Ongediertebestrijding werd hoofdtak van Zeeuwse akkerbouwer

Rinus Kik nam het bij Nieuwerkerk gelegen familiebedrijf aan de Loenseweg over van zijn vader. Tot 1981 was het een gemengd bedrijf. 'Ik heb nog koeien gemolken', herinnert hij zich. Later ging hij over op akkerbouw en tuinbouw en richtte hij zich op onder meer witlof en snijheesters.

Het akkerbouw- en tuinbouwbedrijf was in de toenmalige vorm te klein om economisch rendabel te kunnen blijven, zegt Kik. In 1998 nam hij een ongediertebestrijdingsbedrijf over dat oorspronkelijk op Goeree-Overflakkee was gevestigd.

Beestjes en natuur

Ongediertebestrijding lijkt iets heel anders dan een akkerbouwbedrijf, al zijn deze takken geen vreemden van elkaar. Kik: 'Ik interesseerde me altijd al voor beestjes en natuur. Maar verder hadden we alleen de kennis die we op ons boerenbedrijf hadden opgedaan.'

In de periode dat Kik Ongediertebestrijding van start ging, werden voedselveiligheidseisen strenger en kwamen procedures rond Hazard Analysis and Critical Control Point (HACCP) op. Daarnaast werd de regelgeving over hoeveelheden en toepassing van gif strenger. Deze verdere professionalisering van de ongediertebestrijding bood kansen.

Klantenkring

Zo'n 22 jaar later is het bedrijf in Nieuwerkerk uitgegroeid tot vijf medewerkers, inclusief Rinus Kik en zijn zoon Klaas-Willem zelf, terwijl ook zzp'ers op regelmatige basis worden ingezet. De klantenkring is divers, van collega-boerenbedrijven en bedrijven in de agrobusiness tot waterschappen en woningcorporaties.

Bedrijven in de agrobusiness (opslag en distributie) krijgen te maken met steeds strengere regelgeving. 'Het gaat daar vooral om knaagdierschade', weet Kik. 'Ratten en muizen kunnen voor de mens gevaarlijke ziekten verspreiden. Vanaf 2023 komt er nieuwe regelgeving rond middelengebruik tegen ongedierte. In theorie mogen rodenticiden dan niet meer buiten worden gebruikt.'

Integraal plaagdiermanagement

Dat vraagt dus om een nieuwe aanpak. Voor boerenbedrijven gaat de dienstverlening vooral om integraal plaagdiermanagement. Sinds 2017 zijn daar verplichte protocollen voor. Een bedrijf moet met een logboek kunnen aantonen dat de controles zijn uitgevoerd. Minimaal acht keer per jaar moet zo'n controle worden uitgevoerd en Kik kan dat doen voor zijn klanten. Dat geldt ook voor de verplichte registratie en certificering.

De knaagdierenoverlast in de polders neemt toe, mede door strengere eisen ten aanzien van gifgebruik. Ook het uitblijven van strenge winters zal een rol spelen, zegt Kik. 'De voortplanting gaat dan gewoon door. Bovendien is er een groter voedselaanbod. De laatste bieten worden normaal gesproken in november gerooid, terwijl dat nu nog tot in januari doorging.'

Natuurlijke bestrijdingsmethoden

De nadruk komt meer te liggen op natuurlijke bestrijdingsmethoden. Lukraak gif neerzetten is uit den boze volgens de bestrijdingsspecialist. Als voorbeelden noemt hij het plaatsen van inloopvallen en klemmen voor knaagdieren.

'Met het vangsysteem EKO 1.000 boeken we mooie resultaten. In een graanloods vingen we daarmee tachtig muizen. Daarnaast is het plaatsen van nestkasten voor uilen en andere roofvogels een optie, al zal dat zelden een totale oplossing zijn. In principe is gifgebruik het laatste redmiddel en dan nog in lokdozen, maar geheel verdwijnen zal gif niet.'

Elke dag anders

Als ongediertebestrijder ziet elke dag er anders uit, zeggen vader en zoon Kik. Hun klanten zijn bovendien tot ver buiten de provincie Zeeland te vinden. 'Reguliere bedrijfscontroles zijn goed in te plannen, maar bij een melding door een woningbouwcorporatie kun je acties niet op de lange baan schuiven', licht Rinus Kik toe.

Voor Waterschap Scheldestromen verzorgt het bedrijf de mollenbestrijding op en rond de zeedijken. 'We werken daar samen met professionele mollenvangers en treden op als hoofdaannemer.'

Opvolgacties

Een deel van hun werk bestaat uit opvolgacties waarbij ze eerst moeten kijken wat nodig is, gevolgd door monitoringsacties tot het probleem is opgelost. Een boer kan zelf ook veel doen tegen plaagdieren. Vader en zoon Kik verzorgen dan vooral de professionele afwikkeling.
Online registratie is ook in opkomst bij ongediertebestrijding. Via een wachtwoord kan de ondernemer inloggen in het systeem.

De eisen aan de certificering op dit gebied worden steeds strenger, constateert Kik. 'Je kunt dit als boer niet altijd zelf doen. Dan schiet het erbij in en moet het nog even snel aan het einde van het jaar, terwijl zo'n actie bij ons gewoon in de agenda staat.'