Corona toont kwetsbaarheid aardappelketen

Nieuws Akkerbouw Haijo Dodde 05 nov 2020 om 14:30uur

De impact van corona op de aardappelsector is groot. Alle schakels in de keten ondervinden de gevolgen en dat geldt met name voor de verwerkende industrie en de telers die de grondstoffen leveren. Tijdens de digitale Potato Days van HZPC vertelden ketendeelnemers deze week over de bijzondere tijden vanwege corona.

Corona+toont+kwetsbaarheid+aardappelketen

'De afzet van verwerkte aardappelproducten is sterk afhankelijk van de horeca en cateraars. Als dat plotseling wegvalt door een wereldwijde bedreiging als covid-19, zijn de gevolgen groot', constateert Cedric Porter van World Potato Markets. 'Deze crisis laat feilloos zien hoe kwetsbaar de aardappelketen eigenlijk is.'

Porter is deze week gevraagd door aardappelveredelingsbedrijf HZPC om iets te vertellen over de samenhang van schakels in de aardappelketen. Hij gebruikt hiervoor de coronacrisis min of meer als kapstok. Porter is als redacteur en eigenaar verbonden aan de digitale nieuwsbrief World Potato Markets. Dit medium verzorgt actuele berichten over de aardappelmarkt.

HZPC organiseerde de traditionele Potato Days volledig coronaproof. In een virtuele rondetafelsetting vertelden vertegenwoordigers van bedrijven die actief zijn in de aardappelketen, van pootgoed tot fastfood, over de bijzondere tijden die ze meemaken vanwege covid-19.

De opwaardering van de verse aardappel is een lichtpuntje

Cedric Porter, redacteur bij World Potato Markets

Achtbaan

'Wij zijn dit voorjaar van de ene op de andere dag in een achtbaan terechtgekomen', meldt HZPC-directeur Gerard Backx. 'Voor ons was het middenin het leveringsseizoen en daarom moesten we snel schakelen. Uiteindelijk is het met dank aan een goed team gelukt om het pootgoed op tijd te leveren.'

Voor dit seizoen geldt dat het werk gewoon doorgaat, vervolgt Backx. 'We staan in nauw contact met ketenpartners om samen zo goed mogelijk om te gaan met veranderende omstandigheden.'

Dick Zelhorst, directeur grondstoffen bij fabrikant Aviko, bevestigt de intensieve contacten in de keten. 'Wij ondervinden veel solidariteit. Zelf zijn we als fabrikant veel handel kwijtgeraakt door corona. Maar onze klanten helpen met het zoeken naar oplossingen. Samen proberen we de pijn van het omzetverlies te verzachten.'

Telers zwaar getroffen

Vanaf haar akkerbouwbedrijf in Noord-Frankrijk benadrukt Anne Vandenbossche dat vooral aardappeltelers zwaar zijn getroffen door de coronacrisis. De voorzitter van een lokale belangenorganisatie zegt dat voor telers de grote uitdaging begon na het sluiten van de restaurants. 'Wij zijn blijven zitten met grote voorraden aardappelen die nauwelijks verkoopbaar waren', aldus Vandenbossche.

Als directeur kwaliteitssystemen is Pedro Sousa bij McDonald's verantwoordelijk voor de levering van agrarische producten. Hij vertelt via een Skypeverbinding dat het meemaken van een pandemie voor de fastfoodketen uitzonderlijk is geweest.

• Lees ook: Aardappelmarkt wacht op impuls

'Niemand was hierop voorbereid en dat is meteen een belangrijke les. We zijn nu druk bezig om onze organisatie beter crisisbestendig te maken. Hierbij zijn wij sterk afhankelijk van de goede relaties met onze toeleveranciers en dus ook de hele aardappelketen', aldus Sousa.

Omzetstijging tafelaardappelen

In zijn conclusie over de gevolgen van de coronacrisis ziet Porter tussen alle donkere wolken ook lichtpuntjes. Als voorbeeld noemt hij de opwaardering van de verse aardappel. 'Corona is funest voor de verwerkende industrie, maar zorgt wel voor 10 procent omzetstijging van tafelaardappelen.'

Verder ervaart Porter dat er vanwege de overschotten ook meer aandacht is voor alternatieve gebruiksdoeleinden van aardappelen. Hij doelt op de aardappelen die afgelopen jaar zijn verkocht als veevoer, voor de vlokkenindustrie en de productie van biogas. 'Natuurlijk zijn dit geen primaire afzetkanalen voor de aardappelen die wij willen telen. Maar het is wel goed om ze achter de hand te hebben.'

Vier landen doen 90 procent van fritesexport

Nederland, België, de Verenigde Staten en Canada zijn wereldwijd verantwoordelijk voor 90 procent van de fritesexport. Dit noemt Cedric Porter van World Potato Markets als verklaring voor waarom juist in deze landen de coronacrisis er zwaar inhakt. Porter laat exportcijfers zien waaruit blijkt dat de Verenigde Staten tot de coronacrisis maandelijks 80.000 tot 100.000 ton frites exporteerden. Na dit voorjaar daalde dit met 20 tot soms zelfs 50 procent. Het beeld vanuit de EU5-landen is vergelijkbaar. In 2019 noteerden Europese verwerkers maandelijkse exportvolumes van 400.000 tot 500.000 ton. Na corona daalde dit tot minder dan 300.000 ton, met overigens al wel een vlot herstel vanaf juli.