier koeien.

Om het spenen aan het eind van het samenzijn (na drie maanden) te vergemakkelijken, krijgen de kalveren in de laatste twee tot drie weken een soort neusflap. Daardoor kunnen ze niet meer bij de moeder drinken, maar wel in de groep blijven om de stress te verminderen.

Schulte is enthousiast over het systeem. 'Ze leren veel van hun moeder, maar ook van de andere kalveren. Het staat voor mij het dichtst bij de natuur. En het werkplezier is voor mij enorm toegenomen. Ik hoop voor de dieren ook, dat is het grote voordeel.'