Van koe naar kilowatt met opslagsysteem

Familie Jellema vormde een melkveebedrijf om van één naar vier miljoen kilo melk per jaar, compleet met zes melkrobots en 360 koeien. Dochter Bernice, bekend van het vorige seizoen van Boer zoekt Vrouw, en zoon Carsten zijn de overnamekandidaten en draaien al volop mee in het bedrijf.

Maar boeren is voor Klaas Ane meer dan alleen koeien melken. De techniek heeft hem altijd aangetrokken, zeker in relatie tot duurzame energie. Met de opkomst van zon- en windenergie groeide zijn besef: 'Wat doe je als de zon niet schijnt of de wind niet waait?' De energiebalans raakt dan zoek. 'De productie ligt overdag hoger dan de consumptie, waardoor je moet betalen om van je stroom af te komen.'

Dat gegeven zette hem aan het denken. Inmiddels runt hij, naast zijn melkveebedrijf, ook het Nederlandse bedrijf NordiconVolt, dat hij samen met Anne Feenstra heeft opgericht. Het bedrijf richt zich op maatwerk-energieopslagsystemen voor onder meer agrarische bedrijven.

Jellema vergelijkt een gewone batterij met een auto zonder stuur. 'Je kunt hem neerzetten, maar zonder goede aansturing gebeurt er niks.' Het geheim zit in het zogeheten Energy Management Systeem (EMS). Dat bepaalt wat er wordt opgeslagen, wanneer het verbruikt wordt en wanneer er aan het net wordt geleverd. Het systeem vraagt om maatwerk. 'Een bedrijf met een goede directeur maakt winst. Zonder goede aansturing kost het geld. Zo werkt het in dit geval ook.'

NordiconVolt levert complete oplossingen, inclusief advies, installatie, software en ondersteuning bij subsidies. Samen met technologiepartner Battiq koopt Jellema collectief in. 'Alleen sta je niet sterk genoeg in deze markt. We hebben veel geïnvesteerd en onderzoek gedaan om agrariërs een zo eerlijk mogelijk verhaal te kunnen vertellen. Wij onderscheiden ons door eerlijk advies. Ik zeg ook vaak: 'Heb je er geen verstand van, neem er dan een onafhankelijk iemand bij zoals een installateur.' Het verhaal moet technisch kloppen en dat is voor een leek heel lastig.'

Van zon en wind naar slimme opslag

De systemen van NordiconVolt zijn geschikt voor zowel zonne- als windenergie. Jellema legt het uit met een simpel voorbeeld. 'Een cv-systeem heeft een expansievat om druk op te vangen. Zo werkt een batterij ook. Een batterij vangt het overschot aan energie op.'

Het systeem is vooral interessant voor boeren met een hoge energievraag, zoals melkveehouders met koelsystemen of akkerbouwers met koelhuizen. 'Als de stroomprijs gunstig is, kun je extra koelen. Is de prijs hoog, dan schakel je terug.' Jellema weet uit ervaring dat veel boeren geen idee hebben wat hun piekverbruik is of welk energiecontract ze hebben. 'Juist voor hen willen wij van waarde zijn. Eerlijk advies en technisch onderbouwd. Daar maken wij het verschil mee.'

Onbekend maakt onbemind

Volgens Jellema zit er veel koudwatervrees rondom energieopslag. 'Veel mensen zijn bang voor stroom of snappen niet goed hoe het werkt.' Die onbekendheid remt de groei. Toch ziet hij dat dit kantelt. 'De salderingsregeling houdt straks op. Dat moet ook. Het was politiek leuk, maar technisch onhoudbaar. Mensen gaan zich realiseren dat opslag essentieel wordt.'

Maar wat kost het? En wanneer heeft een boer het terugverdiend? 'Gemiddeld tussen de vier en acht jaar', zegt Jellema. 'Maar dat hangt volledig af van de situatie op het bedrijf.' NordiconVolt helpt boeren bij het aanvragen van subsidies. 'Wij kijken naar kwartierdata. Wat verbruik je wanneer? Op basis daarvan bouwen wij een passend systeem.'

Voor Jellema is energieopslag geen bijzaak, maar een noodzakelijke stap richting een toekomstbestendige landbouw. 'Elektriciteit wordt duurder, net als voedsel. Als je zelfvoorzienend bent, ben je minder kwetsbaar.' Zijn boodschap is duidelijk. 'Laat je goed adviseren en kies voor systemen die technisch kloppen. Dit is niet iets wat je op goed geluk moet doen.' Jellema wil boeren helpen om dezelfde stappen te zetten als hij. Zoals hij twintig jaar geleden al zei: 'Het is nu of nooit.'