Stapeltuinen van Gelderse witlofkweker vallen in goede aarde

'De houten bakken die ik gebruik voor de witlofteelt, gaan tien tot vijftien jaar mee', zegt Erik Hiddink, eigenaar van Witlofkwekerij Hiddink in het Gelderse Sinderen. 'Afvoeren kost geld en daarom ging ik op zoek naar hergebruik voor het hout. Daarbij probeerde ik aan te sluiten bij de wensen van het publiek in het goedlopende tuincentrum van mijn neef aan de overkant' vertelt hij.

'Zo kreeg ik de inval om een plantenbak met meerdere lagen te maken. Bij de familie viel het idee goed in de smaak en van het een kwam het ander.'

Verschillende varianten

Na de eerste stapeltuin uit 2017 bedacht de tuinder verschillende varianten. Hij verkoopt ze nu in drie, vier en vijf lagen van douglashout, cortenstaal en aluminium. Verder heeft de ondernemer een drielaags tafelmodel, drielaags hangmodellen en een vierlaags wandmodel in het assortiment.

'In het begin hadden we een aanhangwagen nodig om de stapeltuinen te vervoeren', zegt Hiddink. 'Omdat we ze ook als pakket wilden kunnen versturen, hebben we ze demontabel gemaakt, zodat ze bij wijze van spreken in de achterbak van een Fiat Panda passen. We versturen ze door heel Nederland met een pakketdienst, maar particulieren kunnen ze ook bij ons af komen halen en vervolgens bij het tuincentrum planten en potgrond uitzoeken.'

Prijzen

De prijzen variëren van 49 euro voor een aluminium tafelmodel met drie lagen tot 389 euro voor een vijflaags stapeltuin van cortenstaal, een metaallegering die bestaat uit ijzer waaraan koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom zijn toegevoegd.

Sinds dit jaar biedt Hiddink ook stapeltuinen aan die met potgrond en beplanting naar keuze als één geheel te koop zijn, bijvoorbeeld als violen-, moestuin-, kruidentuin- of aardbeienpakket. Daarnaast kunnen bedrijven, scholen en instellingen een stapeltuin huren, waarbij Hiddink en zijn zoon Job, die aan Aeres Hogeschool in Dronten tuin- en akkerbouw studeert, zorgen voor de plaatsing en de verzorging en aan het eind van het seizoen de stapeltuin weer ophalen.

Hiddink nam de kwekerij van zijn vader, die verschillende soorten groente kweekte, in 1989 over. Sinds 1998 kweekt hij alleen nog witlof. 'Witlof, daar heb ik iets mee. De pennen kopen we in bij een bedrijf in de Noordoostpolder, 7 tot 8 hectare per jaar.'

Koelcel

In september en oktober komen de pennen binnen en gaan dan in een koelcel bij een temperatuur van -10 graden. Daar haalt de kweker in het seizoen wekelijks een aantal exemplaren uit die na het ontdooien in geconditioneerde ruimtes op water uitgroeien tot witlofstronken. De elektriciteit voor de koeling komt van 138 zonnepanelen op het dak van de kweekruimte. Deze zorgen ook voor meer reflectie, zodat de temperatuur in de binnenruimtes in de zomer minder oploopt.

De kweker zegt dat hij een goed contact heeft met de leverancier van de pennen, omdat het uitgangsmateriaal het succes van het eindproduct bepaalt. Zo'n 80 procent van de witlof gaat naar de veiling in Zaltbommel, gemiddeld ongeveer duizend kisten per week van september tot juni, die voornamelijk voor de Nederlandse markt zijn bestemd. 'Duitsland zou een grote markt kunnen zijn, maar de Duitsers zijn niet van die witlofeters; die eten de groente vooral rauw. Door hen meer kennis te laten maken met witlof, is daar nog wel wat winst te behalen.'

Witlof-McDrive

Verder levert de kwekerij steeds meer aan plaatselijke boerderijwinkels en restaurants. 'Dat is wel wat bewerkelijker, maar het kleinschalige en persoonlijke spreken me aan. Bovendien levert het een wat grotere marge op. En we hebben sinds vijf jaar een witlof-McDrive: een zelfbedieningskast aan de weg.'

Vanwege de coronacrisis zijn de marges voor witlof wat hoger dan in eerdere jaren. 'Dat komt vooral doordat mensen minder in restaurants konden gaan eten. Thuis nemen ze meestal wat grotere porties dan daar', zegt Hiddink.

Duurzaam

Voor de teelt werkt de kweker zo duurzaam mogelijk. De afgewerkte pennen gaan naar een veehouder in de buurt die ze gebruikt als veevoer. Van juli tot augustus ligt de witlofteelt stil, omdat er dan minder vraag naar is en de koelkosten hoog zijn. Dat biedt de mogelijkheid om aan de stapeltuinen te werken.

Met een webshop en een Facebookpagina, die Job Hiddink bijhoudt, breidt de vraag naar de stapeltuinen zich geleidelijk uit. Het streven van de witlofkweker is om van alle modellen een aantal stuks op voorraad te houden. Dat lukte even niet, nadat De Gelderlander in maart een artikel over de stapeltuinen had gepubliceerd en de ondernemer een paar weken twintig tot dertig exemplaren per week verkocht. Hiddink: 'De leveranciers van de materialen hadden moeite om de voorraad aan te vullen, maar die is nu weer op peil.'