'Nog een jaar goed verdienen en dan stoppen'

Als het nieuwe kabinet in oktober 2017 het regeerakkoord bekendmaakt, is daarin 200 miljoen euro gereserveerd voor het verminderen van 'gezondheids- en leefomgevingsrisico's in gebieden met een zeer hoge veedichtheid'. Negen maanden later rolt daar het Hoofdlijnenakkoord uit. Van de 200 miljoen euro gaat 120 miljoen euro naar een warme sanering van de sector.

Dan begint het wachten op de uitwerking van dat akkoord. In januari 2019 schrijft minister Carola Schouten (LNV) aan de Tweede Kamer dat de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) een vrijwillig karakter krijgt met als belangrijkste doel geuroverlast in Zuid- en Oost-Nederland verminderen. De systematiek die is gehanteerd bij de Regeling Omgevingskwaliteit (ROK), wordt leidend.

Concept

Sinds 30 april is de saneringsregeling openbaar. In concept, want Brussel moet er nog goedkeuring aan geven omdat er ook EU-gelden bij betrokken zijn. Maar door de regeling nu al openbaar te maken, kunnen varkenshouders voor hun eigen situatie de balans op maken.

Prijzen waarvoor de rechten worden overgenomen, meldt het concept niet. Een publicatie van Wageningen University & Research (WUR) op de site van het ministerie van LNV op 1 mei geeft wel een marktconforme indicatie: 40 euro per recht in regio Oost en 70 euro per recht in regio Zuid, waar de vraag naar rechten groter is. Voor beide geldt een bandbreedte van plus of min 10 euro per recht.

POR

Die bedragen liggen fors onder het niveau van 2018, toen er extra vraag naar rechten was door het verdwijnen van de Regeling ontheffing productierechten (POR). Dit jaar komen er extra rechten op de markt van bedrijven die meedoen aan de stoppersregeling van het Actieplan Ammoniak Veehouderij. Die versterken de prijsdaling. Gerekend wordt op 10 procent van de 8,7 miljoen rechten (2017).

De WUR raamt dat 90 procent van deze gedoogstoppers dit jaar daadwerkelijk stopt. De andere 10 procent past het bedrijf alsnog aan en boert door met de huidige marktsituatie als belangrijkste drijfveer.

Blij met duidelijkheid

De Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) is blij met de duidelijkheid waarvoor het concept zorgt. De media leggen de nadruk op de 'Zak met geld voor varkensboer die stopt'. De varkenshouders reageren wisselend. De een voert de marktvooruitzichten aan als reden om door te willen, de ander wil zich melden voor de saneringsregeling, maar wil dit jaar nog even goed verdienen.
Er is geen bedrijfssituatie gelijk, maar er is wat te kiezen en dat is wat de minister ook met het concept beoogt. 'Varkenshouders kunnen hun keuze voor deelname nu al afwegen.'