'Bedrijf is in balans, maar mestafvoer blijft struikelblok'

Van zandgrond naar vruchtbare kleigrond, voldoende landbouwgrond, een mooie veestapel en huiskavel waardoor weidegang mogelijk is, een gerenoveerde ligboxenstal, twee melkrobots, een voeraanschuifrobot, een EAZ-windmolen, 48 zonnepanelen en 8 nieuwe ventilatoren voor jaarrond een optimaal klimaat. Het melkveebedrijf van Wieger Annema en zijn vrouw Jellie is, naar eigen zeggen, in balans. Alleen blijft de af- en aanvoer van mest 'een dingetje'.

'Vijftien jaar geleden zijn wij vanuit Damwâld in Aldtsjerk komen wonen. We moesten plaatsmaken voor de Centrale As, de N356', begint Annema zijn verhaal. Hij was net bezig met plannen voor een nieuwe stal toen de provincie en gemeente bij hem aanklopten.

Annema: 'Wij boerden in een lintbebouwing, op zandgrond en kregen de kans om met ons hele hebben en houden te verhuizen naar een ruim opgezet bedrijf op vruchtbare kleigrond. We gingen van 55 hectare zandgrond naar 79 hectare kleigrond met meer mogelijkheden voor de toekomst.'

De gebouwen op de nieuwe locatie waren wel aan vervanging toe. 'Ze waren gedateerd. Voordat onze koeien naar deze locatie kwamen, hebben we de stal compleet gestript en gerenoveerd. Alleen het frame stond nog. We investeerden onder meer in een geïsoleerd dak, nieuwe zijkanten en ligboxen', vertelt de melkveehouder.

125 melkkoeien

Ook kwamen er drie nieuwe sleufsilo's. 'We hebben het bedrijf langzaamaan verder opgebouwd tot wat het nu is. Zo groeiden we van 90 naar 125 melkkoeien, investeerden we in twee Lely A5-melkrobots, duurzame energie waardoor we – als er zon en wind is – zelfvoorzienend zijn, een Lely Juno-voeraanschuifrobot en beschikken we sinds kort over ventilatoren in de melkveestal', somt Annema op.

Volgens de ondernemer verdient die investering zich nu al terug. 'De nasleep van hitte kan lang aanhouden. Je ziet het niet alleen terug in een dalende voeropname en melkproductie, maar ook in de algehele gezondheid van een koe en de vruchtbaarheid.'

Met alle ontwikkelingen die zich in de loop der jaren hebben voorgedaan en de investeringen is het bedrijf volgens Annema redelijk in balans. Op de af- en aanvoer van mest na. 'Dat blijft een struikelblok', zegt hij. 'We moeten ieder jaar 1.200 kuub mest afvoeren. Dat kost zo'n 30.000 tot 40.000 euro per jaar. Aan de andere kant moeten we kunstmest aanvoeren, want je hebt wel voldoende ruwvoer nodig.'

Monovergisting

Annema onderzocht samen met DLV-adviseur Jurian Lier of monovergisting iets voor zijn bedrijf zou zijn. 'Ik deed mee aan een pilot, maar kreeg de investering niet rondgerekend', vertelt hij. 'Dan ga je nadenken, een beetje 'knutselen' en kijken naar andere mogelijkheden.'

De Friese melkveehouder bedacht het concept De mestkeuken. Dit is een mestverwerkingsinstallatie waar geen chemicaliën aan te pas komen en die haalbaar en schaalbaar is voor ieder melkveebedrijf. 'Een techniek met persen, schroefpersen en membraanpersen, waarbij je verschillende meststromen op het bedrijf krijgt. Een 'mestkeuken' om je land goed te kunnen voeren', legt hij uit.

Melkveehouders zouden hier 50 procent ammoniak meer mee kunnen reduceren in de stal, omdat de mest steeds wordt afgevoerd uit de stal. Ook is het mogelijk om 90 procent ammoniakuitstoot te verminderen bij het uitrijden van mest. 'We kunnen de methaanemissie met 60 tot 80 procent verlagen. Ook zorgt het voor minder uitspoeling', zegt Annema.

Preciezer bemesten

Doordat er verschillende meststromen beschikbaar komen, is het volgens de melkveehouder ook mogelijk om preciezer te bemesten. Bij een teveel aan mest moet het door zelf mest te verwerken makkelijker worden om bewerkte mest te verkopen, vertelde hij eerder. Ook zou dit systeem kunnen bijdragen aan een oplossing voor het stikstofprobleem vanuit de agrarische sector.

Om het idee van de grond te laten komen, wees zijn DLV-adviseur Annema op de Dutch Dairy Challenge, een initiatief om melkveehouders te helpen met innovaties op hun eigen bedrijf en in de melkveesector. Hij won in mei de publieksprijs. Om dit idee in de praktijk te brengen, moet renure – stikstofhoudende meststoffen die worden gewonnen uit dierlijke mest of digestaat – eerst van de grond komen en worden toegelaten. 'Daar moeten we dus op wachten', zegt hij.

'Maar hier zitten genoeg kansen in', verwacht de melkveehouder. 'Het concept voor 'De mestkeuken' ligt er, de puntjes worden op de i gezet en er moet een klap op worden gegeven. Dan is het dus wachten op de toelating van renure. Ik heb er vertrouwen in.'