Boervriendelijke Regionale Energie Strategie in Foodvalley

Een voorbeeld voor andere regio's, zo wordt de inbreng uit agrarische hoek in de Regionale Energie Strategie (RES) Foodvalley gezien. Maar volgens Harmen Hardeman, bestuurslid van LTO Noord Gelderse Vallei, is het belangrijk om ook in de toekomst een vinger aan de pols te houden. 'Anders worden we als boeren geknipt en geschoren.'

Boervriendelijke+Regionale+Energie+Strategie+in+Foodvalley
© Vidiphoto

Het staat zwart-op-wit in de conceptversie van de RES Foodvalley: zon op land en windenergie moeten zoveel mogelijk worden geconcentreerd en gecombineerd langs snelwegen. Liever nog wordt zonne-energie zoveel mogelijk opgewekt op daken, boven parkeerterreinen, op stortplaatsen en andere voorkeursbestemmingen.

Dat betekent dus geen grootschalige zonneparken op landbouwgrond, constateren Harmen Hardeman en Aart-Jan Vos namens LTO Noord-afdeling Gelderse Vallei. Laatstgenoemde gaf eerder dit jaar zijn portefeuille over aan Hardeman. Ze waarschuwen om niet te vroeg te juichen. Vos: 'Het staat op papier, maar belangrijker is dat het straks ook in het beleid terugkomt.'


Luisterend oor

Vos was vanaf de eerste gesprekken betrokken bij de totstandkoming van de concept-RES. Goede gesprekken, waarbij er een luisterend oor was voor de inbreng en ideeën uit agrarische hoek, zo omschrijft hij het stakeholdersoverleg. 'Er werd veel tijd uitgetrokken om een zo breed mogelijk gedragen RES te krijgen. Die manier van aanvliegen vond ik best goed.'

Moeten we die grond dan soms opnieuw gaan ontginnen?

Aart-Jan Vos, LTO Noord-afdeling Gelderse Vallei

Het viel hem, en Hardeman later ook, wel op dat er vaak van alles wordt geroepen over de landbouw, zonder kennis van zaken. 'Zonnevelden op landbouwgrond zou het landschapsherstel bevorderen', zegt Hardeman. 'Maar hoe dan? Het bodemleven sterft erdoor uit, terwijl we hier nota bene een regio zijn die voedsel produceert.'


Tijdelijk

Vos: 'Zonnepanelen zijn tijdelijk, wordt gezegd. Maar moeten we die grond eronder dan straks opnieuw ontginnen? Dat hebben onze voorouders in het verleden volgens mij al gedaan.'


Het is een van de redenen dat de boeren in de Gelderse Vallei zo sterk tegen zonnepanelen op landbouwgrond zijn. 'Die moet je niet willen. Ik kan me voorstellen dat mensen denken: boeren stoppen, dus die grond kan worden gebruikt voor een zonnepark', zegt Hardeman.

'En ik kan me ook voorstellen dat het voor een individuele boer aantrekkelijk kan zijn om zijn grond of een deel van zijn grond beschikbaar te stellen voor zonnepanelen, maar daarmee zorg je er ook voor dat we als sector een andere belangrijke opgave niet kunnen invullen, die van extensivering.'


Positieve uitzondering

Die boodschap kwam goed aan, getuige het conceptdocument. En daarmee is de Foodvalley een positieve uitzondering, stelt beleidsadviseur André Rotteveel van LTO Noord.

'Alle regio's werkten mee in werkateliers waar je jezelf voor kon uitnodigen. Hier werd aan tafels gediscussieerd over vastomlijnde onderwerpen, waardoor het al niet open is, en vervolgens werden de uitkomsten door de gespreksleider gefilterd in de verslaglegging. We hebben onze frustratie over die werkwijze benoemd.'


Boerenateliers

Voor de Foodvalley resulteerde dat in het organiseren van enkele 'boerenateliers', waar de problematiek vooral vanuit agrarische visie werd besproken.

Rotteveel: 'Dat heeft veel inzichten opgeleverd. In de brede bijeenkomsten daarna heb ik gemerkt dat die boerenateliers een omslag in denken tot gevolg hebben gehad. We zijn het niet over alles eens, maar het is veel genuanceerder en met kennis van zaken.'


