Siertelers testen ondergrondse wateropslag in Boskoop

Schoon zoetwater ondergronds opslaan als er te veel beschikbaar is, in een bodemlaag op bijvoorbeeld 15 meter diepte, en weer oppompen als het noodzakelijk is voor teelten. Zo'n waterbel is het doel dat een consortium in sierteeltregio Boskoop nastreeft. De samenwerking bestaat uit Kwekerij Roos die gespecialiseerd is in sierheesters, Greenport Boskoop, Acacia Water, Broere Irrigatie en Bioclear Earth.

Afgelopen jaar hebben de partijen een onderzoeksproject uitgevoerd naar ondergrondse wateropslag en zuiveringstechnologie getiteld 'Toekomstige watervoorziening Greenport Boskoop'. Het wordt gefinancierd door gemeente Alphen aan den Rijn, provincie Zuid-Holland en Hoogheemraadschap van Rijnland. Gebruikers van water en overheden zijn tenslotte samen verantwoordelijk voor de watervoorziening in een regio, zo staat in het landelijke Deltaprogramma Zoetwater.

Kwetsbaar

Sierteeltregio Boskoop, gelegen in polders met smalle percelen en sloten, staat te boek als kwetsbaar voor zowel verzilting als wateroverlast door clusterbuien. In droge perioden voorkomt Hoogheemraadschap van Rijnland dat zeewater uit het westen de regio instroomt door extra zoetwater uit het oosten in te laten.

Greenport Boskoop ziet ondergrondse opslag van regenwater zeker als kansrijk voor de watervoorziening in de sierteeltregio. Het regenwater dat op kassen en loodsen valt, kan worden opgevangen en in een diepe grondlaag onder de Boskoopse veengrond worden gepompt.

'Regenwater is het zuiverste water dat er is, maar het is onvoldoende voor de watervoorziening in de pot- en containerteelt in onze regio', zegt Henk van der Smit van Belangenbehartiging Greenport Boskoop.

Gezuiverd retourwater

Ook het water dat op pottenvelden valt en niet wordt opgenomen door gewassen, kan ondergronds worden opgeslagen. Tot dusver vangen kwekers het retourwater op in bijvoorbeeld bassins om het te mengen met water uit andere bronnen, zoals slootwater of grondwater, en weer op de kwekerij te gebruiken.

Op pottenvelden geldt sowieso een recirculatieplicht. Retourwater mag ook niet worden geloosd op het oppervlaktewater of de riolering, tenzij het is gezuiverd van mogelijke restanten van gewasbeschermingsmiddelen.

Biologische zuiveringstechnieken

Ook voor opslag in een bepaalde grondlaag moet het water schoon zijn. Restanten van middelen moeten op de een of andere manier worden afgebroken of eruit gefilterd om te voorkomen dat ze in het diepe grondwater terechtkomen. Hiervoor zijn biologische zuiveringstechnieken beschikbaar, zegt Jouke Velstra, geohydroloog van Acacia Water die het Boskoopse onderzoeksproject heeft getrokken. 'Denk aan actieve kool die bepaalde stoffen aan zich kan binden.'

Acacia Water is in gesprek hierover met leveranciers. 'Er zijn veel varianten van actieve kool. We zoeken naar een passende variant voor de sierteelt in Boskoop die zal werken en die bovendien ook betaalbaar is', licht Velstra toe.

Vervolg

Door zuiveringstechnieken zou dus ook water van pottenvelden, naast regenwater, ondergronds kunnen worden opgevangen en opgeslagen. De betrokken partijen in regio Boskoop werken aan een praktisch vervolg op het onderzoeksproject. Dit betreft onder meer het testen van de technieken op enkele praktijkbedrijven, individueel of gezamenlijk.

Velstra verwacht dat dit volgend jaar kan beginnen. 'Alle partijen staan achter een vervolg. We maken hiervoor nu een voorstel en we zoeken nog deelnemers en financiering.'

Omgekeerde osmose

Kwekerij Roos zal weer van de partij zijn. Directeur Ronald Roos ziet ondergrondse opslag en het optimale gebruik van regenwater en gezuiverd retourwater als waardevol alternatief voor zijn huidige watervoorziening in droge perioden. Nu nog pompt de kweker bij droogte dieper grondwater op en ontzilt dit door omgekeerde osmose.

De toekomst van omgekeerde osmose is onbekend, vooral vanwege brijn, het afval van deze techniek. Brijnlozing op het oppervlaktewater is niet meer toegestaan. Het mag in een diepere grondlaag in Zuid-Holland alleen met een ontheffing.

'Die wordt nu nog om de zoveel jaar verlengd, maar op de lange termijn?' vraagt Roos zich af. 'Ook in de toekomst willen we beschikken over voldoende gietwater van goede kwaliteit. Dat lijkt te kunnen dankzij de ondergrondse waterbel.'