Akkerbouwers verhuren daken aan energiecoöperatie

Coöperatie Energie Initiatief Kantens e.o. (EIK) legde samen met maatschap Smits-Flipsen in Rottum 756 zonnepanelen op de daken van twee bewaarloodsen. De akkerbouwers waren al twee keer uitgeloot voor de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE+), toen ze met de plaatselijke energiecoöperatie in contact kwamen.

'We hebben in 2013 en 2015 twee koelcellen van 25 bij 60 meter gebouwd. Duurzame energie kwam meer en meer ter sprake. De daken waren helemaal klaar voor zonnepanelen, want we hadden ook een goede stroomvoorziening met een nieuwe transformator en goede kabels', verklaart Johan Smits. Samen met zijn vrouw, zoon en schoondochter runt hij een akkerbouwbedrijf van 120 hectare.

Overvraagd

De ondernemers lootten mee in de hoogste trance van de SDE. Alleen hiermee zou volgens hen de investering van 178.000 euro rendabel kunnen zijn. Maar de regeling was telkens overvraagd. De derde SDE-ronde viel midden in de oogstperiode. 'Toen dachten we: laat maar even.'

Dat veranderde toen de coöperatie bij hen kwam. EIK heeft als doel om Stitswerd, Kantens en Rottum energieneutraal te maken. Om dit te realiseren zijn 6.000 zonnepanelen nodig, goed voor 1,2 miljoen kilowattuur groene energie.

Voorzieningen

'Mogelijk was het rendement groter geweest, als we zelf zonnepanelen hadden gelegd. Maar dat de winst terugvloeit naar de gemeenschap en hiermee voorzieningen op peil worden gehouden, vind ik een groot pluspunt. Een investeringsmaatschappij hoeft hier geen dak vol te leggen met zonnepanelen. Ik gun deze bedrijven de winst niet. De aandeelhouders steken die in hun zak', stelt Smits.

De coöperatie diende de aanvraag voor subsidie in een lagere tranche in. Dat verzoek werd wel gehonoreerd. De zonnepanelen werden eind vorig jaar geplaatst. Er kwamen twee meters.

Verplichtingen

Zelf is de ondernemer niet van plan om duurzame energie af te nemen. 'We hebben groene idealen, maar we moeten ook aan onze financiële verplichtingen voldoen. De koelloodsen vergden een forse investering. Bovendien hebben wij vooral stroom nodig tijdens het drogen en koelen in oktober en november. De zonnepanelen produceren met name stroom van mei tot september.'

De afspraken met de coöperatie werden vastgelegd in een notariële akte. 'Je gaat vijftien jaar een zakelijke overeenkomst aan met elkaar. Dat moet je van tevoren goed regelen.'

Lening

Dat het zakelijk goed op orde moet zijn, vindt ook penningmeester Eric Bakker van EIK. 'Het gaat om een lening van 178.000 euro. Dat is veel geld.' De coöperatie kon het geld lenen met geld uit een eenmalig fonds van provincie Groningen.

De aansluiting van het bedrijf in Rottum is het laatste grootse project voor netbeheerder Enexis in het gebied vanwege een capaciteitsprobleem op het net. 'In een ander deel van ons werkgebied kunnen wij wel verder', stelt Bakker. Hij verwacht een goede toekomst voor de levering van groene energie, als de coöperatie relatief goedkoop geld kan lenen.

Gemeenten

'Kleine coöperaties kunnen dan meedoen met de grote energie-investeerders. Als gemeenten ons geld lenen, bijvoorbeeld tegen een rente van 2 procent, dan helpt ons dat enorm. We zien dat steeds meer gemeenten hiervoor openstaan.'

De coöperatie verwacht jaarlijks 1.000 tot 1.500 euro over te kunnen houden. 'Hoeveel dat uiteindelijk wordt, is spannend. De opbrengst loopt ieder jaar wat terug, omdat zonnepanelen achteruitgaan.'

Netjes

Smits is blij dat er na al die jaren eindelijk zonnepanelen op zijn dak liggen. 'Het is heel netjes gebeurd. Tijdens de vergadering van de buurtvereniging vroeg ik wie de panelen heeft zien liggen. Slechts twee of drie handen gingen de lucht in. De zonnepanelen hoeven geen blikvanger te zijn. Daarin zijn we geslaagd.'