Minder subsidie in kader ecoregeling door overschrijding budget, NAJK en LTO willen in gesprek

Dit blijkt uit de eerste resultaten van de Gecombineerde opgave, die tussen maart en mei door bijna 53.000 boeren is ingevuld. De grote animo voor de eco-regeling, onderdeel van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), toont volgens het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) 'de bereidheid van landbouwers om stappen te zetten in de verduurzaming'.

Tegelijkertijd leidt dit succes tot een financieel probleem. Om de tekorten op te vangen, wordt budget verschoven van de basis-inkomenssteun naar de eco-regeling.Hierdoor daalt de basispremie per hectare naar het minimale niveau van 158 euro. Desondanks is dit niet voldoende om de volledige vergoedingen voor de eco-regeling te garanderen. De tarieven voor de duurzaamheidsprestaties (goud, zilver en brons) kunnen hierdoor tot 10 procent lager uitvallen dan de toegezegde 200 euro, 100 euro en 60 euro per hectare.

Het ministerie benadrukt dat de cijfers nog voorlopig zijn. Landbouwers kunnen hun aanvraag nog tot 15 oktober wijzigen, waardoor de uiteindelijke budgetoverschrijding lager kan uitvallen. Toch wordt de boodschap als 'geen prettige boodschap' voor de deelnemers erkend. Voor 2026 is inmiddels 50 miljoen euro extra toegezegd om de tarieven stabiel te houden en boeren vertrouwen te geven.

Minder boeren, meer adviseurs

Het totaal aantal landbouwers dat de Gecombineerde opgave heeft ingediend, daalde licht naar 52.884, een trend die al langer zichtbaar is. Wat zorgen baart, is de toegenomen complexiteit van de aanvraag. Steeds meer boeren zien zich genoodzaakt een adviseur in te schakelen vanwege ingewikkelde regels rondom bufferstroken, landschapselementen en eco-activiteiten. 'De norm dient wat mij betreft te zijn dat landbouwers zelfstandig de opgave kunnen doen,' aldus de minister in de kamerbrief.

Meer blijvend grasland

Uit de Kamerbrief blijkt verder dat het areaal blijvend grasland in Nederland licht is toegenomen. Tussen 2023 en 2024 groeide het aandeel van 42,33 procent naar 42,68 procent van de totale landbouwgrond. Dit is deels te verklaren doordat het totale areaal bouwland is afgenomen.

Tot slot heeft Nederland bij de Europese Commissie wijzigingen voorgesteld voor het Nationaal Strategisch Plan (NSP). Deze aanpassingen moeten vanaf 2026 zorgen voor meer voorspelbaarheid in de subsidies en een betere uitvoering van regelingen voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer.

'Achteraf korten niet terecht'

LTO vindt dat de betalingen per hectare voor de eco-regeling gehandhaafd moeten blijven. 'Boeren hebben daar in hun bedrijfsvoering rekening mee gehouden. Achteraf korten is niet terecht, stelt LTO in een bericht.

Daarom dringt LTO Nederland er bij de minister op aan om alternatieven te zoeken om de eco-betalingen te handhaven op 60, 100 en 200 euro per hectare voor respectievelijk brons, zilver en goud. LTO is graag bereid om in gesprek te gaan met de minister om daar gezamenlijk oplossingen voor te zoeken.

NAJK boos

Ook het NAJK wil in gesprek. De organisatie van jonge boeren is boos over deze gang van zaken. Herhaaldelijk heeft NAJK het ministerie gewaarschuwd voor het gevaar van de opzet van de huidige regeling en bijbehorende communicatie. Daarbij heeft NAJK ook voorstellen aangedragen om deze situatie te voorkomen.

'Onbetrouwbare partner'

'Jonge boeren en tuinders willen graag bijdragen aan de verduurzaming van de landbouw, maar dit is alleen mogelijk wanneer de overheid zich opstelt als een betrouwbare partner, en vooraf duidelijk is welke waarde wordt toegekend aan de inspanningen die door een boer worden geleverd,' aldus Gerben Boom, portefeuillehouder internationaal.

Komende week zal het NAJK met het ministerie in gesprek gaan over het vervolg van het huidige GLB-jaar en dat van volgend jaar.