'Kiesdrempel tegen politieke versnippering'

Column Akkerbouw Piet Hermus 18 nov 2025 om 11:05uur

Weer een politieke aardverschuiving met nieuwe winnaars, zo lijkt het. Nog steeds is het politieke landschap versnipperd, met vijf ongeveer even grote partijen met elk 20 tot 25 zetels plus een hele trits kleinere partijen. Dat moet anders. We moeten zoals in Zweden en Duitsland naar een kiesdrempel van 4 of 5 procent. Dan krijg je blokvorming; moeten het eerst binnen de eigen ideologische blokken uitvechten.

%27Kiesdrempel+tegen+politieke+versnippering%27

Nieuwe blokpartijen van liberalen (VVD, D66, Volt), sociaaldemocraten (PvdA, SP), groenen (PvdD, GL-normalen), sociaal conservatieven/christendemocraten (CDA, CU, NSC, reëel-BBB), radicaal-rechts (PVV, FvD, JA21, reactionair-BBB), radicaal-links (DENK, Bij1, GL-radicalen). Na verkiezingen met coalitievorming krijg je daarmee bestuurbaarheid.

Een groot deel van het kiezersvolk ziet politiek alsof het een spelletjesshow, voetbalcompetitie, computergame of volksvermaak is. De zwevende kiezer loopt achter de laatste trend aan, achter peilingen van Maurice de Hond of kakelaars van Vandaag Inside als Johan Derksen. Nieuwe sterren mogen shinen als wasmiddelen.

Nieuw! Ze komen en gaan. Zo moest bij het CDA de vorige keer de 'ouwe meuk' na een fiks verlies eruit en bij D66 onderging Tjeerd de Groot hetzelfde lot. Nu zijn het weer anderen, met een opvallend mislukte fusie van GL-PvdA, wat eigenlijk een overname door de GL-radicalen is. Met snel opeenvolgende verkiezingen zitten Kamerleden kort, zodat het collectieve geheugen uit de Kamer verdwijnt. Hierdoor besturen en regeren de beleidsambtenaren en niet de gekozenen.

Groot deel kiezersvolk ziet politiek alsof het een spelletjesshow is

Piet Hermus, akkerbouwer in Zevenbergschen Hoek (NB)

Onderzoek stelt dat een op de zeven mensen niet geheel volwaardig is. Uiteraard hebben die ook recht op hun vertegenwoordigers. Dat zijn wel ongeveer 21 Kamerzetels, waarbij deze niet specifiek naar één partij links of rechts gaan. Kiezers vullen vol verwachting hun wensenlijstjes in waarbij sinterklaaspartijen deze zoetig als pepernoten rondstrooien.

Een stem op de PVV is een loze keuze waardoor juist linksig beleid kans krijgt, zie het Brabants Stallenbesluit van 2017, toen de PVV in de Provinciale Staten volop zetels had en later FvD ook te groot was. Te veel PVV, FvD of andere randdebiel-rechtse partijen zorgen juist dat er linkser wordt bestuurd dan dat het gemiddeld best rechtse kiezersvolk eigenlijk wil. Ze hadden beter op normaal rechtsere partijen kunnen stemmen, die zelf wel verantwoordelijkheid durven nemen.

Uiteindelijk is 'Het Midden' nodig om tot goed bestuur te komen. Daarom graag een kiesdrempel tegen onbestuurbare versnippering. Voor boer en burger in beweging.