Coöperatie Binnenveld wil vinger aan de pols

De coöperatie ontstond nadat gemeente Ede vorig jaar een nieuw gebiedsproces is gestart om de verstedelijking in goede banen te leiden. In de regio Foodvalley moeten 100.000 woningen worden gebouwd. Daarbij kwamen ook stikstofopgaven aan de orde, omdat in het gebied twee Natura 2000-gebieden liggen. Energie- en wateropgaven spelen eveneens een rol.

Al snel haakten andere lokale overheden aan, zoals gemeenten Veenendaal, Rhenen en Wageningen, de provincies Gelderland en Utrecht en Waterschap Vallei en Veluwe.

Ook de ruim tweehonderd landbouwers die rondom en deels in het gebied een bedrijf hebben, willen hun stem laten horen. 'Wij vinden het belangrijk om mee te denken over hoe deze opgaven kunnen worden verbonden aan onze bedrijfsvraagstukken', zegt medebestuurder Jacco Wisserhof van de gebiedscoöperatie.

'We willen als serieuze gesprekspartner aan tafel zitten. En niet onderhandelen via of met bureautjes. Mede daarom hebben we deze coöperatie opgericht.'

Wisserhof verwacht dat zich tussen de vijftig en honderd boeren aanmelden bij de coöperatie. 'Er zitten hier relatief veel jonge boeren. Zij willen meepraten over de toekomst van het gebied en welke rol zij daarin kunnen spelen'.

Dat meepraten is extra actueel nu de stikstofdoelen voor het gebied bekend zijn geworden. Wisserhof: 'Iedereen moet niet individueel in gesprek gaan over stikstofreductie op bedrijfsniveau, maar gezamenlijk de stikstofpuzzel leggen. De ene boer kan een grotere stap maken dan de andere. Ons doel is dat voor elk bedrijfstype een toekomst in het Binnenveld blijft bestaan.'

Stikstofkaart

De regio rondom het Binnenveld staat voor een gemiddelde stikstofreductie van rond de 50 procent op de kaart van stikstofminister Christianne van der Wal. Dat zien beide coöperatiebestuurders niet als hun vertrekpunt. Er moet volgens hen wel iets van perspectief en een verdienmodel voor de volgende generatie boeren overblijven.

De coöperatie gaat op dat gebied zelf initiatieven ontwikkelen. Dat kan, want provincie Gelderland ondersteunt de Binnenveldse boeren met een financiële bijdrage. 'Daarmee gaan we zelf aan de slag. We gaan niet zeggen hoe het moet, we gaan het doen zoals wij denken dat het moet. We zijn geen belangenbehartigers, een gebiedscoöperatie gaat dingen mogelijk maken die een boer in z'n eentje niet voor elkaar krijgt', stelt Pool.

Zo gaat de nieuwe organisatie op zoek naar de kernkwaliteiten die het Binnenveld heeft en wil ze die versterken. Dat kan op het gebied van gebied van natuur, het Binnenveld heeft namelijk weidevogels, botanische graslanden en de patrijs. Maar er is ook een enorme diversiteit aan bedrijven.

De boeren willen ook samenwerken ten aanzien van lokale markten en productverwerking, ook buiten de regio. Daarin willen ze complementair zijn: niet iedereen een melktap, maar misschien gezamenlijk een Binnenveldkaas. Verder wordt nagedacht over het exploiteren van eigen wind- en zonne-energie. Of het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen voor agrarisch natuurbeheer.

Verder wil de coöperatie werken aan een pilot voor een kunstmestvrij Binnenveld: een gebied waar eigen mest wordt verwerkt dat als digestaat kan worden uitgereden.

De nieuwe coöperatie wil ook aansluiten bij burgerinitiatieven. 'We hebben gezamenlijke belangen, samen sta je sterker.'