Goede uitgangspositie

Op die manier is er een goede uitgangspositie verworven met ruimte voor inbreng vanuit de landbouw. 'Het is zaak om dat te behouden', zegt Hardeman. 'De omschreven visie moet resultaat krijgen.'

Hardeman is zich ervan bewust dat LTO Noord zich constructief moet opstellen in het vervolg van het traject en niet overal tegen moet zijn. 'Bij het laatste overleg had ik het gevoel dat ik vooral zei wat we niet willen, maar als we onze stevige positie willen houden, moeten we ook met oplossingen komen. Als we niet aangehaakt blijven, worden we als boeren geknipt en geschoren.'


Realistische ambitie

Ondertussen moet ook de ambitie realistisch zijn, voegt Vos toe. 'Waarbij het bijvoorbeeld wordt gefaciliteerd dat daken volgelegd kunnen worden met zonnepanelen. Veel boeren willen dat best, maar niet overal is de netcapaciteit hiervoor toereikend.'

Vos denkt dat de energievraag voor een groot deel kan worden opgelost met een combinatie van windmolens en zonnepanelen op bedrijfsdaken. Hoewel veel burgers niet zitten te wachten op windmolens, is dat voor boeren minder bezwaarlijk.


Bedrijven- en industrieterreinen

'Ik denk dat we daarmee een heel eind zouden komen. Maar dan moeten ook de daken op bedrijven- en industrieterreinen vol. Het gekke is dat je daar nog amper zonnepanelen ziet. Als boeren willen we best, maar moeten we dan ook nog eens dat probleem oplossen?', vraagt Vos zich af.

'Dat is wel sterk het gevoel dat leeft bij boeren: wij moeten alles oplossen, terwijl wij de ruimte hard nodig hebben. Je ziet nu in deze coronatijd wat echt belangrijk is. Een verdere inkrimping van de landbouw is niet waar we naartoe moeten met deze wereld.'


Concept-RES vormt de basis voor langjarig beleid

De conceptversies van de diverse Regionale Energie Strategieën (RES) die nu in de week liggen, vormen de basis voor het Nederlandse energiebeleid tot 2050. De RES'en vloeien voort uit het Klimaatakkoord waarin staat dat de CO2-uitstoot in 2050 95 procent lager moet liggen dan in 1990 het geval was. Tot 2030 ligt de focus daarbij, in lijn ook met het Klimaatakkoord, op het opwekken van duurzame energie met wind en zon. Dat neemt niet weg dat ook nieuwe technieken als waterstof en geothermie in beeld worden gebracht. Nederland telt dertig regio's met elk een eigen RES. Aan de energiestrategie voor de regio Foodvalley werken acht gemeenten, de provincies Gelderland en Utrecht en waterschap Vallei en Veluwe samen met 'stakeholders' als LTO Noord, natuur- en milieuorganisaties, energiecoöperaties en de netbeheerders. Behalve een flink lagere CO2-uitstoot wil regio Foodvalley in 2050 energieneutraal zijn: evenveel energie opwekken als gebruiken. Om daar te komen, is onder meer ook de ambitie om jaarlijks minstens 1,5 procent energie te besparen. In 2030 wil de regio minimaal 0,75 terrawattuur aan zonne- en windenergie opwekken, terwijl de ambitie zelfs tot 1 terrawattuur voert. Uiterlijk 1 oktober nemen gemeenteraden en Provinciale Staten een besluit over de concept-RES'en, waarna uiterlijk op 1 juli 2021 de definitieve plannen worden goedgekeurd door de overheden die erbij betrokken zijn. In de tussentijd blijven de eerdergenoemde stakeholders betrokken bij het proces. Ook na de vaststelling is dat het geval, want hoewel de focus tot 2030 duidelijk is, zal de RES elke twee jaar worden heroverwogen en waar nodig bijgestuurd.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    13° / 6°
    20 %
  • Zaterdag
    14° / 4°
    20 %
  • Zondag
    12° / 8°
    20 %
Meer weer