Russische varkenshouderij ontwikkelt zich snel

De Russische varkenshouderij ontwikkelt zich stormachtig, mede dankzij staatssteun en subsidies. Professionele bedrijven zijn grootschalig en veelal geïntegreerd. Rusland is nu zelfvoorzienend en blijft de varkensvleesproductie opvoeren. In 2024 is de wereldmarkt een belangrijke speler rijker mits veterinaire handelsbarrières kunnen worden opgeheven.

Russische+varkenshouderij+ontwikkelt+zich+snel
© Henk Riswick

Bij zijn aantreden in 2000 koos de Russische president Vladimir Poetin als speerpunt voor voedselzekerheid voor de eigen bevolking. De landbouwproductie moest flink worden opgevoerd om niet meer afhankelijk te zijn van importen zoals die van varkensvlees. Daarnaast wil het land in 2024 de belangrijkste speler zijn op de wereldmarkt voor varkensvlees.

De potentie voor de varkenshouderij in Rusland is groot. Zo is de landoppervlakte vier keer groter dan dat van alle EU-landen tezamen. Er wonen ruim 145 miljoen mensen, terwijl er ongeveer 515 miljoen EU-inwoners zijn.

Ruim 12 procent van de Russen woont in de twee grootste steden: Moskou (12,5 miljoen) en Sint-Petersburg (5 miljoen) en twee derde van de bevolking woont in een Russische stad. Kortom: het platteland is uitgestrekt en dunbevolkt.

Rusland telt ruim twee keer zoveel varkens als Nederland

Grootschalig

In het begin van deze eeuw waren er nog maar weinig grootschalige varkensbedrijven in Rusland. Zes jaar geleden werd nog meer dan de helft van de Russische varkens gehouden op familiebedrijfjes (backyard farming). Omdat de varkenshouderij erg rendabel is, mede door staatssteun en subsidies, ontwikkelde de Russische varkenssector zich de afgelopen twee decennia geïntegreerd en grootschalig.

Grote varkensbedrijven werden uit de grond gestampt en beschikken over grote arealen om granen te verbouwen en mest op af te zetten. De grootste varkensproducent van Rusland, Miratorg, heeft 138.000 zeugen inclusief vleesvarkens, grond, voerfabrieken, slachterijen en vleesverwerking. Die combinatie biedt zekerheid en zorgt voor het kunnen produceren tegen een lage kostprijs.

25,5 miljoen

Rusland telt 25,5 miljoen varkens waarvan iets meer dan 3 miljoen zeugen. De 28 EU-landen telden vorig jaar 150 miljoen varkens, waarvan 12,5 miljoen in Nederland. In de eerste jaarhelft is in Rusland 2,3 miljoen ton levend gewicht aan varkens geproduceerd (ongeveer 20 miljoen slachtdieren).

De twintig grootste varkensbedrijven nemen samen ruim 60 procent van de varkensvleesproductie in Rusland voor hun rekening. Als projecten die in de pijplijn zitten, bij die top 20 doorgaan, zal dat marktaandeel in 2022 gegroeid zijn naar ruim 75 procent.

Drie grote producenten

Miratorg, Cherkizovo Group en Rusagro zijn de drie grootste varkensproducenten en hebben de ambitie om de komende vijf jaar hun productie te verdubbelen.

De Russische overheid verwacht dat het aantal varkensplaatsen met 6 procent per jaar toeneemt. De belangrijkste groeiregio's zijn Belgorod, Pskov, Voronezh, Koersk en Krasnodar. Rusagro is bezig met het opzetten van bedrijven met in totaal dertigduizend zeugen in Oost-Rusland, nabij de Chinese grens.

De Russische overheid verwacht dat het aantal varkensplaatsen de komende jaren met 6 procent per jaar toeneemt.
De Russische overheid verwacht dat het aantal varkensplaatsen de komende jaren met 6 procent per jaar toeneemt. © Henk Riswick

Het strategisch opvoeren van de varkensvleesproductie in Rusland heeft ook een keerzijde, zeker nu de productie en de inlandse consumptie van varkensvlees nagenoeg in evenwicht zijn. Een Rus eet ongeveer 23 kilo varkensvlees per persoon per jaar, zodat een productie van ongeveer 35 miljoen vleesvarkens per jaar volstaat.

