Rabobank: druk internationale zuivelmarkt blijft

De markt geeft nu gemengde signalen af. Spotprijzen beginnen te stijgen, terwijl de consumentenvraag zwak blijft en volumes in de markt bescheiden lijken. Daarom verwachten analisten van de bank een voortzetting van het fragiele prijsevenwicht in de zomermaanden, waarbij prijzen van basiszuivelproducten een bodem voor 2023 hebben bereikt.

De vraag naar zuivel in foodservice liet in het eerste kwartaal van 2023 nog groeicijfers zien, maar consumenten zijn mogelijk selectiever in hun uitgaven nu de vakantieperiode dichterbij komt. Door de inflatie zijn de kosten aanzienlijk gestegen. Daardoor worden consumenten gedwongen op andere uitgaven te bezuinigen. Ook andere uitdagingen, zoals een tekort aan personeel in sommige restaurants, stakingen en weersomstandigheden zijn volgens de Rabobank een beperkende factor voor de vraag naar zuivelproducten.

Melkproductie groeit

De wereldwijde melkproductie groeit nog steeds. Toch is de productie in de belangrijkste exportregio's minder dan verwacht. In De Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk was er in het eerste kwartaal van 2023 een groei van 0,6 procent, terwijl 1,2 procent werd verwacht. In het bijzonder in Frankrijk, Italië en Spanje vielen melkvolumes lager uit vanwege onder andere droge weersomstandigheden. Hoewel het weer in Frankrijk niet ideaal was, is het ook een structurele trend van een kleinere veestapel die bijdraagt aan lagere melkvolumes.

Tegelijkertijd vielen marges afgelopen jaar in deze landen lager uit. Weersomstandigheden variëren in Europa van droogte in Zuid-Europa tot delen van Noord-Europa met veel neerslag. Voornamelijk in Noordwest- en Midden-Europa vertraagden de natte en koude omstandigheden de eerste oogst en het zaaien van mais. Voor het tweede kwartaal verwacht Rabobank een bescheiden groei van 0,5 procent in de melkproductie ten opzichte van het tweede kwartaal van 2022.

Sleutelfactor

De groei van de wereldwijde melkproductie is vooral toe te schrijven aan de Verenigde Staten (VS), de EU en het Verenigd Koninkrijk. 'Droge weersomstandigheden in Zuid-Amerika en delen van Europa kunnen een sleutelfactor zijn voor de productie in het derde kwartaal van dit jaar', zegt zuivelanalist Marijn Dekkers, sectormanager food & agri bij Rabobank.

Daarbij wordt de productiegroei in de VS geremd door een kleinere veestapel en lagere productieniveaus. Melkveehouders reageren op lagere marges door rantsoenen aan te passen en niet-renderende dieren af te voeren. In de VS zijn de melkprijzen fors gedaald. Dat leidt tot negatieve marges en ingrijpende maatregelen.

De huidige melkprijzen zorgen voor een flinke verkrapping van de marge op Nederlandse melkveebedrijven ten opzichte van vorig jaar. In de eerste maanden van dit jaar heeft de liquiditeitspositie nog kunnen profiteren van relatief lage kosten en een goede melkprijs. Op dit moment is dat beeld gekanteld. Hoewel het lijkt dat de daling van de boerderijmelkprijzen tot stilstand is gekomen, is de marge op veel bedrijven verkrapt.