Bodemstructuur belangrijk bij verminderen stikstof

Wanneer er te veel van deze meststoffen in het open water terechtkomen, groeien er meer algen. Hierdoor wordt het water troebel en komen er minder diersoorten en waterplanten in voor.

Stikstof en fosfor komen vooral in sloten en vaarten terecht door uit - en afspoeling uit de bodem en via rioolwaterzuiveringen. Andere factoren als uitwerpselen van ganzen spelen een veel minder grote rol, geven de partijen aan.

Bemesting

Voor emissies van fosfor uit de bodem naar het water blijken vooral de bodemstructuur (klei, zand of veen) en de ontwatering van het land bepalend. Als het om de aanwezigheid van stikstof in sloten en vaarten gaat, speelt volgens het onderzoek bemesting de belangrijkste rol.

Om fosforconcentraties terug te dringen, is het zoveel mogelijk voorkomen van uit- en afspoeling een effectieve maatregel, laten de onderzoekers weten. 'Bijvoorbeeld door goed bodembeheer en beheer van randen langs de sloot. Een voorbeeld hiervan is het baggeren van watergangen met de baggerspuit. Boeren kunnen dit binnen het Agrarisch Natuurbeheer (ANLb) tegen een vergoeding uitvoeren. Voor het verlagen van de stikstofconcentratie is een zorgvuldige en gedoseerde manier van bemesten het meest effectief.'

Waterkwaliteit

Begin 2018 besloten Wetterskip Fryslân en Mesdag Zuivelfonds samen op zoek te gaan naar de reden van de stagnerende waterkwaliteit. Daarbij stonden twee vragen centraal. Is de herkomst van de vervuilingsbronnen goed in beeld en met welke maatregelen valt het beste te sturen op de stikstof- en fosforbelasting van het water?

Voor de zoektocht in Friesland werd onderzoeksinstituut NMI gevraagd gebruik te maken van zijn nieuwe onderzoeksmethode. Die is gebaseerd op metingen in plaats van computermodellen. Bij deze methode worden honderdduizenden metingen verzameld: over de waterkwaliteit, de bodemsamenstelling, mineralengehalten in de bodem, grondwaterstanden en – samenstelling, rioolwaterzuivering, bemesting, grondgebruik en intensiviteit van teelten, aantallen watervogels.

Verbanden

Een computer gaat vervolgens op zoek naar de verbanden. In dit onderzoek zijn gegevens gebruikt van zo'n tweehonderd verschillende kenmerken. Zo moet duidelijk worden welk verband er is tussen onder meer de mate van bemesting, de watervogels en ganzen, de waterzuivering en de gemeten stikstof- en fosforconcentraties in het water.