Afrikaanse varkenspest

De exportmogelijkheden van Russische varkensvleesverwerkers zijn flink beperkt vanwege de veterinaire situatie. Rusland kampt namelijk al jarenlang met Afrikaanse varkenspest (AVP). Dat is nu de bottleneck voor de export naar aantrekkelijke afzetmarkten als Japan en China.

Russische varkensvleesproducenten kunnen niet profiteren van de fors gestegen vleesprijzen als gevolg van AVP-uitbraken in China en andere Zuidoost-Aziatische landen. De snelle productiegroei leidt daarom zelfs tot lagere vleesprijzen. De rem op de varkensproductie zetten is daardoor eerder het gespreksonderwerp dan het verder opvoeren van de productie.

Exportmogelijkheden verruimen

Daarom zet de Russische overheid flink in op het verruimen van de exportmogelijkheden. Als de vraag naar vlees en levende varkens uit buurland China echt flink aantrekt, dan verwacht Rusland daar een graantje van mee te pikken. Op hoog niveau vinden overleggen plaats tussen Russische en Chinese delegaties.

Allerlei opties worden uitgewerkt om de handelsbarrières op te heffen. Een alternatief is het opdelen van Rusland in regio's en vanuit AVP-vrije gebieden export toestaan.

EU

De Russen wijzen daarbij naar de opgerekte exportmogelijkheden van de EU. Alleen EU-landen die kampen met AVP, zijn uitgesloten van de export van varkensvlees naar buiten de EU. Daarbij heeft het geïntegreerd varkens houden in Rusland enorme voordelen bij het bieden van zekerheden.

Ook bij het buiten de deur houden van AVP heeft zo'n houderijsysteem pluspunten. De biosecurity op de bedrijfscomplexen is streng en het varkenstransport is minimaal omdat meestal de fokkerij en ki, de vermeerdering, de biggenopfok en het houden van vleesvarkens op dezelfde locatie plaatsvinden. Zo wordt het risico op insleep van AVP geminimaliseerd.

Russische professionele varkenshouderij verrast positief
Theo Geudeke, varkensgezondheidsexpert bij GD, bezoekt enkele keren per jaar zeugenbedrijven in het Europese deel van Rusland. Hij deelt daar zijn kennis over vruchtbaarheid en insemineren. 'Op die professioneel geleide bedrijven werken toegewijde mensen. Ze zijn leergierig en gedreven. Het valt mij op dat er veel vrouwen werken op die behoorlijk westers ingerichte bedrijven.' De bedrijven spenen met gemak dertig biggen per zeug per jaar en meer. Dat komt door de lage biggensterfte in de kraamstal met slechts 7 tot 8 procent uitval. 'Op grote bedrijven is 24/7 personeel in de kraamstallen om de zeugen en hun biggen te verzorgen.' Wat Geudeke ook opvalt, is de strenge biosecurity op die bedrijfscomplexen. 'Gedegen hekwerk staat minimaal 10 meter van de stallen. Daar komt echt geen mens of wild zwijn doorheen.' Om het complex binnen te komen, moeten personen langs een bewaker bij een poort en meteen de schoenen uitdoen. 'Vervolgens ontkom je niet aan douchen en het dragen van bedrijfskleding. Daarnaast komt werkelijk niets verder het bedrijf binnen: geen voedsel, geen mobieltje, geen notitieblok. Voor alles wat op het schone bedrijfsgedeelte nodig is, wordt gezorgd. Ze hebben de biosecurity prima op orde en ja, de voorwaarden zijn er zo om ons in vliegende vaart voorbij te gaan.' Het is in Rusland verplicht varkens te vaccineren tegen klassieke varkenspest, maar het land kampt met Afrikaanse varkenspest. 'Meestal is dat het gevolg van menselijk handelen, doordat voedselresten terechtkomen bij varkens van backyard farms. Incidenteel zijn het wilde zwijnen die zorgen voor verspreiding naar varkensbedrijven.'

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Donderdag
    7° / 3°
    95 %
  • Vrijdag
    10° / 7°
    90 %
  • Zaterdag
    7° / 4°
    80 %
Meer weer