Fout meetstation beïnvloedt ammoniakemissie

Dat stelt het rapport Ammoniakbeleid in nederand, een noordoostelijke spelbreker van onderzoeksjournalist Geesje Rotgers en onderzoeker Jaap Hanekamp dat woensdagmiddag in Den Haag werd gepresenteerd. Het rapport is mede op initiatief van het Mesdag Zuivelfonds en adviesbureau Publieke Zaken tot stand gekomen.

Rotgers en Hanekamp stuiten op grote uitschieters in de metingen in Vredepeel. Vooral bij een noordoostelijke wind vertoonden de cijfers grote pieken. Ook in de winter als boeren geen mest uitrijden meet het station hoge concentraties ammoniak in de lucht.

Vredepeel is een van de zes stations die in Nederland de ammoniakemissie meten. Vier daarvan staan in landbouwgebieden. Volgens de richtlijnen van het RIVM en ECN moeten meetstations op minstens 300 meter van mogelijke lokale bronnen staan om pieken in metingen te voorkomen. Vredepeel staat op 150 meter van pluimveebedrijf.

Dominante rol

Doordat er in Nederland wordt gerekend met de metingen van maar zes stations hebben de hoge pieken in de metingen in Vredepeel een grote invloed op het ammoniakbeleid, stellen Rotgers en Hanekamp. ‘Deze ene stal heeft een dominante rol en beïnvloed de landbouw in heel Nederland’, zegt Hanekamp. ‘Als we de pieken uit de metingen van Vredepeel galen zakt de jaargemiddelde ammoniakconcentratie met zo’n 30 procent.’

De gegevens van het meetstation in Vredepeel speelden ook een belangrijke rol in een Brabants rapport over de gevolgen van de uitbreiding van de veehouderij op de luchtkwaliteit.

‘In geen enkele publicatie wordt de verkeerde plaatsing van het meetstation genoemd of ter discussie gesteld. Als academicus word ik dan korzelig’, zegt Hanekamp. ‘Het lijkt wel of de ammoniakdepositie bewust wordt opgeplust. Ik zie redenen om het ammoniakonderzoek in Nederland te wantrouwen.’

Verkrampt

Het rapport van Rotgers en Hanekamp werd overhandigd aan de Kamerleden Jaco Geurts (CDA) en Roelof Bisschop (SGP). ‘Sinds ik dit dossier overname van Elbert Dijkgraaf merk ik dat er verkrampt wordt gereageerd als je de methodiek ter discussie stelt. Dit rapport bevestigt mijn gevoel van onbehagen’, aldus Bisschop.

Geurts noemt de uitkomsten ‘brisant’. ‘Het kan toch niet zo zijn dat er partijen zijn die dit toelaten.’ Beide landbouwwoordvoerders zien aanleiding om het rapport op de agenda te zetten van de vaste Kamercommissie voor landbouw in de Tweede Kamer.

Gehalveerd

LTO Nederland roept de politiek op om naar aanleiding van het rapport kritische vragen te stellen. De veehouderij heeft door het ammoniakbeleid van de overheid honderden miljoenen euro’s uit moeten geven. Mede daardoor zijn de emissies in de afgelopen 25 jaar meer dan gehalveerd.

‘En we hebben nog best wat te doen. Dan is het voor draagvlak en vertrouwen bij boeren essentieel dat we over een goed systeem van monitoring beschikken. Monitoring mag nooit onderdeel zijn van politieke spelletjes. Daar moeten we streven naar de hoogst mogelijke objectiviteit’, zegt LTO bestuurder Trienke Elshof.