Collectieven bezorgd over onduidelijkheid nieuwe GLB

BoerenNatuur stuurde eind juli een brandbrief naar voormalig landbouwminister Henk Staghouwer. In de brandbrief trekt de vereniging van de collectieven die verantwoordelijk zijn voor het agrarisch natuurbeheer aan de bel over de implementatie van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb). Dit deden ze met het oog op het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Boerennatuur loopt daarbij tegen een flink aantal uitvoeringsproblemen aan.

'Het is heel complex, er is gebrek aan informatie en veel is niet helder. Dat maakt het lastig voor de collectieven om zich klaar te stomen voor het nieuwe GLB', zegt BoerenNatuur-voorzitter Alex Datema.

De problemen zijn ontstaan doordat de samenhang met andere beleidstrajecten, zoals het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn en het Nationaal Programma Landelijk Gebied nog onduidelijk zijn. Daarom is ook het NSP, de Nederlandse invulling van het GLB, nog niet goedgekeurd door Brussel.

Ecoregeling

De ecoregeling is ook nog niet klaar. Daarmee kunnen boeren een vergoeding krijgen voor duurzame maatregelen rond klimaat, bodem en lucht, water, landschap en biodiversiteit. Die komt bovenop de basispremie vanuit het GLB. De ecoregeling bestaat uit een ingewikkeld keuzemodel met 22 ecoactiviteiten waarmee punten kunnen worden verzameld. Om een vergoeding te krijgen, moet een ondernemer zowel voldoende punten als voldoende waarde scoren.

Naast de ecoregeling kunnen agrariërs meedoen met het ANLb. Maar er zit overlap tussen beide regelingen, zegt Datema. Boeren moeten eerst duidelijkheid hebben over welke activiteiten wel en niet overlappen en wat de consequenties zijn van die overlap. Die duidelijkheid kan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) nog niet bieden, terwijl de collectieven al wel afspraken moeten maken met hun ANLb-deelnemers.

'Met name bij onze akkerbouwcollectieven leven zorgen, vooral over het beheer van randen', aldus Datema. 'En de simulatietool die boeren inzicht moet bieden om de juiste keuzes te kunnen maken is ook nog niet bruikbaar.'

Ander probleem

De collectieven hebben nog een ander probleem. Ze moeten uiterlijk eind dit jaar een definitieve aanvraag voor financiering vanuit het Rijk indienen. Maar boeren kunnen tot 31 januari 2023 hun deelname aan de ecoregeling doorgeven aan RVO. Dit maakt het voor collectieven lastig om afspraken definitief te maken. Ook moeten zij afspraken voor zes jaar maken, terwijl boeren elk jaar opnieuw kunnen bepalen of en hoe ze aan de ecoregeling meedoen.

Datema: 'Sinds onze brandbrief hebben we goed overleg met LNV en andere partijen, maar ik ben vrij sceptisch of het goed gaat komen.' BoerenNatuur pleit voor een vangnet voor de collectieven zodat deze geen financieel risico lopen.

LNV begrijpt de zorgen van de agrarische collectieven, maar wil geen inhoudelijke toelichting geven. Wel verwacht LNV dat het NSP binnen enkele weken kan worden goedgekeurd. 'Daarmee ontstaat duidelijkheid, zodat we in januari kunnen starten met het nieuwe GLB', stelt een woordvoerder.