Gerichte voeraanpak als wapen tegen hittestress bij koeien

De steeds hetere zomers waren voor Van de Veen aanleiding om werk te maken van hittestress. In warme periodes zag hij vroeger hoe de koeien zich ophoopten rond de waterbakken in een poging om af te koelen. In kluitjes tegelijk. Het leidde onder meer tot productieverlies en problemen met de vruchtbaarheid. 'Een jaar later had ik veel minder kalveren. Dat was voor mij het moment dat ik wist: ik moet iets veranderen.'

Hij investeerde in een ventilatiesysteem en een nevelinstallatie, die automatisch hun werk doen op basis van de temperatuur-luchtvochtigheidsindex (THI). Via een app op zijn telefoon houdt Van de Veen continu in de gaten hoe zich dit ontwikkelt en zo weet hij precies wanneer het tijd is om in te grijpen.

Bij hoge temperaturen stapt hij bovendien over op een soort siësta-beweiding. Na het melken in de ochtend gaan de koeien de wei in en pas weer 's nachts. Overdag blijven ze binnen in de koele stal. 'Je wilt altijd het beste voor je koeien. Dan krijg je ook het beste terug.'

Wat de meeste aandacht krijgt is de drinkwatervoorziening, want volgens Van de Veen is dat het allerbelangrijkste bij hitte. Er wordt gezorgd voor voldoende waterbakken, de waterbakken worden twee tot drie keer per week schoongemaakt en er wordt een middel gebruikt om de leidingen schoon te houden. Over de kuilen gaat een broeiremmer, om het voer fris te houden.

Naast alle praktische maatregelen besloot Van de Veen een aantal jaar geleden aanvullend Rupromin CoolCow te voeren. Daar kwam hij via zijn mengvoerleverancier Wolswinkel uit Leusden mee in aanraking. Standaard zit NutriTek in het rantsoen, wat zorgt voor een betere weerstand, maar op echt warme dagen voert hij 100 gram Rupromin CoolCow per koe per dag bij. 'Ik had nog nooit van het product gehoord, maar werd enthousiast door het verhaal van de voerleverancier', vertelt hij. 'De koeien doen het er goed op. Ze zijn rustig en dat geeft mij een stuk rust.'

Behoud van voeropname

Dick van den Hengel, werkzaam bij Provimi, licht de werking van het mineralenmengsel toe. 'Rupromin CoolCow dient als interne koeling voor de koe, waarbij de I.C.E.-kern ervoor zorgt dat de koe niet uitdroogt en haar warmte beter kwijt kan. Zo blijft ze actief en behoudt ze haar voeropname, zelfs tijdens extreme hitte.'

Wel is het belangrijk om op tijd te beginnen met toedienen, zodra hittestress in aantocht is. 'Als de temperatuur stijgt, en zeker bij een hoge luchtvochtigheid, kan een koe vanaf 22 graden al hittestress ondervinden', vervolgt Van den Hengel. 'Bij de vertering in de pens komt veel warmte vrij. Hoe hoger de melkproductie, hoe meer warmte er ontstaat. Rupromin CoolCow helpt dan niet alleen bij de warmteafvoer, maar bevat ook pensbuffers die het risico op pensverzuring verminderen en zo de voerbenutting ondersteunen. Eigenlijk moet je niks merken aan de koe, dan weet je dat het product zijn werk doet.'

Preventief

Volgens Van de Veen is het effect vooral te merken aan hoe rustig de koeien blijven liggen in de stal en hoe stabiel de productie blijft. Hij ziet het gebruik van Rupromin CoolCow als een preventieve stap. 'Voorkomen is makkelijker dan genezen. Als je pas ingrijpt als de koeien al last hebben, ben je eigenlijk te laat.'

Hij merkt wel dat het altijd zoeken blijft naar de juiste balans. De opname van voer verschilt bijvoorbeeld sterk per dag, omdat hij niet exact kan zien hoeveel weidegras de koeien buiten opnemen. In hete perioden blijven de dieren bovendien vaker binnen, waardoor ze binnen ook meer vreten.

Collega-melkveehouders die twijfelen over het inzetten van Rupromin CoolCow geeft Van de Veen mee dat ze vooral niet bang moeten zijn om het uit te proberen. 'De kosten lopen misschien voor de baten uit, maar het zijn opbrengsten die je anders ongemerkt misloopt. Het belangrijkste is dat je aan je koeien ziet dat ze geen last hebben van de hitte. Dat is mij heel veel waard.'