Vanggewas met vlinderbloemigen biedt veel voordelen

Het is al enkele jaren verplicht om na snijmais een vanggewas te zaaien op zand- en lössgrond en op veen- en kleigrond in nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden). Een vanggewas beperkt stikstofuitspoeling in het grondwater en draagt bij aan het behoud van organische stof in de bodem.

'Eigenlijk werd er standaard Italiaans raaigras gebruikt als vanggewas', weet Thomas van Tetering, productmanager Benelux bij DLF, uit ervaring. 'Dat kiemt snel, komt snel op, heeft een goede opbrengst en kan als ruwvoer dienen. De regels zijn echter wat strenger geworden, waardoor je een vanggewas niet meer mag bemesten. Als je Italiaans raaigras niet bemest, komt er weinig van terecht. Daarom zijn wij op zoek gegaan naar een oplossing.'

Die oplossing werd gevonden in vlinderbloemigen. 'Die hebben we gemengd met grassen. Vlinderbloemigen binden namelijk stikstof uit de lucht en maken dit beschikbaar voor het gewas. Daardoor krijg je een hogere opbrengst, ook zonder bemesting. Een grasmengsel met vlinderbloemigen is nog steeds een vanggewas: het wortelt diep, gaat uitspoeling tegen en verbetert de bodemgezondheid en -structuur.'

Vanggras

Omdat vanggewassen op verschillende wijzen worden ingezet, ontwikkelde DLF verschillende mengsels. 'We hebben Vital Earth Vanggras. De naam zegt het al: dit dient als vanggewas dat stikstof vastlegt in het najaar en de winter. Er komt één snede vanaf. In dit mengsel hebben we Italiaans raaigras gemengd met gekruisd raaigras, inkarnaatklaver en voederwikke', legt Van Tetering uit.

'Dit gewas is eind september nog prima te zaaien, want het heeft geen hoge temperatuur nodig om te kiemen. Het komt snel op, groeit hard en bindt veel stikstof. Je kan het één keer maaien en dan geeft het een goede opbrengst met veel eiwit en voederwaarde. Het is dus wel een tijdelijk vanggewas, maar dat is genoeg voor nazaai.' Vital Earth Vanggras geeft 50 procent meer drogestof per hectare in de eerste snede dan onbemest Italiaans raaigras.

Rotatiegewas

Maistelers moeten ook af en toe een rotatiegewas zaaien dat minimaal een jaar moet staan. 'Daarvoor hebben we Vital Earth Rotatiegras. Hier zit geen Italiaans raaigras in, maar gekruisd raaigras, festulolium, inkarnaat klaver en rode klaver', zegt Van Tetering.

'Ook dit komt snel op en heeft veel opbrengst, maar ook een langere levensduur. Inkarnaatklaver groeit vooral in het voorjaar, daarna neemt de rode klaver het over. Daardoor is de stikstofbinding het hele jaar goed, heeft het gewas weinig bemesting nodig en kan je er meerderde snedes vanaf halen. Door het grote aandeel klaver zit er veel eiwit in het gewas en kan je het eventueel opgeven als eiwitteelt voor de GLB-regeling.'

Ook voor akkerbouw

De klaver/grasmengsels worden veel verkocht aan veehouders die mais telen. Ook akkerbouwers tonen interesse, weet Van Tetering. 'Zij willen echter liever geen Italiaans raaigras telen, bijvoorbeeld omdat dit kan vermengen met andere gewassen of ze geen aaltjes willen. Daarom hebben we iets nieuws ontwikkeld: Vital Earth Akkergras. Dit is een éénjarige grasklaver met hoog eiwitgehalte, dat eventueel ook twee jaar kan blijven staan. In plaats van Italiaans raaigras zit er Engels raaigras in, gemengd met inkarnaat klaver, winterwikke, Alexandrijnse klaver en Perzische klaver. Dit mengsel geeft snelle grondbedekking, hoog eiwit door de klaversoorten, een betere voedingswaarde en langere levensduur.'

Dit akkergrasmengsel is vanaf dit voorjaar verkrijgbaar, dus Van Tetering heeft het nog niet in de praktijk bij een boer op het land zien staan. 'Wel hebben we dit product onderzocht op onze proefvelden. Dan gaf het bij de eerste snede 15 tot 20 procent meer opbrengst dan niet bemest Engels raaigras. Die winst zet bij de tweede snede door met ongeveer 10 procent meer opbrengst.'

Winst

Maar de winst zit hem niet alleen in een mooie, eiwitrijke snede. 'Met deze grasgroenbemesters voldoe je aan de wetgeving, het biedt voordelen aan je teeltrotatie, beperkt stikstofuitspoeling, versterkt de bodemstructuur, onderdrukt onkruid en bevordert biodiversiteit. Ook bieden ze kansen om vruchtbaarheid, stikstofefficiëntie en opbrengst van volgende teelten te verhogen. Je haalt er als veehouder of akkerbouwer dus veel meer uit dan alleen stikstofbinding', besluit Thomas van Tetering.