'Samenwerken voor voedselzekerheid'

Het afgelopen jaar zijn we allemaal geconfronteerd met onze kwetsbaarheid. De economie raakte in een shock. Grenzen gingen dicht. Consumenten gingen hamsteren. Hele bedrijfstakken (horeca, toerisme) sloten de deuren. Als klap op de vuurpijl kregen we de duurste file aller tijden: een schip van 200.000 ton overdwars in het Suezkanaal.

We zijn niet alleen kwetsbaar wat betreft chips en vaccins, maar ook wat betreft voedsel. Wat dat betreft heeft de land- en tuinbouw het goed gedaan, maar boeren en tuinders mochten vaak de klappen opvangen. Het is daarom goed dat de Europese Commissie een raadpleging heeft gehouden over hoe stabiel ons voedselsysteem is.

Wat als de stroom een week uitvalt? Het internet platgaat door een cyberaanval? We kunnen er moeilijk zonder. Ja, misschien ga je een weekje naar de camping deze zomer, maar wel 5G graag. Zelfs al ga je voor een digitale detox, je wilt aan het eind van de dag dan graag toch iets kouds drinken.

Europese samenwerking heeft 71 jaar lang gezorgd voor voedselzekerheid. Ook daarom vieren we op 9 mei Europadag. We hebben het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Maar in de discussies over het nieuwe GLB lijkt genoeg voedsel vaak geen rol meer te spelen. Onterecht. Markten en ketens zijn complex. Mondiaal is de vraag hoe we iedere dag 8 miljard mensen voeden.

Maar lokaal zijn we ook kwetsbaar. Steeds meer mensen wonen in 'voedselwoestijnen'; grote bevolkingsconcentraties. Met moestuintjes en verticale landbouw voed je hen niet. In een crisis loop je daar snel tegenaan. Dan telt wat vlakbij wordt geproduceerd en niet nog een fabrieksbewerking nodig heeft.

In Europa promoot Frankrijk 'strategische autonomie'. De Fransen investeren alvast 100 miljoen euro in een breder bouwplan, met 400.000 hectare eiwitgewassen erbij om zo minder afhankelijk te worden van eiwitimport. Maar is protectionisme de oplossing?

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) gaat daarom op mijn voorstel 'strategische autonomie' uitwerken voor voedsel. Met als één scenario een week zonder stroom. Denk bijvoorbeeld aan het risico op een cyberaanval, extreem weer, een vulkaanuitbarsting, een nieuwe pandemie, sociale onrust en oorlog.

Wat mij betreft is de conclusie alvast dat we hoe dan ook internationaal moeten blijven samenwerken. Economisch nationalisme is niet het antwoord. Dat geldt ook voor voedsel.