Hoogleraar kraakt stikstofbeleid: 'Niet wetenschappelijk, niet verifieerbaar'

Meester is hoogleraar Waarschijnlijkheidsrekening aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij heeft op verzoek van staatssecretaris Jean Rummenie (LVVN) een onderzoek uitgevoerd dat vrijdagavond naar de Tweede Kamer is gestuurd. Het voornaamste doel van het onderzoek van Meester is een beeld te krijgen van de manier waarop de cijfers van de totale stikstofdepositie op de natuur zijn gebruikt bij het opstellen van de natuurdoelanalyses. Ook is hij gevraagd om in zijn algemeenheid in te gaan op het gebruik van statistische modellen.

Meester is in zijn rapportage kritisch op het beleid. 'Ik concludeer dat we met de combinatie van de onzekerheden in de kritische depositiewaarden (KDW’s) en de door het model berekende deposities van Aerius feitelijk niet weten wat we aan het doen zijn. We zijn blind modeluitkomsten aan het volgen, zonder de mogelijkheid te hebben om te controleren waar we mee bezig zijn.'

Uitspraken niet controleerbaar

De hoogleraar constateert dat er vrijwel geen enkele kwantitatieve claim over stikstof daadwerkelijk controleerbaar is. Het werken met de combinatie KDW/Aerius acht hij vanwege dit alles niet wetenschappelijk. 'Uitspraken over proefondervindelijke standen van zaken met verstrekkende juridische consequenties (stikstofemissie en –depositie) behoren namelijk verifieerbaar te zijn, en dat zijn ze niet', schrijft de hoogleraar.

Het gebruik van een kritische depositiewaarde voor stikstofdepositie is volgens Meester statistisch ook niet goed. 'De gedachte dat er een unieke en wel gedefinieerde KDW zou bestaan voor individuele habitats is onjuist. Het is evident dat er te veel stikstofdepositie kan zijn, voor elke redelijk criterium, om de simpele reden dat van alles te veel kan zijn. Echter, ik heb geen enkele wetenschapper gesproken die vanuit die wetenschap een unieke (exacte) waarde verdedigt.'

Waarneming boven modellenwerkelijkheid

Meester adviseert om helemaal af te zien van de modellenwerkelijkheid, en de KDW’s, Aerius en andere modellen niet langer te gebruiken. Een hogere drempelwaarde is volgens hem 'een stap in de goede richting', maar dan blijft Aerius/OPS en de KDW’s voor vergunningverlening gehandhaafd en blijft het systeem werken binnen de modellenwerkelijkheid.

'Het beleid moeten we niet langer laten bepalen door een fictieve modellenwerkelijkheid, maar door de waarneming, in de breedste zin van het woord. De staat van de natuur kan niet worden afgelezen door een model van welke aard dan ook', schrijft Meester. 'De Europese Habitatrichtlijn geeft ons die ruimte.'

Verder adviseert hij om een wetenschappelijk en maatschappelijk goed onderbouwde nieuwe methodiek op te zetten voor het doel en de vorm van de natuurdoelanalyses, de adviezen van de Ecologische Autoriteit en de vergunningverlening.

Vanwege het reces is er nog geen kabinetsreactie gegeven.