Arvalis-adviseur: 'Landbouwers zullen meer moeite moeten doen voor GLB-premies'

'De regeling is nog niet definitief en kan dus nog veranderen, maar de richting is duidelijk', zegt Arvalis-adviseur Bram Brands. 'Landbouwers zullen naar verwachting meer moeten doen om voor premies vanuit het GLB in aanmerking te komen. Dit kan een flinke aanpassing in het bouwplan betekenen. Het is daarom van belang dat ondernemers goed onderzoeken wat het nieuwe GLB voor hun bedrijf betekent.'

Het doel van het nieuwe GLB is de landbouw te verduurzamen door toekomstbestendig boeren te belonen. Deze beloning bestaat uit de basispremie (naar verwachting 220 euro per hectare), de extra betaling voor de eerste 40 hectare van het bedrijf (54 euro per hectare) en de ecoregeling (60 tot 200 euro per hectare).

Landbouwers komen in aanmerking voor rechtstreekse betalingen als wordt voldaan aan de beheerseisen en de goede landbouw- en milieucondities (GLMC). In het huidige GLB zijn dit de randvoorwaarden. De randvoorwaarden worden in het nieuwe GLB, met enkele aanpassingen, voortgezet en worden in het vervolg conditionaliteit genoemd.

Aanpassingen

'Bij de goede landbouw- en milieucondities zijn de normen op meerdere punten aangepast en uitgebreid met onder andere niet-productief areaal en vruchtwisseling op bouwland', vertelt Brands. 'Binnen het huidige GLB gelden al veel eisen uit de GLMC’s, andere eisen zijn al verplicht vanuit regelgeving. Daarnaast worden enkele eisen verplicht in het kader van het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn.'

In het nieuwe GLB worden bedrijven verplicht om 4 procent van het bouwland als niet-productief areaal in te zetten, met als doel de biodiversiteit te bevorderen en landschapselementen te behouden. Brands: 'Dit niet-productieve areaal kan ingevuld worden met sloten, poelen, houtopstanden, houtwallen, individuele of groepen bomen, bomenrijen, bufferstroken en groene braak- of akkerranden als deze landschapselementen gelegen zijn op of grenzen aan bouwland. Landschapselementen die gelegen zijn aan of op blijvend grasland tellen niet mee.'

Weegfactoren

Voor bepaalde elementen gelden weegfactoren, waarbij de oppervlakte van een element tussen factor 1 en 2 meetelt voor de bepaling van het niet-productieve areaal. Zo telt de oppervlakte van een beheerde akkerrand voor factor 1,5 mee als niet-productief areaal. Dit betekent dat een bedrijf met 60 hectare bouwland minimaal 2,4 hectare niet-productief areaal moet hebben. Dit komt neer op 1,6 hectare beheerde akkerranden met een weegfactor 1,5.

'Het niet-productieve areaal mag alleen gemaaid en afgevoerd worden als dit ten goede komt aan de biodiversiteit op het perceel', legt Brands uit. 'Begrazen van het niet-productieve areaal is niet toegestaan, tenzij er een stikstofbindend gewas geteeld wordt. Ook het oogsten van de stikstofbindende gewassen is toegestaan.'

Er zijn twee uitzonderingen bij deze conditionaliteit. Als een bedrijf 75 procent van het bouwland gebruikt voor de teelt van grassen, kruidachtige voedergewassen, vlinderbloemige gewassen of braak laat, is het bedrijf vrijgesteld van deze conditionaliteit. Dit geldt ook voor bedrijven waarvan 75 procent van de subsidiabele landbouwgrond blijvend grasland is.

Rechtstreekse betalingen

Het aanvraagproces voor rechtstreekse betalingen verandert ook in het nieuwe GLB, omdat sommige voorwaarden al vanaf 1 januari 2023 ingaan. Om in 2023 aanspraak te maken op rechtstreekse betalingen, moet er in de periode van 1 december 2022 tot 31 januari 2023 een aanmelding worden ingediend bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Voor het teeltjaar 2024 wordt dit de periode 1 november tot 15 december 2023. Wijzigingen in de perceelgegevens zoals oppervlakte, gewas en ecoactiviteiten die hierna plaatsvinden, kunnen tot en met 15 mei 2023 worden doorgegeven in de Gecombineerde Opgave. In de periode van 15 oktober tot 30 november 2023 moet de aanvraag definitief worden gesteld bij RVO.